Odpowiedzialność karna za podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu o stanie majątkowym posła lub senatora – uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda

• Authors: Kowalski Sebastian

Title variants

EN

Criminal liability for providing false information or concealing the truth in the asset declaration of a deputy or senator – de lege lata and de lege ferenda remarks

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The study presents the issue of criminal liability for a crime consisting in providing false information or concealing the truth in asset declaration of a deputy or senator. The author critically analyses categorisation of the crime, discusses the scope of criminalisation and the statutory limits of punishment. It is particularly controversial that a deputy or senator bears significantly more severe responsibility for providing false information or concealing the truth in the asset declaration than – for the same behaviour – other persons holding the highest state offices, e.g. the prime minister or ministers. The inconsistent regulations of the Polish legislator regarding the criminal liability of other public officials submitting asset declarations are also highly debatable. The author concludes that it is necessary to change the current regulations of criminal liability for providing false information or concealing the truth in the asset declaration of a deputy, senator and other public officials. The optimal solution would be to introduce to Chapter XXIX of the Penal Code a new type of crime – submitting a false asset declaration – with the possibility of classifying the perpetrator’s act as a minor offence.

Keywords

EN

crime; penal sanction; asset declaration; deputy; senator

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2022
• Issue: 1(168)
• Pages: 37-56

Contributors

author

Kowalski Sebastian

• Dr Sebastian Kowalski Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Prawa i Administracji, Polska University of Zielona Góra, Faculty of Law and Administration, Poland sędzia [e-mail], https://orcid.org/0000-0003-1993-1211

References

• Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2020 r., sygn. akt I KZP 10/19, OSNKW 2020, nr 1, poz. 1.
• Sejm RP III kadencji, druk sejmowy nr 2156.
• Sejm RP VIII kadencji, druk sejmowy nr 207.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2003 r., sygn. akt I KZP 39/02, OSNKW 2003, z. 1–2, poz. 1.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2007 r., sygn. akt I KZP 34/06, OSNKW 2007, nr 2, poz. 10.
• Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny, Dz.U. nr 13, poz. 94, ze zm.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 713, ze zm.
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 360, ze zm.
• Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 305, ze zm.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1992 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, Dz.U. nr 56, poz. 274.
• Ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora, tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1799, ze zm.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1444, ze zm.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 534, ze zm.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks karny, Dz.U. nr 88, poz. 554, ze zm.
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2399, ze zm.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 920, ze zm.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1668, ze zm.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 52, ze zm.
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Dz.U. nr 94, poz. 1032.
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1921, ze zm.
• Ustawa z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2016 r. poz. 437.
• Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 505, ze zm.
• Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 121, ze zm.
• Uzasadnienie dotyczące Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, Sejm RP VIII kadencji, druk sejmowy nr 207.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 4 września 2013 r., sygn. akt II AKa 246/13, Legalis.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 1999 r., sygn. akt II KKN 129/97, Legalis.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2001 r., sygn. akt II KKN 85/99, Legalis.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 r., sygn. akt V KK 42/12, LEX nr 1163969.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Łomży z dnia 27 listopada 2013 r., sygn. akt II Ka 253/13, .
• Wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 1 października 2014 r., sygn. akt II Ka 223/14, niepubl.
• Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, t. 2: Część szczególna, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1987.
• Centralne Biuro Antykorupcyjne, Oświadczenia majątkowe (wydanie uzupełnione). Polska, „Przegląd Antykorupcyjny” 2019, nr 1(10).
• Galińska-Rączy I., Czy poręczenie wekslowe jest formą zobowiązania pieniężnego, które należałoby zamieścić w oświadczeniu o stanie majątkowym, [w:] Status posła, cz. 2: Wybór ekspertyz prawnych do rozdziału 5 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 2003 r., Nr 221, poz. 2199 ze zm.), Biuro Analiz Sejmowych, Kancelaria Sejmu, Warszawa 2007.
• Górniok O., [w:] O. Górniok, S. Hoc, S.M. Przyjemski, Kodeks karny. Komentarz, t. 3, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 1999.
• Gruszecka D. et al., Działalność gospodarcza, ograniczenie dla osób pełniących funkcje publiczne, Art. 14, [w:] System prawa karnego, t. 11: Szczególne dziedziny prawa karnego. Prawo wojskowe, skarbowe i pozakodeksowe, red. M. Bojarski, C.H.Beck, Warszawa 2018.
• Kallaus Z., Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny. Krótkie komentarze, z. 7, Ministerstwo Sprawiedliwości. Departament Kadr i Szkolenia, Warszawa 1998.
• Kijowski D. et al., Diagnoza stanu terytorialnej administracji publicznej w Polsce, „Samorząd Terytorialny” 2004, nr 1–2.
• Kosikowski C., Interpretacja pojęcia „zasoby pieniężne” użytego w art. 35 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, [w:] Status posła, cz. 2: Wybór ekspertyz prawnych do rozdziału 5 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 2003 r., Nr 221, poz. 2199 ze zm.), Biuro Analiz Sejmowych, Kancelaria Sejmu, Warszawa 2007.
• Kowalski S., Oświadczenie majątkowe komornika sądowego – zagadnienie właściwego określenia wzoru formularza, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2020, nr 8.
• Kręcisz W., Etyka parlamentarna w polskim parlamencie – wybrane zagadnienia, „Przegląd Sądowy” 1999, nr 3.
• Krukowski A., [w:] Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej. Komentarz, red. L. Bielecki, A. Gorgol, C.H.Beck, Warszawa 2018.
• Kulik M., Czy bezpodstawne uchylenie się od złożenia zeznania jest zatajeniem prawdy w rozumieniu art. 233 § 1 k.k.?, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2003, nr 3.
• Kunicka-Michalska B., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, red. A. Wąsek, C.H.Beck, Warszawa 2006, t. 1 i 2.
• Młynarczyk Z., Fałszywe zeznania w polskim prawie karnym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1971.
• Mordwiłko J., W sprawie niektórych aspektów prawnych ustawy z dnia 5 czerwca 1992 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 1.
• Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964, z. 3.
• Piórkowska-Flieger J., Fałsz dokumentu w polskim prawie karnym, Zakamycze, Kraków 2004.
• Piórkowska-Flieger J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
• Sąd uchylił wyrok w sprawie zegarka Sławomira Nowaka, Dziennik.pl, wydanie z 27 maja 2015 r., <https://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/491495,sad-uchylil-wyrok-w-sprawie-zegarka-slawomira-nowaka.html>.
• Sławiński M., Penalizacja złożenia fałszywego oświadczenia majątkowego przez osobę pełniącą funkcję publiczną. Wybrane aspekty dotyczące bezprawności, systematyki przepisów oraz dobra prawnie chronionego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2015, z. 1.
• Sławiński M., Znamiona przedmiotowe i podmiotowe przepisów penalizujących złożenie fałszywego oświadczenia majątkowego przez osobę pełniącą funkcję publiczną (wykładnia art. 233 § 6 k.k. w zw. z art. 233 § 1 k.k. oraz art. 14 ustawy antykorupcyjnej), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2015, z. 4.
• Szewczyk M., Wojtaszczyk A., Zontek W., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 2: Komentarz do art. 212–277d, red. A. Zoll, W. Wróbel, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
• Uziębło P.J., [w:] K. Grajewski, J. Stelina, P.J. Uziębło, Komentarz do ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014.
• Zalewski W., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Komentarz do art. 222–316, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, C.H.Beck, Warszawa 2017.
• Zgoliński I., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2022.85