Koncpecja klinów geopolitycznych. Próba rozstrzygnięć terminologicznych

• Authors: Żęgota Krzysztof

Title variants

EN

The concept of geopolitical wedges. An attempt at the terminological conclusions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problematyka związana z procesami integracji, dezintegracji i reintegracji, obserwowanych w XXI wieku w Europie wymaga poszukiwania nowych narzędzi badania i opisu istoty tych problemów oraz wprowadzania możliwości prognozy przyszłego rozwoju wypadków. Jednym z tych narzędzi jest koncepcja klinów geopolitycznych, to jest terytoriów o ograniczonej samodzielności, za pomocą których mocarstwa mogą oddziaływać na obszary występowania ich naturalnych interesów. Celem niniejszego artykułu jest dokonanie konceptualizacji pojęć związanych z zagadnieniem klinów geopolitycznych. Poza tym, autor dokona przeglądu literatury naukowej pod kątem obecności tego pojęcia, jak również podejmie próbę umiejscowienia koncepcji klinów geopolitycznych wśród zasadniczych paradygmatów geopolityki. Założeniem autora jest nie tylko ulokowanie terminu klina geopolitycznego w literaturze przedmiotu, ale i przedstawienie jego eksplanacyjnej roli dla opisu rzeczywistości międzynarodowej w Europie na przykładzie procesów integracyjnych w przestrzeni poradzieckiej

EN

The issues related to the processes of integration, disintegration and reintegration observed in the 21st century in Europe need new research tools. One of these tools is the concept of geopolitical wedges, which can be used by the powers to keep influence in the areas of its natural interests. The aim of the article is to present theoretical concepts related to the issue of geopolitical wedges as well to describe one of the examples of geopolitical wedges, i.e. the Kaliningrad region. In addition, the author will review the scientific literature for the presence of this concept, and will attempt to locate the concept of geopolitical wedges among the essential geopolitical paradigms. The author's assumption is not only to locate the issue of the geopolitical wedge in the literature of the subject, but also to present its explanatory role for the description of international relations in Europe on the example of processes of reintegration of the post-Soviet space.

Keywords

PL

teoria geopolityki; klin geopolityczny; sworzeń geopolityczny; Heartland; Rimland

EN

theory of geopolitics; geopolitical wedge; geopolitical pivot; Heartland; Rimland

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2018
• Volume: 26
• Pages: 52-64

Contributors

author

Żęgota Krzysztof

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Affek, J., 2014, Potencjał militarny Rosji w obwodzie kaliningradzkim a możliwości wpływania tego państwa na sytuację geopolityczną w regionie, Przegląd Geopolityczny, t. 8, s. 187-199.
• Brzeziński, Z., 1999, Wielka szachownica, Politeja, Warszawa.
• Cohen, A., 2009, A Policy Agenda for the U.S.-Russia Congressional Caucus, WebMemo, nr 2636, The Heritage Foundation, 1.10.2009, https://www.heritage.org/europe/report/ policy-agenda-the-us-russiacongressional-caucus.
• Eberhardt, P., 2016, Rozwój światowej myśli geopolitycznej. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Oginiec, Warszawa.
• Gowan, P., 1999, The Global Gamble: Washington’s Faustian Bid for World Dominance, Verso, London – New York.
• Harbutt, F. J., 2010, Yalta 1945. Europe and America at the Crossroads, Cambridge University Press, Cambridge.
• Hobbs, J. J., 2014, World Regional Geography, Brooks/Cole, Belmont.
• Kowalczewski, J., 2018, Znaczenie polityczno-militarne Przesmyku Suwalskiego, Przegląd Geopolityczny, 25, s. 104-115.
• Kurečić, P., 2018, The Three Seas Initiative: geographical determinants, geopolitical foundations, and prospective challenges, Hrvatski Geografski Glasnik, no. 80/1.
• Mackinder, H. J., 1981, Democratic Ideas and Reality, Westport Conn, New York.
• Malik, M., 2010, The Shanghai Cooperation Organization, [w:] S. Ganguly, A. Scobell, J. Chinyong Liow (red.), The Routledge Handbook of Asian Security Studies, Routledge, New York.
• Maszkiewicz, M., 2011, The disagreement between Poland and Lithuania is beneficial to Moscow, http://www.maszkiewicz.eu/blog/?p=696&lang=en
• Moczulski, L., 1999, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa.
• Motieka, E., Statkus, N., Daniliauskas, J., 2004, Global Geopolitical Developments and Opportunities for Lithuania’s Foreign Policy, Lithuanian Annual Strategic Review.
• Motieka, E., Statkus, N., Daniliauskas, J., 2004, Global Geopolitical Developments and Opportunities for Lithuania’s Foreign Policy, Lithuanian Annual Strategic Review.
• Pearson, R., 2014, European Nationalism 1789-1920, Routledge, New York.
• Sakson, A., 2014, Obwód Kaliningradzki a bezpieczeństwo Polski, Przegląd Strategiczny, nr 7.
• Spykman, N., 1944, The Geography of Peace, Harcourt, New York.
• Sykulski, L., 2009, Geopolityka. Słownik terminologiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Tunsjø, Ø., 2011, Geopolitical shifts, great power relations and Norway’s foreign policy, Cooperation and Conflict, nr 46.
• Weijian, L., 2002, The September 11th Incident and Trends in Middle East Social Thought, w: Y. Xintian (red.), Cultural Impact on International Relations, The Council for Research in Values and Philosophy, Washington.
• Whitehorn, A. (red.), 2015, The Armenian Genocide. The Essential Reference Guide, ABC-Clio, Santa Barbara – Denver.
• Żęgota, K., 2017, The Kaliningrad Oblast of the Russian Federation as a Geopolitical Wedge of Russia in Central and Eastern Europe: Regional, State and International Context, Securitologia, nr 1.
• Белоглазов, А. В., 2005, Формирование каспийского направления российской геополитики, Ученые Записки Казанского Государственного Университета, Том 147, кн. 1.
• Бордюжа, Н., 2007, Государства ОДКБ могут в любой момент оказаться один на один с талибами, http://old.militarynews.ru/excl.asp?ex=12
• Григорьян, Э. Р., 2013, Международное и внутреннее положение в Армении с точки зрения креативного подхода, w: Э. Р. Григорьян (red.), Армения и мiр. Сборник статей, Институт социальных наук, Москва.
• Носович, А., 2015, История упадка. Почему у Прибалтики не получилось, Издательство Алгоритм, Москва.
• Птицын, А., 2013, США бьет по Китаю, надеясь попасть в ТНК, https://sashaportland.livejournal.com/91732.html.