Nazwy żywiołów w języku mężczyzny upośledzonego umysłowo. Próba definicji kognitywnej

• Authors: Jęczeń Urszula , Sacewicz Maja

Title variants

EN

Names of elements in the speech of a mentally retarded man. A cognitive definition

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawione zostały możliwości mężczyzny upośledzonego w stopniu lekkim w zakresie konceptualizacji pojęć odnoszących się do czterech żywiołów: wody, ognia, ziemi i powietrza. Zasadniczym celem artykułu było odtworzenie definicji kognitywnej w oparciu o strukturę fasetową. Ze względu na duże możliwości językowe i komunikacyjne badanego mężczyzny jego wypowiedzi mają znamiona naukowości. Bogaty zasób leksykalny, umiejętności w zakresie uogólniania i hierarchizacji pojęć wpłynęły na kształt definicji, które obok cech stereotypowych, wywodzących się z wiedzy potocznej, mają elementy definicji słownikowej.

EN

The article present the capabilities of a mildly retarded man regarded the conceptualization of concepts concerning the four elements: water, fire, earth and air. The principal goal of the article was to reconstruct the cognitive definition based on the facet structure. Because of the considerable linguistic and communicative capabilities of the studied man his utterances have the hallmarks of scientificity. His rich lexicon and abilities to generalize and hierarchize concepts impacted the form of definitions, which, apart from stereotyped features deriving from popular knowledge, have the elements of scientific definition.

Keywords

PL

definicja kognitywna; nazwy żywiołów: woda, ogień, ziemia, powietrze, punkt widzenia, upośledzenie umysłowe

EN

cognitive definitions; names of elements: water, fire, earth, air, point of view, mental retardation

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2014-2015
• Volume: 43-44
• Pages: 243-256

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Jęczeń Urszula

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

author

Sacewicz Maja

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Studentka kierunku: logopedia z audiologią

References

• Bartmiński J., 1988, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin, 169–183.
• Bartmiński J., 1990, Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin, 109–127.
• Bartmiński J., Tokarski R., 1993, O profilowaniu i profilach raz jeszcze [w:] O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin, 269–275.
• Bartmiński J., Tokarski R., 1993, Definicja semantyczna: czego i dla kogo?[w:] O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin, 47–61.
• Bartmiński J. 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.
• Borowiec H., 1995, Nazwy zwierząt i roślin w świadomości językowej dzieci [w:] Językowy obraz świata dzieci i młodzieży, red. J. Ożdżyński, Kraków, 87–96.
• Doroszewski W., (red.), (1958–1969), Słownik języka polskiego, t. 1–11, Warszawa.
• Rittel T. 1995, Pierwsze elementy świata w języku uczniów (próba definicji kognitywnej) [w:] Językowy obraz świata dzieci i młodzieży, red. J. Ożdżyński, 66–86.
• Wierzbicka A., 1993, Nazwy zwierząt [w:] O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin, 251–267.
• Wierzbicka A. 1985, Lexicography and Conceptual Analysis, Ann Arbor.