Tożsamość etnonarodowa w przekładzie literackim (na podstawie przekładu powieści Rosyjski konsul Vuka Draškovicia z języka serbskiego na polski)

• Authors: Martyna Ecler

Title variants

EN

Ethnonational identity in literary translation (Based on translation of the novel Russian consul by Vuk Drašković from Serbian to Polish)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper discusses some problems of translation from Serbian to Polish in the framework of sociolinguistic and cognitive research. The material consists of statements that include identification markers present in the speech of some characters from the novel “Russian Consul” by Vuk Drašković. In the corpus, there are 38 dialogues from the original work and the same 38 ones from the Polish translation which contains the distinctive features of a characters’ speech (the two variants of Serbian language, dialectic differentiation, improper communication of Albanians in Serbian and the interference of Russian with Serbian). With the use of the methodology that compares the language of both the original and translated text we can show formal and contextual differences between them.

Keywords

PL

przekład literacki; tożsamość etnonarodowa; język serbski; markery językowe; presupozycja odbiorcy

EN

literary translation; ethnonational identity; Serbian linguistic markers; receiver’s presupposition

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2013
• Issue: 27
• Pages: 85-107

Dates

published

2013-12-31

Contributors

author

Martyna Ecler

• Uniwersytet Opolski, Opole

References

• RK — B. Драшковић, Руски конзул, Српска реч, Београд 2000.
• RK2 — V. Drašković, Rosyjski konsul, tłum. M. Olejniczak, M. Duškov, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.
• Borkowska G., 1988, Dialog powieściowy i jego konteksty (na podstawie twórczości Elizy Orzeszkowej), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Brozović D., 2004, O dijalektologiji kao jezikoslovnoj disciplini, „Suvremena lingvistika“ sv. 30, br. 57, 1–12.
• Bugarski R., 1996, Uvod u opštu lingvistiku, Čigoja štampa, Beograd.
• Bugarski R., 2002, Nova lica jezika, Čigoja štampa, Beograd.
• Bugarski R., 2003, Jezici, Čigoja štampa, Beograd.
• Bugarski R., 2004, Jezik u društvu, Čigoja štampa, Beograd.
• Czerwiński M., 2008, Syndrom wielojęzyczności we współczesnych językach i literaturach narodów byłej Jugosławii, [w:] Tożsamość a język w perspektywie slawistycznej, red. S. Gajda, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, 177–198.
• Dąbrowska - Partyka M., 2004, Kosovo, Piemont, Jugosławia. O niebezpieczeństwach projektowania historii, [w:] M. Dąbrowska-Partyka, Literatura pogranicza, pogranicza literatury, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 147–166.
• Kąś J., Kurek H., 2001, Odmiany regionalne, [w:] Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, red. S. Gajda, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Opolskiego, Opole, 440–459.
• Lešić Z., 2006: „Mi“ i „Naša“ kultura — i „Oni“, drugi, [w:] Susret kultura. Zbrornik radova 1954–2004, red. L. Subotić, Univerzitet u Novom Sadu, Filološki Fakultet, Novi Sad, 87–90.
• Lubaś W., 1970, Iz problematike prevođenja vlastitih naziva, „Filološki pregled“, knj. VIII z. 1–2, 139–150.
• Lubaś W., 2000, Tożsamość regionalna w języku (Na przykładzie polszczyzny śląskiej), [w:] Kultura wobec kręgów tożsamości. Materiały konferencji przedkongresowej. Poznań 19–21 X 2000, red. T. Kostyrko, T. Zgółka, Wielkopolskie Towarzystwo Kulturalne, Poznań, 191–202.
• Lubaś W., 2001, Jugosławia i rozmnażanie języków, [w:] Złota Księga. Ścieżkami współczesnego literaturoznawstwa i językoznawstwa, red. S. Gajda,Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, 175–182.
• Martuszewska A., 2000, Presupozycje odbiorcy przekładu, [w:] Przekładając nieprzekładalne, red. W. Kubiński, T.Z. Wolański, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 529–536.
• Michoński C., 1992, Kognitywne aspekty przekładu na podstawie tłumaczenia neologizmów w powieści Anthony Burgessa „Mechaniczna pomarańcza”, [w:] Język a kultura, t. 8: Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej, red. I. Nowakowska-Kempna, Wiedza o Kulturze, Wrocław, 261–278.
• Nowak S., 1999, Kosowo mit i historia w konflikcie serbsko-albańskim, [w:] Przemiany w świadomości i kulturze duchowej narodów Jugosławii po 1991, red. E. Szczęśniak-Kajzar, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 87–102.
• Okuka M., 2008, Srpski dijalekti, SKD Prosvjeta, Zagreb.
• Peco A., 1989, Pregled srpskohrvatskih diajelakata, Naučna knjiga, Beograd.
• Pisarska A., Tomaszkiewicz T., 1998, Współczesne tendencje przekładoznawcze, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań.
• Szopski M., 2005, Komunikowanie międzykulturowe, WSiP, Warszawa.
• Tabakowska E., 2001a, Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, tłum. A. Pokojska, Universitas, Kraków.
• Tabakowska E., 2001b, Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Universitas, Kraków.
• Tambor J., 2012, Kulturowe wyznaczniki tożsamości. Tożsamość mieszkańców województwa śląskiego (online: http://www.kongreskultury2010.pl, dostęp: 15 stycznia 2012).
• Telus M., 2000, Konstrukcja narodowego „my” , czyli dlaczego kochamy ojczyznę, [w:] Język a kultura, t. 14: Uczucia w języku i tekście, red. I. Nowakowska-Kempna, J. Anusiewicz, Wiedza o Kulturze, Wrocław, 253–287.
• Warchał M., 2009, Językowe (re)konstrukcje tożsamości (psycho- i etnolingwistyczna analiza chorwackich wypowiedzi narracyjnych (online: http://www.sbc.org.pl/Content/19464/doktorat3014.pdf, dostęp: 15 października 2011).
• Божовић М., 2009, Неке ѕаједничке појаве у српском, албанском и турском језику на Косову и Метохији, „Баштина“ 26, 11–21.
• Ивић П., 2009, Српски дијалекти и њихова класификација, Издавачка књижарица Зорана Стоја новића, Нови Сад.
• Лилић Б., 2000, Привреда, становништво и насеља на Шар Планини у проучавањима руског конзула у Призрену И. С. Јастребова, [w:] Горанци, муслимани и турци у шарпланинским жупама Србије: Проблеми садашњих услова живота и опстанка. Зборник радова са Округлог стола одржа ног 19. априла 2000. године у Српској академији наука и уметности (online: http://www. rastko.rs/rastko-gora/zbornici/gora2000/blilic.pdf, dostęp: 20 stycznia 2012).
• Реметић С., 2004, Српски народни говори Косова и Метохије у светлу међујезичке и међудија лекат ске интерференције, „Јужнословенски филолог“ 60, 113–123.
• Станишић В., 2003, Српско-албански језички додири и два типа фонолошких система у балканским језицима, „Балканика“ 34, 105–117.

Identifiers

ISSN

0208-6808