Ćwiczenia w zakresie narracji w otępieniu alzheimerowskim. Problem zaburzeń pisania

• Authors: Domagała Aneta

Title variants

EN

Narrative Exercises in Alzheimer’s Dementia. The Problem of Writing Disorders

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jedną z form pracy z pacjentem, zasadną w chorobie Alzheimera, jest stymulowanie mowy w połączeniu z pisaniem (i czytaniem). We własnych rozwiązaniach praktycznych proponuje się – z wykorzystaniem pisania (i czytania) – ćwiczenia w zakresie narracji, tematycznie ukierunkowane na osobę chorą, jej biografię, a służą do tego zeszyty opracowane z myślą o tej grupie pacjentów (Domagała 2007). W niniejszym artykule koncentruję się na problemie zaburzeń pisania – podejście do pacjenta musi być w tym zakresie zindywidualizowane, tak wynika z literatury zachodniej, w której zaburzenia pisania w przebiegu choroby Alzheimera dyskutowane są jako problem agrafii/ dysgrafii. Umiejętności poszczególnych osób – jako zależne od funkcjonowania pacjenta w sferze komunikacji słownej i pisemnej w okresie przed zachorowaniem oraz od zmian zachodzących w przebiegu choroby – są bardzo zróżnicowane. Dokonuję egzemplifikacji wybranych problemów, na przykładzie własnych pacjentów (zaburzenia struktury tekstu pisanego; problem zapisu podstawowych jednostek systemu jezykowego: aktualizowania wzorców liter drukowanych i pisanych, wielkich i małych; problem perseweracji). Tematyka sprawności narracyjnych podjęta została w ramach projektu badawczego: „Narracja i jej zaburzenia w przebiegu choroby Alzheimera. Skala sprawności narracyjnych jako technika diagnostyczna w otępieniu alzheimerowskim” (kierownik projektu: dr Aneta Domagała; 39. konkurs projektów badawczych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego).

EN

One of forms of working with the patient, justified in Alzheimer’s disease, is to stimulate speech combined with writing (and reading). My own practical solutions offer – with the use of writing (and reading) – narrative exercises thematically oriented towards the patient (his biography), this purpose being served by notebooks intended for this group of patients (Domagała 2007). The present article focuses on the problem of writing disorders – the approach to a patient has to be individualized in this area: such a conclusion follows from Western literature, in which writing disorders in Alzheimer’s disease are discussed as an agraphia/dysgraphia problem. The skills of individual persons are highly diversified as they are dependent on the functioning of the patient in the sphere of verbal and written communication during the period before falling ill, and on changes occurring in the course of the disease. Selected problems are illustrated using the example of my own patients (the structure of the written text; the problem of writing down basic units of the language system: updating of the patterns of cursive and block letters, and capital and small letters; the problem of perseveration). The subject matter of narrative skills is studied as part of the research project “Narrative and Its Disorders in the Course of Alzheimer’s Disease. The Scale of Narrative Skills in Alzheimer’s Dementia” (project manager: Dr Aneta Domagała; 39th Ministry of Science and Higher Education competition of research projects).

Keywords

PL

otępienie alzheimerowskie; usprawnianie komunikacji; sprawności narracyjne; zaburzenia komunikacji pisemnej

EN

Alzheimer’s dementia; rehabilitation of communication; narrative skills; written communication disorders

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2012
• Volume: 41
• Pages: 169-182

Dates

published

2012-01-01

Contributors

author

Domagała Aneta

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

References

• Domagała A., 2007, „Teraz i dawniej” – propozycja ćwiczeń logopedycznych dla pacjentów z otępieniem alzheimerowskim, „Logopedia”, 36, 239–248.
• Domagała A., 2012, Sprawności narracyjne w otępieniu alzheimerowskim – postępowanie terapeutyczne, [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk, s. 257–265.
• Domagała A., Mirecka U., 2011, Education and Rehabilitation of Patients with Neurological Conditions. Written Communication Disorders, ICERI, Madrid, 4993–4999.
• Domagała A., Mirecka U., Zaburzenia pisma w chorobach neurodegeneracyjnych u osób starszych (w druku).
• Forbes K. E., Shanks M. F., Venneri A., 2004, The evolution of dysgraphia in Alzheimer’s disease, “Brain Research Bulletin”, 63, 19–24.
• Grabias S., 2008, Postępowanie logopedyczne. Diagnoza, programowanie terapii, terapia, „Logopedia”, 37, s. 13–27.
• Groves-Wright K., Neils-Strunjas J., Burnettb R., O’Neill M. J., 2004, A comparison of verbal and written language in Alzheimer’s disease, „Journal of Communication Disorders”, 37, 109–130.
• Herzyk A. , 2005, Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Warszawa.
• Hughes J. C., Graham N., Patterson K., Hodges J. R., 1997, Dysgraphia in mild dementia of Alzheimer’s type, „Neuropsychologia”, 35, 4, 533–545.
• Kumar V., Giacobini E., 1990, Use of agraphia in subtyping of Alzheimer’s disease, “Archives of Gerontology and Geriatrics”, 11, 2, 155–159.
• Lambert J., Giffard B., Nore F., Sayette V. de la, Pasquier F., Eustache F., 2007, Central and peripheral agraphia in Alzheimer’s disease: from the case of Auguste D. to a cognitive neuropsychology approach, “Cortex”, 43, 935–951.
• Luzzatti C., Laiacona M., Agazzi D., 2003, Multiple patterns of writing disorders in dementia of the Alzheimer type and their evolution, “Neuropsychologia”, 41, 759–772.
• Neils-Strunjas J., Shuren J., Roeltgen D., Brown C., 1998, Perseverative writing Errors in a patient with Alzheimer’s disease, “Brain and Language”, 63, 303–320.
• Pietro M. Di, Schnider A., Ptak R., 2011, Peripheral dysgraphia characterized by the co-occurrence of case substitutions in uppercase and letter substitutions in lowercase writing, “Cortex”, 47, 1038–1051.
• Ryan E. B., Bannister K. A., Anas A. P., 2009, The dementia narrative: Writing to reclaim social identity, “Journal of Aging Studies”, 23, 145–157.
• Yoon J. H., Kim H., Seo S. W., Chin J., Kim J., Lee K., Kim Y. W., Park E. S., Suh M. K., Na D. L., 2012, Dysgraphia in Korean patients with Alzheimer’s disease as a manifestation of bilateral hemispheric dysfunction, “Journal of the Neurological Sciences”, 320, 72–78.

Notes

PL

Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach 2010–2012 jako projekt badawczy.