Polskie tłumaczenia Koranu

• Authors: Czachorowski Musa Çaxarxan

Title variants

EN

Polish translations of the Koran

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przez wiele lat uważano, że autorem najstarszego tłumaczenia Koranu na język polski, które ukazało się drukiem w 1858 roku, jest Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Naukowcy z Centrum Badań Kitabistycznych w Toruniu ustalili, iż jest to dzieło dwóch Polaków: Dionizego Chlewińskiego oraz Ignacego Domeyki. Niedawno wśród dokumentów rodzinnych, ocalonych z dworu na Nowogródczyźnie, odnaleziony został manuskrypt z polskim tłumaczeniem 26 sur Koranu. Prawdopodobnie pochodzi z 20. lat XIX wieku i stanowił podstawę wydania z roku 1858. Następny przekład Koranu na język polski, dokonany przez Józefa Bielawskiego, został wydrukowany dopiero w 1986 roku. W późniejszych latach opublikowano jeszcze dwa tłumaczenia – tzw. Koran Ahmadijji oraz Koran Surdela. W październiku 2018 roku ukazał się przekład Świętej Księgi islamu, którego autorem jest polski Tatar Musa Çaxarxan Czachorowski z Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast w maju 2021 roku pojawiło się tłumaczenie Rafała Bergera z szyickiego Stowarzyszenia Jedności Muzułmańskiej.

EN

For many years it was believed that the author of the oldest translation of the Koran into Polish, which appeared in print in 1858, was Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Scientists from the Center for Kitabistics in Toruń have determined that it is the work of two Poles: Dionizy Chlewiński and Ignacy Domeyko. Recently, a manuscript with a Polish translation of twenty-six suras of the Koran was found among family documents saved from the manor house in the Nowogródek region. It probably dates from the 1820s and was the basis for the 1858 edition. The next translation of the Koran into Polish, made by Józef Bielawski, was not printed until 1986. In later years, two more translations were published, the so-called Ahmadiyya Koran and the Surdel Koran. In October 2018, a translation of the Holy Book of Islam was published, authored by the Polish Tatar Musa Czachorowski from the Muslim Religious Union in the Republic of Poland, and in May 2021, a translation by Rafał Berger from the Shiite Association of Muslim Unity.

Keywords

PL

Centrum Badań Kitabistycznych; Koran; Muzułmański Związek Religijny; nowe przekłady; Polska; przekłady Świętej Księgi islamu; rękopis z Czombrowa; Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej; Tatarzy; tefsir; tłumaczenie polskie Jana Taraka Murzy Buczackiego

EN

Polish Tatars; tefsir; Kitabist Research Centre; Quran; translations of the Holy Book of Islam; Polish translation of Jan Tarak Murza Buczacki; manuscript from Czambrów; Muslim Religious Union in the Republic of Poland; Association of Muslim Unity; new translations

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2021
• Issue: 2
• Pages: 138-158

