Spotkanie z Innym – obraz osób z zespołem Downa w polskiej literaturze dziecięcej i młodzieżowej

• Authors: Wlaźnik Justyna

Title variants

EN

Meeting with the Other – a Picture of Persons with Down’s Syndrome in Polish Children’s and Youth Literature

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Głównymi celami pracy było rozpoznanie obrazu osób z zespołem Downa we współczesnej polskiej literaturze dla młodych odbiorców oraz sformułowanie konkretnych propozycji zajęć dla dzieci i młodzieży uczęszczających do szkoły podstawowej, dotyczących analizowanych pozycji literackich – Mojego młodszego brata Moniki Krajewskiej, Żółtych kółek. Mam na imię In(n)a Elizy Piotrowskiej oraz Wyspy mojej siostry Katarzyny Ryrych. Podstawę teoretyczną niniejszych badań stanowi analiza literatury przedmiotu dotycząca kategorii „Innego” w filozofii, obrazu osób niepełnosprawnych w percepcji społecznej oraz w literaturze pięknej przeznaczonej dla młodych odbiorów, a także obrazu osób z zespołem Downa w świetle literatury naukowej. Badania zostały przeprowadzone za pomocą metody jakościowej analizy tekstów literackich.

EN

The main goals of the study were to identify the image of people with Down syndrome in contemporary Polish literature for young recipients and to formulate specific proposals for classes for children and young people attending primary school regarding the analyzed books – My younger brother by Monika Krajewska, Yellow circles. My name is In(n)a by Eliza Piotrowska and The island of my sister by Katarzyna Ryrych. The theory basis of the present research is the analysis of the literature on the category of “the Other” in philosophy, the image of disabled people in social perception and in the literature for young recipients, as well as the image of people with Down’s syndrome in the light of scientific literature. The research was carried out using the method of qualitative analysis of literary texts.

Keywords

PL

literatura; niepełnosprawność; zespół Downa; dzieci; młodzież; Inny

EN

literature; disability; Down syndrome; children; adolescents; the Other

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2019
• Issue: 2(31)
• Pages: 38-66

Dates

published

2019-07-12

Contributors

author

Wlaźnik Justyna

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie Wydział Nauk Pedagogicznych

References

• Brzuchowska Z., Literatura w służbie dziecka upośledzonego, [w:] Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy, red. Papuzińska J., Żurakowski B., Warszawa–Poznań, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985
• Canning C. D., Pueschel S. M., Rozwój twojego dziecka – czego się spodziewać, [w:] Ku lepszej przyszłości. Zespół Downa. Przewodnik dla rodziców i opiekunów, red. Pueschel S. M., Zakrzewo, Wydawnictwo Replika, 2009
• Fredericks H. D. B., Edukacja od dzieciństwa do okresu dorastania, [w:] Ku lepszej przyszłości. Zespół Downa. Przewodnik dla rodziców i opiekunów, red. Pueschel S. M., Zakrzewo, Wydawnictwo Replika, 2009
• Horstmeier D., Rozwijanie umiejętności porozumiewania się, [w:] Ku lepszej przyszłości. Zespół Downa. Przewodnik dla rodziców i opiekunów, red. Pueschel S. M., Zakrzewo, Wydawnictwo Replika, 2009
• Kapuściński R., Ten Inny, Kraków, Wydawnictwo Znak, 2006
• Krajewska M., Mój młodszy brat, Poznań, wyd. Media Rodzina, 2009
• Minczakiewicz E. M., Zespół Downa. Księga pytań i odpowiedzi, Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia, 2010
• Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 1998
• Piotrowska E., Żółte kółka. Mam na imię In(n)a, Warszawa, Wydawnictwo Czarna Owca, 2017
• Pueschel S. M., Cechy fizyczne dziecka, [w:] Ku lepszej przyszłości. Zespół Downa. Przewodnik dla rodziców i opiekunów, red. Pueschel S. M., Zakrzewo, Wydawnictwo Replika, 2009
• Rożnowska K., Dziecko z zespołem Downa. Jaka to musi być miłość, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007
• Ryrych K., Wyspa mojej siostry, Łódź, Wydawnictwo Literatura, 2017
• Zabawa K., Ryzyko spotkania z Innym – niepełnosprawny we współczesnej literaturze dla dzieci, [w:] Edukacja polonistyczna wobec Innego, red. Janus-Sitarz A., Kraków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2014
• Zausmer E., Pobudzenie rozwoju sprawności ruchowej dziecka, [w:] Ku lepszej przyszłości. Zespół Downa. Przewodnik dla rodziców i opiekunów, red. Pueschel S. M., Zakrzewo, Wydawnictwo Replika, 2009
• Zausmer E., Zabawy i umiejętności manualne. Droga ku poznawczemu uczeniu się, [w:] Ku lepszej przyszłości. Zespół Downa. Przewodnik dla rodziców i opiekunów, red. Pueschel S. M., Zakrzewo, Wydawnictwo Replika, 2009
• Fiodowicz A., Niepełnosprawność w najnowszej polskiej prozie dla młodzieży. Między ableizmem a idolatrią, „Fragile” 2017, Nr 1(35)
• Fiodowicz A., Niepełnosprawność w polskiej literaturze dla dzieci XIX wieku, „Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki UJ” 2016, Nr 4(30)
• Fiodowicz A., Świat uniwersalnych wartości w zetknięciu z niepełnosprawnością – przykłady z polskiej literatury dla dzieci w latach 1919–1949, „Edukacja elementarna w teorii i praktyce” 2017, Nr 3(45)
• Gruchlik H., Inność a obcość w kontekście filozoficznym, „Anthropos” 2007, Nr 7–8
• Kossewska J., Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych – postawy i ich determinanty, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica” 2003, Nr 1
• Sękowski A., Witkowska B., W kierunku typologii uwarunkowań postaw wobec osób niepełnosprawnych, „Roczniki Psychologiczne” 2002, t. V
• Struck-Peregończyk M., Wizerunek osób niepełnosprawnych w środkach masowego przekazu – zarys zjawiska, „Komunikacja Społeczna” 2013, Nr 4(8)
• Urbanowicz Z., Od interdyscyplinarnego do transdyscyplinarnego spojrzenia na niepełnosprawność, „Ogrody Nauk i Sztuk” 2012, Nr 2
• Wolińska J., Percepcja społeczna, stereotyp niepełnosprawności – perspektywa aktora i obserwatora, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia. Sectio J” 2015, Nr 1(XXVIII)
• Sikorska-Celejewska A., Pisanie prozy zawdzięczam kotu – wywiad z Katarzyną Ryrych, http://qlturka.pl/2015/12/11/pisanie-prozy-zawdzieczam-kotu-wywiad-z-katarzyna-ryrych/, [dostęp z dnia: 5.05.2018]