Ocena współczesnej kultury Zachodu w nauczaniu Benedykta XVI (Josepha Ratzingera)

• Authors: Kozerska Ewa , Scheffler Tomasz

Title variants

EN

The Assessment of the Contemporary Western Culture in the Teaching of Benedict XVI (Joseph Ratzinger)

• Languages of publication: PL

Abstracts

The article consists of two parts. In the first one, the authors pointed out an argument in the social sciences concerning ability to reasonably use the „culture” concept in scientific discourse. In the second one, they analyzed opinions Benedict XVI ( Joseph Ratzinger) expressed about present condition of the Western culture. Views of this figure were selected to study due to recognizing significant influential role the Pope plays in the public sphere. In the opinion of Benedict XVI, today there are two cultures of the West that coexist: rational Christian culture and Enlightenment (neo‑Enlightenment) culture. There is a deep contradiction between them due to acknowledgment or rejection of God as Logos, hence as the source of human intellect and rules shaping interpersonal behaviour. The fundamental danger connected with domination of Enlightenment attitude Benedict XVI sees in relativism and glorification of total freedom which in the Pope’s opinion ultimately leads to treating man solely as an object. In Ratzinger’s opinion, Christian and Enlightenment cultures are in conflict, with the latter playing the role of aggressor from the beginning. However, Benedict XVI hopes that the argument can be appeased by agreement on a set of basic values which, irrespective of attitude towards Logos, could be acknowledged as fundamental for existence of modern civilization. The ground for the agreement should be the acknowledgement of the inviolability of human dignity.

Keywords

EN

Christianity; Enlightenment; culture; Benedict XVI; human dignity

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Year: 2015
• Issue: 8(39)
• Pages: 303-328

