Zarys codzienności wojennej kobiet z guberni suwalskiej i obwodu białostockiego w latach 1914–1915

• Authors: Drozdowska Agnieszka

Title variants

EN

OUTLINE OF WARTIME LIFE OF WOMEN FROM THE SUWALKI GOVERNORATE AND THE BIALYSTOK PROVINCE IN THE YEARS 1914–1915

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Życie codzienne podczas trwania wojny diametralnie się zmieniło. Zmieniła się postawa ludności cywilnej i jej priorytety. Ciężkie i tragiczne doświadczenia wojenne nie uszlachetniły wszystkich ludzi, wręcz przeciwnie. Wojna i perspektywa braku możliwości życia na godnym poziomie wielu ludziom otwierała furtkę do wyzwolenia niemoralnych zachowań. W artykule tym zaprezentowano cztery aspekty wojennej rzeczywistości: strach, aprowizację, szpiegostwo i demoralizację. Bazę źródłową pracy stanowi cykl reportaży Białystok w łunie światowej pożogi wojennej , zawierający wspomnienia białostoczan spisane w 1934 roku w „Echu Białostockim” oraz wspomnienia Laury de Turczynowicz When the Prussians Came to Poland. The Experiences of an American Woman during the German Invasion wydane w 1916 roku.

EN

Everyday life during the war has changed dramatically. The attitude of the civilian population, which set other priorities than before, has changed. Heavy and tragic war experiences did not ennoble all people, just the opposite. The war and the prospect of not being able to live on a dignified level for many people opened the gate to the liberation of immoral behaviors. This article presents four aspects of war reality: fear, food supply, espionage and demoralization. The source base of the work is the series of reportages Białystok in the glow of world war conflagration, containing memories of Bialystok in 1934 in "Echo Białostocki" and memories of Laura de Turczynrowicz When the Prussians Came to Poland. The Experiences of an American Woman during the German Invasion issued in 1916.

Keywords

PL

życie codzienne; I wojna światowa; kobiety, strach; aprowizacja; szpiegostwo; demoralizacja

EN

daily life; world war I; women, fear; provision; spying; demoralization

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2018
• Issue: 1(4)
• Pages: 75-93

Dates

published

2018-06-30

Contributors

author

Drozdowska Agnieszka

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok przed dwudziestu laty…, „Echo Białostockie” 9.08.1934, nr 220.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, „Echo Białostockie” 12.08.1934, nr 223.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XI Kwiatuszki ewakuacyjne, „Echo Białostockie” 19.08.1934, nr 230.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CLXXII „Polizeistunde”, „Echo Białostockie” 2.11.1934, nr 304.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CCXVII Powódź… muzyki – CCXXVIII Działalność kulturalna, związki i partie polityczne, „Echo Białostockie” 22 – 27.11.1934, nr 324 – 329.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, VII Drang nach Osten, „Echo Białostockie” 18.08.1934, nr 229.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XXXVII Stan aprowizacji w przededniu okupacji, „Echo Białostockie” 7.09.1934, nr 249.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XLVII Kartoffelkarten, „Echo Białostockie” 10.09.1934, nr 252.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, LII Brukiew zamiast kartofli – LV Uniwersalny pokarm, „Echo Białostockie” 12.09.1934, nr 254.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, LVI Dalsze ograniczenia aprowizacyjne – LVIII Perłowa kasza czyli tzw. gwoździe, „Echo Białostockie” 13.09.1934, nr 255.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, LIX Cukier na karty – LXI Ogólne „skartowane” aprowizacji, „Echo Białostockie” 14.09.1934, nr 255.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CXXIII Ersatz… – CXXIV Bezmięsne dni, „Echo Białostockie” 2.10.1934, nr 271.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XL Za chlebem…, „Echo Białostockie” 8.09.1934, nr 250.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XLII Chleb pod eskortą kolb karabinowych, „Echo Białostockie” 8.09.1934, nr 250.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, VI Brak żywności, „Echo Białostockie” 28.08.1934, nr 239;
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CXIV Zakaz dowozu żywności – CXVII Bunt i muzyka, „Echo Białostockie” 29.09.1934, nr 269.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, IX Doradcy, „Echo Białostockie” 29.08.1934, nr 240.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XII Szpiclokracja i expressjustycja, „Echo Białostockie” 20.08.1934, nr 231.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CLXLVI Bez swobody ruchu, „Echo Białostockie” 12.11.1934, nr 314.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XIV Schwanzenparade – XV Nocne kontrole, „Echo Białostockie 31.08.1934, nr 242.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, IV Panika, „Echo Białostockie” 16.08.1934, nr 227.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, XXI Walka z prostytucją, „Echo Białostockie” 2.09.1934, nr 244. Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, LXVIII Obok szpitala, „Echo Białostockie” 16.09.1934, nr 257.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CXXXIX Gdzie diabeł nie może… - CXXXX „Cukierpuszkies”, „Echo Białostockie” 16.10.1934, nr 287.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CXXXXIV O niektórych bogaczach białostockich – CXXXXV Jak oficerskie kochanki wspierały… przemysł białostocki, „Echo Białostockie” 17.10.1934, nr 288.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Białystok w łunie światowej pożogi wojennej, CLVII Dlaczego przeważnie Żydówki…, „Echo Białostockie” 24.10.1934, nr 295.
• Biblioteka Narodowa w Warszawie, Wspomnienia z przed dwudziestu lat…, „Echo Białostockie” 10.08.1934, nr 221.
• Turczynowicz Laura de, When the Prussians Came to Poland. The Experiences of an American Woman during the German Invasion, [online], New York 1916 Dostęp: 06.01.2018, Dostępny w Word Wide Web: <http://bit.ly/2jfxgoQ>.
• Ambrosiewicz Maciej, Kiedy Prusacy wkroczyli do Polski : Wielka Wojna we wspomnieniach Laury Turczynowicz, „Rocznik Augustowsko-Suwalski” 2014, t. XIV, ISSN 1730-9875.
• Dajnowicz Małgorzata, Działalność kobiet polskich na pograniczu ziem północno-wschodniej Polski (od końca XIX wieku do 1939 roku), [w:] Aktywność publiczna kobiet na ziemiach polskich : Wybrane zagadnienia, red. Tomasz Pudłocki, Katarzyna Sierakowska, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2013, ISBN 978-83-7543-262-6.
• Dajnowicz Małgorzata, Everyday Life and Duties of Polish Women in the Rural Provinces of North-East Poland During the First World War, „Woman’s History Rewiew” [online], t. 26, 10.05.2016, s. 597-607, [Dostęp 08.01.2018]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/ 2rTFQh5>.
