Co i dlaczego należy omijać? Propozycja interpretacji pewnej przypowieści z Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego

• Authors: Anna Szklarska

Title variants

EN

What and Why We Need to Pass by? An Interpretative Suggestion on a Parable from Thus Spake Zarathustra by Friedrich Nietzsche

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przypowieść „О mijaniu” z Tako rzecze Zaratustra Nietzschego traktuje o tym, jak ważne jest, by świadomie prowadzić swoje życie, sensownie wybierać przystanki życiowej podróży. Nie należy łączyć tytułowego „mijania” z przemijaniem, upływem czasu, wskazuje ono bowiem na wymijanie, obchodzenie wokół tego, co nie zasługuje na naszą uwagę. Człowiek jest stale narażony na zderzanie się z sytuacjami, fenomenami, które nie są warte tego, by się w nie angażować i przy nich zatrzymać, jednak nie każdy potrafi ominąć je i iść dalej w poszukiwaniu tego, co bardziej wartościowe. Nauka Zaratustry jest następująca: gdzie kochać nie można, czego kochać nie można, to na swej życiowej drodze należy ominąć, zostawić za sobą. Tam, gdzie człowiek nie jest zdolny do miłości, powinien szukać nowego miejsca. Wielkie miasto ukazane w tej przypowieści to człowiek zbiorowy, owo egzystencjalne „się”, które nas zniewala i za sprawą którego na wszystkich płaszczyznach żyjemy tak, jak „się” żyje. W interpretacji Junga Zaratustra musi skazać się na pustelnictwo i odejść, bo nie jest zdolny kochać człowieka zbiorowego. Jednak dystans wobec stadnej moralności i odrzucenie życia w ramach konwencji mogą być zaledwie wstępem do twórczego, spełnionego życia, nie są dlań wystarczające ani go nie gwarantują. W artykule wyjaśnione zostaje na czym polega fundamentalny błąd, jaki popełnia błazen, który w sposób wypaczony zrozumiał naukę Zaratustry.

EN

During every journey, including the journey of life, one has to be able to choose which places are worth visiting and which one can leave out along the way. It is very import_ant to wander consciously. This is the main subject of the parable „On Passing By” from Thus Spake Zarathustra. The passing, avoiding in the title is something different than simply going by. It underlines leaving behind things which aren’t good or interesting enough to hold onto. During our lifetime we collide with different places, situations and phenomena, which aren’t worth getting involved with. In these cases it is better to continue your journey in search of what is more valuable. You must be able to ignore stupidity and evil. The wisdom of Zarathustra is as follows: where you can’t love and what you can’t love, just leave it behind you and go searching for other, new places. Zarathustra agrees with the description of the city presented by the fool. People there are hostile to each other, they live in a hurry but lack any aim or purpose for their chase. They are thoughtless, vain and fair-weathered, dependent on the opinion of others. The city is a perfect place for debauchery. The only virtue that they know there is the official one, according to the rule, convention, accomplished for the recognition of others. The big city in this allegory is a collective man, the existential ‚they-self’ which enslaves us and makes us live like we are supposed to live on various planes. According to Jung, Zarathustra has to sentence himself to life as a recluse and walk away because he is not able to love collective man. From Heidegger’s point of view, freedom is something very hard to preserve, therefore falling into the ‚they-self ‚ is common. The fool disgusts Zarathustra, as with his attitude he testifies against his philosophy, destroying the meaning of his message. The article explains the source of the mistake that the fool commits.

Keywords

EN

Nietzsche; Zarathustra; passing by; the big city; the fool; the collective human being.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2012
• Issue: 3
• Pages: 69-78

Contributors

author

Anna Szklarska

• Uniwersytet Jagielloński