Zagadnienie państwowości białoruskiej w latach 1917-1920. W setną rocznicę rewolucji 1917

• Authors: Hołubko Wiktor , Lityński Adam

Title variants

EN

The issue of belorussian statehood in the years 1917 – 1920. 100th anniversary of the revolution of 1917

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Rewolucja 1917 roku w Imperium Rosyjskim zaczęła się w lutym (według kalendarza juliańskiego), czyli w marcu (według używanego w Europie Zachodniej kalendarza gregoriańskiego). Skutkowała w pierwszej fazie abdykacją cara Mikołaja II i w konsekwencji w ogóle zakończyła się era dynastii Romanowych. Władzę w Rosji objął Rząd Tymczasowy. Trwała pierwsza wojna światowa. Rosja ponosiła ciężkie klęski na frontach. Kraj pogrążał się w chaosie. Walczyły ze sobą rozmaite ugrupowania polityczne. Liczne narody podjęły także walkę o oswobodzenie się spod panowania rosyjskiego. Ruch narodowy na Białorusi był stosunkowo słaby. Miał mniejszą siłę aniżeli w sąsiedniej Ukrainie. Jednak znaczenie Białorusi było duże z uwagi na położenie geograficzne – to duży kraj w Europie. Działacze narodowi na Białorusi utworzyli Wielką Radę Białoruską. Wysunęli idee autonomii Białorusi. Trwały też walki wewnętrzne rozmaitych sił. W październiku/listopadzie 1917 r. w stolicy – Piotrogrodzie (poprzednia nazwa: Petersburg) – zamach stanu przeprowadzili bolszewicy i pokonali siły Rządu Tymczasowego. Bolszewicy objęli rządy w Rosji. Rozpoczęła się nowa faza wojny, w tym bolszewickiej Rosji z Polską. W jej rezultacie Białoruś weszła w skład bolszewickiej Rosji jako republika autonomiczna.

EN

Revolution of 1917 in Russian Imperium happened in February (according to Julian calendar) or in March (according to Georgian calendar used in Western Europe). As a result, in the first phase of the revolution, tsar Nicholas II of Russia, abdicated which caused the fall of the Romanov dynasty. The Provisional Government was brought into power. The First World War was ongoing and Russia suffered severe defeats. The country was ruled by chaos, various political groups were fighting against each other. Many nations started their fight for independence from Russian Empire. Belorussian national movement was quite weak. It wasn’t as strong as in Ukraine. However the importance of Belorussia was big due to it’s geographical position: it is a big country in Europe. The national activists in Belarus created the Great Belorussian Council. They established the idea of Belorussian’s authonomy. As commonly known, in October/November 1917 Bolsheviks led their forces in Petrograd (Saint Petersburg), then capital of Russia, against Provisional Government, and took over the power in Russia. As it’s result Belorussia became a part of Soviet Russia as an authonomic republic.

Keywords

PL

rewolucja 1917; Rosja; Białoruś; Polska; walka

EN

revolution 1917; Russian; Belorussia; Poland; fight

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2017
• Volume: 17/zeszyt specjalny
• Pages: 115-137

Contributors

author

Hołubko Wiktor

• Wydział Administracji i Zarządzania Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu

author

Lityński Adam

• Wydział Administracji i Zarządzania Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu

References

• Bazylow L., Obalenie caratu, Warszawa 1977.
• Bożyk S., Konstytucjonalizm radziecki – drogi rozwoju, ZN Filii UW w Białymstoku 1981, nr 33.
• Butler W.E., Soviet Law, London 1983.
• Chkhikvadze V.M., The Soviet State and Law, tłum. Y. Sdobnikov, Honolulu 2000.
• Halecki О., Wschodnia granica Polski w świetle historii, Warszawa 1919.
• Hazard J.N., A Constitution for „Developed Socialism”, [w:] Soviet Law after Stalin, red. D.D. Barry, G. Ginsburgs, P.B. Maggs, cz. 2, Social Engineering Through Law, Alphen aan den Rijn 1978.
• Hazard J.N., The Evolution of the Soviet Constitution, [w:] Toward the ,,Rule of Law” in Russia? Political and Legal Reform in the Transition Period, red. D.D. Barry, New York – London 1992.
• Historia państwa i prawa. Wybór tekstów źródłowych, red. B. Lesiński, Poznań 1995.
• Kołakowski L., Główne nurty marksizmu. Powstanie, rozwój, rozkład, Londyn 1988.
• Leksykon historii powszechnej 1900-1945, red. S. Sierpowski przy współpracy S. Żerki, Poznań 1996.
• Leksykon historii świata, red. A. Bartnicki, Warszawa 1998.
• Leksykon historii świata: Rosja, red. W. Sienkiewicz, Warszawa 2001.
• Lenin W., Dzieła wszystkie, t. 45, Warszawa 1989.
• Lenin W., Dzieła wybrane, t. 1, Warszawa 1978.
• Lityński A., Narody w Rosji 1917 r. Skutki rewolucji. Uwagi na kanwie książki Richarda Pipesa Czerwone imperium. Powstanie Związku Sowieckiego, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2015,
• Lityński A., Prawo Rosji i ZSRR 1917-1991, czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików), Warszawa 2012.
• Łatyszonek O., Białoruskie elity polityczne wobec traktatu ryskiego, [w:] Traktat ryski 1921 roku po 75 latach. Studia, red. M. Wojciechowski, Toruń 1998.
• Łatyszonek O., Biłoruskie formacje wojskowe 1917-1923, Biаłystok, 1995.
• Neiberg M.S., Jordan D., Front wschodni 1914-1920. Od Tannenbergu do wojny polsko-bolszewickiej, słowo wstępne D. Showalter, tłum. J. Kozłowski, Poznań 2010.
• Occleshaw M., Za kulisami rewolucji bolszewickiej, tłum. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Warszawa 2007.
• Pipes R., Krótka historia rewolucji rosyjskiej, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2007.
• Pipes R., Czerwone imperium. Powstanie Związku Sowieckiego, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2015.
• Pipes R., Rewolucja rosyjska, tłum. T. Szafar, Warszawa 1994.
• Polska na przestrzeni wieków, red. J. Tazbir, Warszawa 1995.
• Przebinda G., Smaga J., Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, Kraków 2000.
• Skaradziński B., Polskie lata 1919-1920, t. 1: Polski rok 1919, Warszawa 1993.
• Słownik historii XX wieku, B. Bankowicz, M. Bankowicz, A. Dudek, wyd. 2 rozszerzone, Kraków 1993.
• Sobczak J., Mikołaj II – ostatni car Rosji. Studium postaci i ewolucji władzy, Warszawa 2009.
• Stalin J., Dzieła, t. 5, Warszawa 1950.
• Suchecki W., Geneza federalizm radzieckiego, Warszawa 1961.
• Sylwestrzak A., Rozwój federacji radzieckiej (1922–1982), „Państwo i Prawo” 1982, z. 12.
• Szymczak T., Ustrój polityczny Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1936–1976), Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1978.
• Trocki L.D., Moje życie. Próba autobiografii, tłum. J. Barski, S. Łukomski, Warszawa 1930.
• Waldenberg M., Kwestie narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje. Idee, Warszawa 1992.
• Waldenberg M., Rewolucja i państwo w myśli politycznej W. Lenina, Warszawa 1978.
• Wieczorkiewicz P., [w:] L. Bazylow, Historia Rosji, Wrocław – Warszawa – Kraków 2005.