Pitagorejczycy, albo pochwała metafizyki

• Authors: Gołosz Jerzy

Title variants

EN

The Pythagoreans, or an Apologia for Metaphysics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ten stara się pokazać, iż podstawową zasadą metafizyczną pitagorejczyków było przekonanie o harmonii i porządku świata, które miały się najpierw przejawiać w jego strukturze arytmetycznej, zastąpionej następnie po odkryciu wielkości niewspółmiernych (czyli liczb niewymiernych, jak je nazywamy obecnie) strukturą geometryczną. Na przykładzie metafizyki i nauki pitagorejskiej artykuł pokazuje wzajemne związki pomiędzy metafizyką i nauką. Dowodzi z jednej strony niezbędności tej pierwszej dla tej drugiej, dla której pełni rolę przewodnika, z drugiej zaś pokazuje, w jaki sposób poszukiwania naukowe mogą nas zmuszać do modyfikacji wyjściowej metafizyki wówczas, kiedy ta jest nietrafna i nie sprawdza się w badaniach naukowych. Artykuł ten stara się też wykazać na przykładzie pitagorejczyków niezbędność realistycznego podejścia do poznania, czyli konieczność wyjścia poza to, co jest dane w zjawiskach.

Keywords

PL

pitagorejczycy; metafizyka; nauka; realizm naukowy; filozofia nauki; bazowa metafizyka; interpretacyjna metafizyka

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
• Journal: Filozofia i Nauka
• Year: 2021
• Volume: 9/1
• Pages: 251-276

Contributors

author

Gołosz Jerzy

• Instytut Filozofii UJ, ul. Grodzka 52, Kraków.