Dates

published

2021-12-31

Contributors

author

Czachorowski Musa Çaxarxan

References

• Akt nobilitacji, rkps, Biblioteka Czartoryskich, nr 1663, s. 612.
• Baumgartner G., 2004, Polski Indeks Biograficzny, K.G. Saur, München.
• Berger R., 2016, Polskie przekłady Koranu [on-line], http://strefa-islam.pl/2016/04/polskie-przeklady-koranu/ [dostęp: 25.07.2021].
• Berger R., 2021, Od dokonującego przekładu, w: Koran, tłum. Berger R., Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej, Bydgoszcz, s. 8-11.
• Company Profile, 2016d [on-line], http://www.tughrabooks.com/about [dostęp: 26.07.2016].
• Czachorowski M., 2016, Polskie tłumaczenia Koranu, „Rocznik Tatarów Polskich”, t. 17, nr 3, s. 161-164.
• Czachorowski M., 2020, Kilka słów wyjaśnienia, „Przegląd Tatarski”, nr 4, s. 17.
• Czachorowski M., 2020, Koran – drogowskaz i droga, w: Koran, tłum. Czachorowski M., Dar Al Arqam Fundacja Dom Nauki Wiedzy Pokoju, Warszawa, s. 5-9.
• Czytelnia/tłumaczenie literackie. Najdawniejsze polskie przekłady z literatury orientalnej (Bohdan Baranowski), 2021a [on-line], http://mlingua.pl/pol/czytelnia/tlumaczenie_literackie,,najdawniejsze_
• polskie_przeklady_z_literatury_orientalnej%20_bohdan_baranowski_,a,500,p,7.html, s. 8 [dostęp: 25.07.2021 r.].
• Drozd A., Dziekan M.M., Majda T., 2000, Piśmiennictwo i muhiry Tatarów polsko-litewskich, Res Publica Multiethnica, Warszawa.
• Dziekan M.M., 2013, KORAN, z interpretacją i przypisami w języku polskim – opis produktu [on-line], https://www.gandalf.com.pl/b/koran-f/ [dostęp: 26.07.2021].
• Informacja, 2016b [on-line], http://www.infostaende.info/das-lies-projekt/ [dostęp: 24.07.2016].
• Informacja, 2016c [on-line], http://www.islaminternationalpublications.com/ [dostęp: 25.07.2016].
• Jord N., 1994, Koran rękopiśmienny w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Kassner J.E., 2010, Słowo wstępne, w: Koran. Przekład filomatów, Wydawnictwo „Armoryka”, Sandomierz, s. V-VIII.
• Khan W., 2009, Wstęp [on-line], http://www.cpsglobal.org/mwk [dostęp: 5.10.2018].
• Koran – Biblioteka Muzułmańska [on-line], www.bibliotekamuzulmanska.pl [dostęp: 11.12.2020].
• Koran po polsku [on-line], http://e-koran.pl/ [dostęp: 10.07.2021].
• Koran w języku polskim, 2017b [on-line], http://www.planetaislam.com/koran.html [dostęp: 5.10.2017].
• Koran, 1986, tłum. Bielawski J., PIW, Warszawa.
• Koran, 2021, tłum. Berger R., Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej, Bydgoszcz.
• Kulwicka-Kamińska J., 2016a, V Warsztaty kitabistyczne, Sokółka 18-20 lutego 2016 r. (sprawozdanie merytoryczne) [on-line], http://www.fil.umk.pl/pl/static_41,210_313_ Centrum_Badan_Kitabistycznych.html [dostęp: 20.07.2016].
• Kulwicka-Kamińska J., 2016b, Fenomen Wielkiego Księstwa Litewskiego – koegzystencja kultur. Przekłady Koranu na język polski, „Litteraria Copernicana”, t. 18, nr 2, s. 39-52.
• Kulwicka-Kamińska J., Łapicz Cz. (red.), 2019, Rękopis z Czombrowa.
• Filomacki przekład Koranu – edycja i studium historyczno-filologiczne zabytku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Łapicz Cz., 2016, Piśmiennictwo Tatarów – muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego – fakty i mity (wybrane zagadnienia), „Litteraria Copernicana”, t. 18, nr 2, s. 28.
• Miernik A., 2021, Wstęp, w: Koran, tłum. Berger R., Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej, Bydgoszcz, s. 3-7.
• Niesiecki K., 1842, Herbarz polski, t. 10, Breitkopf i Haertel, Lipsk.
• Niesiecki K., 1979, Herbarz polski, t. 4, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• Od wydawcy, 1858, w: Koran (Al-Koran), tłum. J.M. Buczacki, t. I, A. Nowolecki, Warszawa, s. III.
• Oferta, 2021e [on-line], https://www.goodwordbooks.com/products/koran-quran-polish-0 [dostęp: 25.07.2021].
• Opis oferty, 2016a [on-line], http://allegro.pl/koran-i-ii-tl-jozef-bielawski-reprint-i6358616689.html [dostęp: 23.07.2016].
• Opis oferty, 2021b [on-line], http://Koran (Polish Edition): Autorów, Nieznanych, Buczacki, Jan Murza Tarak: 9781500902988: Amazon.com: Books [dostęp: 11.07.2021].
• Opis publikacji, 2021c [on-line], http://Foreign Literature (nottinghamislam.com) [dostęp: 11.07.2021].
• Prezentacja wydań Koranu, 2021d [on-line], https://www.goodwordbooks.com/subcat/quran [dostęp: 25.07.2021].
• Puchalska J., 2014, Koran w Soplicowie. Tajemnicza historia pewnego manuskryptu, „Życie Tatarskie”, t. 116, nr 39, s. 99-105.
• Puchalska J., 2019, Koran w katolickim dworze, w: Kulwicka-Kamińska J., Łapicz Cz. (red.), Rękopis z Czombrowa. Filomacki przekład Koranu – edycja i studium historyczno-filologiczne zabytku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 97-106.
• Roman Transliteration of the Holy Qur’an with Arabic Text, 2009, tłum. Yusuf A.A., New Delhi.
• Stowarzyszenie Studentów Muzułmańskich w Polsce, 1995, Od wydawcy, w: Wersety z Koranu, Stowarzyszenie Studentów Muzułmańskich w Polsce, Białystok - Łódź, s. 7.
• Święty Koran, 1996, Islam International Publications, Tilford.
• Wójcik Z., 1995, Filomacki przekład Alkoranu dla Tatarów nowogródzkich, „Literatura Ludowa”, t. 39, nr 3, s. 15-28.
• Wpis do KRS, 2017a [on-line], http://www.krs-online.com.pl/fundacja-sakinah-europe-krs-8643856.html [dostęp: 4.10.2017].
• Коран, 2014, tłum. Qaraoğlu F., b.m.

Identifiers

ISSN

1233-9717