Contributors

author

Kozerska Ewa

• Uniwersytet Opolski

author

Scheffler Tomasz

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Benedykt XVI, Caritas in veritate, [online] http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi.
• Benedykt XVI, Myśli na każdy dzień, Poznań 2009.
• Benedykt XVI, Spe salvi, Warszawa 2008.
• Benedykt XVI, Światłość świata. Papież, Kościół i znaki czasu, rozmowa z Peterem Seewaldem, przeł. P. Napiwodzki, Kraków 2011.
• Benedykt XVI, Deus caritas est, [online] http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi/encyclicals/documents/hf_ben‑xvi_enc_20051225_deus‑caritas‑est_pl.html.
• Berti G., La guerra santa dei cattoliberali alla statolatria. Decentramento, federalismo, moderazione. Il contributo di Sturzo e altri pensatori, [online] http://www.rosmini.it/Resource/CentroStudi/Rass.%20Stampa/2011%2001%2002%20Il%20Giornale.pdf.
• Cameron R., Neal L., Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, przeł. M. Kluźniak, H. Lisicka‑Michalska, Warszawa 2004.
• Chafuen A.A., Chrześcijanie za wolnością. Ekonomia późnoscholastyczna, przeł. K. i K. Koehlerowie, wstęp M. Novak, Kraków 2002, Mała Seria – Arcana.
• Compagnoni F., Prawa człowieka. Geneza, historia i zaangażowanie chrześcijańskie, przeł. S. Bielański, Kraków 2000, Wokół Współczesności (Kraków).
• Galot J., Wybrane zagadnienia z teologii współczesnej, przeł. J.D. Szczurek, Kraków 1994.
• Guerriero E., Wprowadzenie. Papież chrześcijańskiego orędzia, [w:] Benedykt XVI ( Joseph Ratzinger), Paweł Apostoł Narodów, Częstochowa 2008.
• Kantorowicz E.H., Dwa ciała króla. Studium ze średniowiecznej teologii politycznej, przeł. M. Michalski, A. Krawiec, red. nauk. wyd. pol. J. Strzelczyk, Warszawa 2007.
• Katolicka Agencja Prasowa, Papieska encyklika w rekordowym tempie, [online] http://ekai.pl/wydarzenia/ostatnia_chwila/x68525/papieska‑encyklika‑w‑rekordowym‑tempie.
• Konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej (Dei Filius), kanon II, 1, [w:] Dokumenty soborów powszechnych, Vol. IV/2 (1511‑1870): Lateran V, Trydent, Watykan I, układ i oprac. ks. A. Baron, ks. H. Pietras SJ, Kraków 2007.
• Kozerska E., Scheffler T., Etyczne państwo prawa w ujęciu Benedykta XVI, „Roczniki Nauk Prawnych KUL. Prawo, Prawo Kanoniczne, Administracja” 2012, Vol. 22, nr 4.
• Kozerska E., Scheffler T., Kryzys cywilizacji i rasizm w nauczaniu Piusa XI oraz w projekcie encykliki „Humani genesis unitas” z 1939 r., „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 2009, Vol. 31.
• Kozerska E., Scheffler T., Projekty integracji europejskiej do 1952 r., [w:] Prawo i gospodarka Polski po Traktacie Lizbońskim, red. E. Kozerska, P. Malinowski, T. Scheffler, Opole 2011.
• Kozerska E., Scheffler T., Wokół Traktatu i poza Traktat z Lizbony, [w:] Wokół Traktatu Lizbońskiego. Propozycje i postulaty dotyczące prawa i ekonomii Unii Europejskiej, red. E. Kozerska, T. Scheffler, Kraków 2013.
• Kuksewicz Z., Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia łacińskiego obszaru kulturowego, Warszawa 1973.
• Kuper A., Kultura. Model antropologiczny, Kraków 2005, Seria Kultura.
• La Mettrie J.O. de, L’Homme Machine, Wyd. Luzac 1748.
• Legowicz J., Historia filozofii średniowiecznej Europy Zachodniej, Warszawa 1986.
• Majka J., Katolicka nauka społeczna. Studium historyczno‑doktrynalne, Rzym 1986.
• Miś A., Filozofia współczesna. Główne nurty, Warszawa 2000.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Poznań 2012.
• Pizzorni R.M., Diritto, etica e religione. Il fondamento metafisico del diritto secondo Tommaso d’Aquino, Bologna 2006, Civis, 19.
• Possenti V., Katolicka nauka wobec dziedzictwa oświecenia, przeł. Ł. Skuza, S. Pyszka, T. Żeleźnik, Kraków 2000, Wokół Współczesności (Kraków).
• Radcliffe‑Brown A.R., O strukturze społecznej, [w:] M. Flis, Antropologia społeczna Radcliffe’a‑Browna, Kraków 2000.
• Ratzinger J., Europa Benedykta w kryzysie kultur, wstęp i wprow. L. Knabit, M. Pera, przeł. W. Dzieża, Częstochowa 2005.
• Ratzinger J., Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro, Kielce 2005.
• Ratzinger J., Prawda, wartości, władza. Kiedy społeczeństwo można uznać za pluralistyczne, przeł. G. Sowiński, Kraków 1999.
• Ratzinger J., Regensburger Rede, [w:] tenże, Glaube, Vernunft und Universität. Erinnerungen und Reflexionen, Ansprache von Benedikt XVI, Aula Magna der Univerität Regensburg, Dienstag, 12 IX 2006, [online] http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi/speeches/2006/september/documents/hf_ben‑xvi_spe_ 20060912_university‑regensburg_ge.html.
• Ratzinger J., Wykłady bawarskie z lat 1963‑2004, przeł. A. Czarnocki, Warszawa 2009.
• Rauchhaupt von U., Der Vater des Urknalls. Revolution unseres Weltbides, [online] http://www.faz.net/aktuell/wissen/weltraum/george‑lemaitre‑revolutionierte‑unser‑weltbild‑13054736.html.
• Rowland T., Wiara Ratzingera. Teologia Benedykta XVI, przeł. A. Gomola, Kraków 2010.
• Ryszka F., Państwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy, Wrocław– Warszawa–Kraków 1985.
• Saranyana J.I., Illianes J.L., Historia teologii, przeł. P. Rak, red. nauk. T. Dzidek, Kraków 1997.
• Scheffler T., Ład międzynarodowy w koncepcjach konserwatywnej opozycji w Trzeciej Rzeszy, Wrocław 2006, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 2886.
• Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2002.
• Szyszkowska M., Filozofia prawa i filozofia człowieka, Warszawa 1989.
• Tulejski T., Konserwatyzm bez Boga. Dawida Hume’a wizja społeczeństwa, państwa i prawa, Warszawa 2009.
• Veca S., Etica e politica, Milano 1989, Saggi Blu.
• Zmierczak M., Spory o istotę faszyzmu. Dzieje i krytyka, Poznań 1988, Seria Prawo (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), nr 130.

Identifiers

DOI

10.12797/Politeja.12.2015.39.14