• Dajnowicz Małgorzata, Kobiety polskie z ziem północno-wschodnich Królestwa Polskiego wobec rewolucji 1905 roku i początków I wojny światowej (w świetle przekazów pamiętnikarskich), [w:] Kobiety w wojnach i konfliktach polityczno-społecznych na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX wieku : Wybrane zagadnienia, red. Teresa Kulak, Agnieszka Chlebowska, Wrocław: Wydawnictwo Chronicon, 2014, ISBN 978-83-938172-7-6.
• Dajnowicz Małgorzata, Zachodnioeuropejskie wzorce emancypacyjne na polskiej prowincji w początkach XX w. : Wpływ Elizy Orzeszkowej i Marii Konopnickiej na poglądy i działalność przedstawicielek elit ziem północno-wschodnich, [w:] Zachodnie wzorce i wschodnie realia : Przedstawicielki elit prowincjonalnych w XIX i pierwszej połowie XX wieku, red. Małgorzata Dajnowicz, Białystok: Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku; Drozdowo : Muzeum Przyrody, 2009, ISBN 978-83-924267-7-6.
• Dobroński Adam, Białystok : Historia miasta, Białystok: Zarząd Miasta, 1998, ISBN 83-907103-5-8.
• Dobroński Adam, Ku wolności: I wojna światowa : Dramaty i nadzieje, [w:] Historia województwa podlaskiego, red. Adam Dobroński, Białystok: Instytut Wydawniczy "Kreator", 2010, ISBN 978-83-7344-057-9.
• Drozdowska Agnieszka, Kobiety a działalność Czerwonego Krzyża na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego w latach 1914 – 1916 na podstawie wspomnień lekarza Czerwonego Krzyża oraz Laury de Turczynowicz, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, t. 1 (2) 2017, DOI 10.15290/cnisk.2017.01.02.04.
• Drozdowska Agnieszka, Kobiety z ziem Królestwa Polskiego i Obwodu Białostockiego, praca mgr, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2017.
• Dufrat Joanna, Stan badań nad dziejami kobiet w Polsce : I wojna światowa, okres międzywojenny, II wojna światowa, [w:] Dzieje kobiet w Polsce. Dyskusja wokół przyszłej syntezy, red. Krzysztof Makowski, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, ISBN 978-83-63795-47-4.
• Dufrat Joanna, W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego : Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928-1939), Kraków: Wydawnictwo Avalon T. Janowski, 2013, ISBN 978-83-7730-055-8.
• Englund P., Piękno i smutek wojny : Dwadzieścia niezwykłych losów z czasu światowej pożogi, przeł. E. Fabisiak, Kraków: Wydawnictwo "Znak", 2011, ISBN 978-83-240-1858-1.
• Gawin Magdalena, Spór o równouprawnienie kobiet 1864-1919, Warszawa: Instytut Historii PAN, 2015, ISBN 978-83-7543-389-0.
• Historia Białegostoku, red. Adam Dobroński, Białystok: Fundacja Sąsiedzi, 2012, ISBN 978-83-934373-0-6.
• Korzeniowski Mariusz, et. al., Tułaczy Los : Uchodźcy polscy w imperium rosyjskim w latach pierwszej wojny światowej, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007, ISBN 978-83-227-2691-4.
• Korzeniowski Mariusz, et. al., Uchodźstwo polskie w Rosji w latach I wojny światowej, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2016, ISBN 978-83-7784-916-3.
• Lata Wielkiej Wojny. Dojrzewanie do niepodległości 1914-1918, red. Daniel Grinberg, et. al., Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, ISBN 978-83-7431-142-7.
• Lechowski Andrzej, Okupacja 1915-1919. Cukierpuszki i herbaciane hale, [online] „Kurier Poranny” 5.09.2015, Dostęp 7.06.2017, Dostępne w World Wide Web: < http://bit.ly/2sCkaDL>.
• Matusiewicz Andrzej, Kobiety w życiu społeczno-kulturalnym Suwałk przed 1914 rokiem, [w:] Zachodnie wzorce i wschodnie realia : Przedstawicielki elit prowincjonalnych w XIX i pierwszej połowie XX wieku, red. Małgorzata Dajnowicz, Białystok: Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku; Drozdowo: Muzeum Przyrody, 2009, ISBN 978-83-924267-7-6.
• Piotrowska-Marchewa Monika, Kobiety i filantropia. Uwagi o zaangażowaniu przedstawicielek polskich elit w działalność dobroczynną XIX wieku, [w:] Zachodnie wzorce i wschodnie realia. Przedstawicielki elit prowincjonalnych w XIX i pierwszej połowie XX wieku, red. Małgorzata Dajnowicz, Białystok: Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku; Drozdowo: Muzeum Przyrody, 2009, ISBN 978-83-924267-7-6.
• Prymaka-Oniszk Aneta, Bieżeństwo 1915 : Zapomniani uchodźcy, Wołowiec, 2016, ISBN 978-83-8049-350-6.
• Sierakowska Katarzyna, Śmierć-Wygnanie-Głód w dokumentach osobistych : Ziemie polskie w latach Wielkiej Wojny 1914-1918, Warszawa: Wydawnictwo IH PAN, 2015, ISBN 978-83-63352-49-3.
• Snopko Jan, Wstęp, [w:] Wielka Wojna poza linią frontu, red. Daniel Grinberg, et. al., Białystok: Wydawnictwo Prymat, 2013, ISBN 978-83-87881-16-0.
• Urbanek Bożena, Idea opieki nad chorym na ziemiach polskich w latach 1809 – 1914, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, 2003, ISBN 83-86062-07-X.
• Wawrzykowska-Wierciochowa Dionizja, W kręgu miłości i bohaterstwa : Z dziejów humanitaryzmu polskiego i prekursorów Czerwonego Krzyża, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1965.
• Wielka Wojna poza linią frontu, red. Daniel Grinberg, et. al., Białystok: Wydawnictwo Prymat, 2013, ISBN 978-83-87881-16-0.

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk.2018.01.04.03