SŁONECZNIKI. DROGI DO SAMOREALIZACJI I NIEZALEŻNOŚCI BOHATEREK DRUGORZĘDNYCH POWIEŚCI KOBIECYCH PRZEŁOMU XIX I XX W.

• Authors: Wąsik Barbara

Title variants

EN

SUNFLOWERS. PATHS OF SECONDARY HEROINES TOWARDS SELF-REALIZATION AND INDEPENDENCE IN THE NOVELS BY FEMALE AUTHORS FROM THE TURN OF THE 19TH C.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł pokazuje, jak proces emancypacji postrzegały ówczesne pisarki minorum gentium, a pośrednio – także ich czytelniczki, z których oczekiwaniami autorki niewątpliwie się liczyły. Tekst dotyczy fragmentu całego zjawiska – szans bohaterek ośmiu wybranych powieści na zdobycie wykształcenia umożliwiającego im funkcjonowanie na tych obszarach rynku pracy, które zarezerwowane lub zdominowane były dotąd przez mężczyzn. Wyróżniono trzy drogi zdobycia niezależności: 1) przygotowanie do zawodu, dającego pewną możliwość podjęcia pracy zarobkowej; 2) kształcenie artystyczne; 3) naukę niejako „dla siebie”, z motywów autotelicznych. Prezentowany artykuł szczegółowo omawia pierwszą z owych dróg, poczynając od planów i oczekiwań bohaterek, poprzez okres studiów, aż do momentu podjęcia pracy zawodowej.

EN

The article shows how the process of emancipation has been perceived by the minor (‘minorum gentium’) female novelists of the time, and indirectly – by their female readers, whose expectations surely did matter to the authors. The text concerns a fragment of a larger phenomenon – the chances of gaining an education which would allow the heroines of eight selected novels to function in the areas of job market previously occupied mostly or solely by men. Three different ways of gaining independence were distinguished: 1) learning a profession which would ensure a gainful employment; 2) artistic education; 3) an education, as it were, ‘for oneself’, without any further plans. In the following paper I have concentrated on the first of the abovementioned paths, starting from the plans and expectations of the heroines, through the period of studies up to the moment of starting work.

Keywords

PL

niezależność kobiet; powieść kobieca II poł; XIX w; pisarki minorum gentium; studentki; praca zawodowa kobiet

EN

female independence; novels by female authors from the second half of 19th c; minorum gentium female novelists; female students; women’s career

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2019
• Volume: 17
• Pages: 127-150
• Physical description: oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2020-02-01

Contributors

author

Wąsik Barbara

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN Kraków

References

• Car A., Trajektorie tożsamości w prozie czeskich modernistek, Kraków 2012.
• Czajecka B., „Z domu w szeroki świat”. Droga kobiet do niezależności w zaborze austriackim w latach 1890–1914, Kraków 1990.
• Czepulis-Rastenis R., Uwarstwienie społeczne Królestwa w świadomości współczesnych. W: Społeczeństwo Królestwa Polskiego. Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, pod red. W. Kuli, t. 1, Warszawa 1965.
• Czepulis-Rastenis R., Znaczenie prozy obyczajowej XIX wieku dla badań ówczesnej świadomości i stosunków społecznych. W: Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska i J. Sławiński, Warszawa 1978.
• Geremek B., Fabuła, konwencja i źródło. Utwór literacki w badaniu kultury średniowiecznej. W: Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska i J. Sławiński, Warszawa 1978.
• Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tł. A. Szulżycka, Warszawa 2010.
• Hulewicz J., Sprawa wyższego wykształcenia kobiet w Polsce w wieku XIX, Kraków 1939.
• Klemensiewiczowa J., Przebojem ku wiedzy. Wspomnienia jednej z pierwszych studentek krakowskich z XIX wieku, Wrocław 1961.
• Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 2005.
• Melchior M., Zagłada a tożsamość, Warszawa 2004.
• Micińska M., Inteligencja na rozdrożach 1864–1918, Warszawa 2008.
• Molik W., Z badań nad studiami uniwersyteckimi Wielkopolanek na przełomie XIX i XX wieku. W: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska i A. Szwarc, t. 2 cz. 2, Warszawa 1992.
• Ossowska D., Literacki portret pierwszych polskich studentek (kontekst emancypacyjny), „Prace Literaturoznawcze” 2014, [R.] 2, s. 151–162.
• Ossowska D., Literacki portret pierwszych polskich studentek (kontekst polityczno-narodowy), „Prace Literaturoznawcze” 2015, [R.] 3, s. 223–237.
• Paja A., XIX. Tożsamość czytelniczki, Warszawa 2016.
• Perkowska U., Studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894–1939. W stulecie immatrykulacji pierwszych studentek, Kraków 1994.
• Riemann G., Schutze F., „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych. W: Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012.
• Rokuszewska-Pawełek A., Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna, Łódź 2002.
• Rydygier L., O dopuszczeniu kobiet do studiów lekarskich, „Przegląd Lekarski”, 1895, nr 7.
• Strauss A., Fagerhaugh S., Suczek B., Wiener C., Trajektorie choroby. W: Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, pod red. K. Kaźmierskiej, Kraków 2012.
• Szwarc A., Aspiracje edukacyjne i zawodowe kobiet w środowiskach inteligencji Królestwa Polskiego w socjologii. red. A. Żarnowska i A. Szwarc, t. 2 cz. 1, Warszawa 1992.
• Żarnowska A., Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przełomie XIX i XX wieku. W: Kobieta i praca. Wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska i A. Szwarc, t. 6, Warszawa 2000.