In der Gegenwart der Anderen. Norbert Elias über Leben und Sterben in der modernen Gesellschaft

• Authors: Bogaczyk-Vormayr Małgorzata
• Languages of publication: DE

Abstracts

PL

Artykuł w głównej mierze poświęcony jest analizie późnego eseju Norberta Eliasa Über die Einsamkeit der Sterbenden in unseren Tagen (1982). W pierwszej części autorka rozpatruje socjologiczne refleksje Eliasa nad zmianami we współczesnej percepcji umierania – choroby, starości, śmierci. Zdaniem Eliasa fenomen śmierci podlega systematycznemu wykluczeniu z centrum życia społecznego – z codzienności -, co stanowi o nowej wersji jego „zaczarowania”. W części drugiej przedstawiona jest jedna z najważniejszych tez niniejszego artykułu, tj. idea rozumu anamnetycznego. Autorka skupia się tu na Eliasowskich pojęciach komunikacji, zaangażowania i balansu w strukturze ja-my (resp. ja-ty). Elisowska formuła Ich-Wir-Balance, jako proces uczenia się, ma stanowić o zrównoważeniu i przedefiniowaniu rozumu anamnetycznego / pamięci kolektywnej. W ostatniej, trzeciej części autorka ilustruje krótko pewne podobieństwa między Eliasowską kategorią śmierci a nihilizmem w ujęciu T. Różewicza oraz koncepcją biopolityki G. Agambena.

EN

This article addresses Norbert Elias’s essay The loneliness of the dying (1982). In the first part the author reviews Elias’s ideas on how the contemporary social structure has produced character- istic problems for dying. In our age, the phenomena and the reality of death are pushed behind the scenes of social life. The second part presents one of the most important theses in this paper, i.e. the idea of anamnestic reason. The author gives her reflection on the Eliasian concepts of communication, engagement, and balance of power. This We-I-Balance as a learning process should lead to rebalancing and redefinition of anamnestic reason / collective memory. In the third part the author briefly illustrates some similarities between Elias’ category of death and two other ideas: nihilism by T. Różewicz and biopolitics by G. Agamben.

Keywords

PL

śmierć; samotność; homo clasus; Ich-Wir-Balance; rozum anamnetyczny; biopolityka; conditio humana / conditio inhumana

EN

death; loneliness; homo clausus; We-I-Balance; anamnestic reason; nihilism; biopolitics; conditio humana / conditio inhumana

• Publisher: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Instytut Filozofii i Socjologii
• Journal: ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
• Year: 2013
• Volume: 3
• Issue: 2
• Pages: 429-444

Dates

published

2013

Contributors

author

Bogaczyk-Vormayr Małgorzata

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu