Wartości uniwersalne kontra wartości socjalizmu. Problematyka aksjologiczna w artykułach prasowych poświęconych powieści "Mistrz i Małgorzata" Michaiła Bułhakowa w latach 1969–1989

• Authors: Korcz Karolina

Title variants

EN

Universal values vs. the values of socialism. Axiological problems in newspaper articles about the novel The Master and Margarita by Mikhail Bulgakov in the years 1969–1989

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problem związków literatury z szeroko pojmowaną sferą duchowości człowieka, jej znaczenia dla życia społecznego oraz kwestię wykorzystywania kultury jako narzędzia indoktrynacji w państwie totalitarnym. Pokazuje, w jaki sposób w dyskursie publicznym na temat powieści Bułhakowa odbijały się zjawiska oraz mechanizmy życia zbiorowego lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, jak funkcjonowały w obiegu społecznym postacie-symbole, będące nośnikami podstawowych wartości moralnych, jakie znaczenie miała etyka chrześcijańska nie tylko dla recepcji powieści w Polsce, ale również dla kształtowania się wśród publiczności literackiej określonych postaw i poglądów. Refleksje dotyczą roli motywów religijnych i wątków filozoficznych nie jako autonomicznych elementów znaczeniowych, lecz czynników, które prowokowały do szukania odpowiedzi na nurtujące ówczesne społeczeństwo polskie pytania egzystencjalne.

EN

The paper deals with the problem of the relationship between literature and the widely understood sphere of human spirituality, its significance to social life and the issue of using culture as a tool of indoctrination in a totalitarian state. It shows how public discourse on Bulgakov’s novel reflected the mechanisms of collective life in the seventies and eighties of the twentieth century; how the figures-symbols functioned as carriers of fundamental moral values; and what the importance of Christian ethics was, not only for the reception of the novel in Poland, but also for the formation of certain attitudes and beliefs. This reflection concerns the role of religious themes and philosophical topics not as stand-alone semantic elements, but as factors that provoked to seek answers to the existential questions of Polish society at those times.

Keywords

PL

Bułhakow Michaił; Mistrz i Małgorzata; Dobro i Zło; literatura; kultura; społeczeństwo; PRL

EN

Bulgakov Mikhail; The Master and Margarita; Good an Evil; literature; culture; society; Polish People’s Republic

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Philosophiae Christianae
• Year: 2014
• Volume: 50
• Issue: 4
• Pages: 79-97

Contributors

author

Korcz Karolina

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Komparatystyki Literackiej i Kulturowej, ul. Fredry 10, 61-701 Poznań, Poland