Tautologia przedrostków werbalnych w gwarach

• Authors: Ejsmunt-Wieczorek Izabela

Title variants

EN

Tautology of verbal prefixes in dialects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prefiksy werbalne, obok dwóch podstawowych funkcji: semantycznej i gramatycznej, mogą pełnić także funkcję tautologiczną. Proces tworzenia czasownikowych derywatów synonimicznych był żywy w polszczyźnie historycznej i przetrwał do dziś na gruncie gwarowym. Celem artykułu jest ukazanie procesów powstawania derywatów tożsamych na przykładzie materiału werbalnego pochodzącego z gwar południowomazowieckich, wskazanie ewentualnych przyczyn zjawiska tautologii oraz próba ustalenia, gdzie kończy się tautologia a zaczyna semantyka prefiksu.

EN

Verbal prefixes, apart from two basic functions i.e. semantical and grammatical, may also serve tautological functions. The process of creating verbal synonymous derivatives was alive in historical Polish language and remained alive in dialects. The purpose of this dissertation is to present the processes of creating corresponding derivatives on the example of a verbal material of southern Mazovian dialects, point possible causes of tautology phenomenon, as well as an attempt to determine where tautology ends and where prefix semantics starts.

Keywords

PL

gwara; słowotwórstwo; czasownik; tautologia

EN

dialect; word formation; verb; tautology

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2016
• Volume: LXIII
• Pages: 5-16

Dates

published

2016

Contributors

author

Ejsmunt-Wieczorek Izabela

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny Katedra Dialektologii Polskiej i Logopedii

References

• Janowska Aleksandra, 2003, O tautologicznych derywatach czasownikowych w staropolszczyźnie, w: K. Kleszczowa, J. Sobczykowa, red., Śląskie Studia Lingwistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 151–156.
• Janowska Aleksandra, Pastuchowa Magdalena, 2005, Słowotwórstwo czasowników staropolskich, Universitas, Kraków.
• Jaros Irena, 2009, Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Jaros Irena, 2015, Uwagi o zmianach znaczenia strukturalnego formacji słowotwórczych w gwarach, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, LXI, s. 29–41.
• Kaproń-Charzyńska Iwona, 2007, Kilka uwag o derywatach tautologicznych, w: J. Kamper-Warejko, I. Kaproń-Charzyńska, J. Kulwicka-Kamińska, red., Studia nad słownictwem dawnym i współczesnym języków słowiańskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 227–234.
• Kreja Bogusław, 1963, Pojęcie derywacji wymiennej. Z polskich studiów slawistycznych, „Językoznawstwo”, seria 2, s. 133–140.
• Kurdyła Tomasz, 2002, Luksus słowotwórczy, czyli o tzw. derywatach tautologicznych i funkcjach tworzących je formantów, „Język Polski”, 83, z. 3, s. 178–187.
• Kurdyła Tomasz, 2011, Jeszcze o derywatach tautologicznych, „LingVaria”, nr 6, s. 85–92.
• Michalewski Kazimierz, 2001, Dyskusyjne problemy słowotwórstwa opisowego, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, XLVI, s. 81–89.
• Nagórko Alicja, 2003, Zarys gramatyki polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Pomianowska Wanda, 1963, Klasyfikacja rzeczowników odrzeczownikowych. Studium ze słowotwórstwa i geografii lingwistycznej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Puzynina Jadwiga, 1978, O relacjach derywatów do ich podstaw i peryfraz słowotwórczych, „Poradnik Językowy”, z. 3, s. 93–98.
• Śmiech Witold, 1986, Derywacja prefiksalna czasowników polskich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
• Śmiech Witold, 1989, Uwagi o klasyfikacji derywacji w języku polskim, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, XXXV, s. 179–187.
• Umińska-Tytoń Elżbieta, 1995, O tzw. konstrukcjach tautologicznych w polszczyźnie mówionej, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, XL, s. 241–248.
• Witkowska-Gutkowska Maria, 1995, O prefiksalnych quasi-derywatach czasownikowych we współczesnej polszczyźnie, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, XL, s. 249–255.
• Witkowska-Gutkowska Maria, 1999, Staropolskie prefiksalne dublety czasownikowe i ich współczesne odpowiedniki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.