Apropriacja wartości – pojęcie, istota, mechanizmy apropriacji

• Authors: Augustyniak Amanda

Title variants

EN

Value appropration – conception, essence and mechanisms of appropration

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule poruszono problem apropriacji w relacjach międzyorganizacyjnych. Celem publikacji jest usystematyzowanie wiedzy na temat apropriacji wartości poprzez wyjaśnienie tego zjawiska oraz jego dogłębne rozpatrzenie z perspektywy różnych nurtów i teorii. Publikacja ma również odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu apropriacja wartości jest częścią procesu tworzenia wartości. Artykuł ma charakter teoretyczno-koncepcyjny. Zastosowano metodę analizy literatury światowej (polsko- i anglojęzycznej), metodę modelową, metodę wizualizacji oraz metodę dedukcji. Skorzystano z baz publikacji EBSCO, BazEkon, Proquest, Elsevier, Jstor, Wiley i Emerald. W pierwszej części artykułu wyjaśniono pojęcie apropriacji wartości w organizacji oraz przedstawiono model przechwytywania wartości (ang. Value Capture Model), a także wywodzącą się z niego mapę sieci wartości (ang. Value Network Map). W dalszej części artykułu omówiono istotę apropriacji wartości. Poddano również rozważaniom pojęcie mechanizmów apriopriacji wartości z perspektywy wiodących nurtów w zarządzaniu relacjami międzyorganizacyjnymi.

EN

The article tackles the problem of appropriation in interorganizational relations. The aim of the publication is to systematize the knowledge on the subject of value appropriation by means of explaining this phenomenon and considering it thoroughly from the perspective of various trends and theories. The publication is also supposed to answer the question to what extent value appropriation constitutes the part of the value creation process. The article is of a theoretical and conceptual nature. The methods which have been applied are as follows: the analysis of the literature worldwide (in both Polish and English language), the model method, the visualisation method, as well as the method of deduction. EBSCO, BazEkon, Proquest, Elsevier, Jstor, Wiley and Emerald databases were used. In the first part of the article the notion of value appropriation in the organization was explained, as well as Value Capture Model, and Value Network Map, which derives from it, were presented. In the further part of the article the significance of value appropriation was discussed. Moreover, the notion of value appropriation mechanisms was subject to considerations from the perspective of the leading trends in interorganizational relations management.

Keywords

PL

apriopracja wartości; maksymalizacja wartości; relacje międzyorganizacyjne; model przechwytywania wartości ochrona wartości.

EN

value appropriation; value maximization interorganizational relations; value capture model; value protection

• Publisher: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Zielonej Górze
• Journal: Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze
• Year: 2018
• Issue: 9
• Pages: 17 - 34

Dates

published

2018

Contributors

author

Augustyniak Amanda

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

References

• Allred K.G. (2000), Distinguishing best and strategic practices: A framework for managing the dilemma between creating and claiming value, “Negotiation Journal”, October, s. 387-397.
• Blyler M., Coff R. (2003), Dynamic capabilities, social capital and rent appropriation: ties that split pies, “Strategic Management Journal”, nr 24 (7), s. 677-686.
• Bowman C., Ambrosini, V. (2000), Value creation versus value capture: Towards a coherent definition of value in strategy, “British Journal of Management”, nr 11, s. 1-15
• Brandenburger A., Stuart H. (1996), Value-based business strategy, “Journal of Economics & Management Strategy” , nr 5 (1), s. 5-24.
• Cao Z., Lumineau F. (2015), Revisiting the interplay between contractual and relational governance: A qualitative and meta-analytic investigation, “Journal of Operations Management”, nr 33-34, s. 15-42.
• Contractor F.J., Woodley J.A. (2015), How the alliance pie is split: Value appropriation by each partner in cross-border technology transfer alliances, “Journal of World Business”, nr 50 (3), s. 535-547.
• Czakon W. (2012), Sieci w zarządzaniu strategicznym, Wolters Kluwer, Warszawa
• Danielak W. (2014), Współdziałanie przedsiębiorstw w regionie z perspektywy relacji międzyorganizacyjnych, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze”, nr 1, s. 88-101.
• Davidenko V.A., Kaźmierczyk J., Romashkina G.F., Andrianova E.V. (2018), A Comparative Analysis of the Levels of Collective Trust among the Banking Staff in Poland and Russia, “Comparative Sociology”, nr 17 (3-4), s. 299-317.
• Dyduch W., Bartnicki M. (2015), Tworzenie i przechwytywanie wartości w organizacjach współdziałających w sieci, „Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości”, nr 2 (32), s. 77-95.
• Ellegaard C., Medlin C, Geersbro J. (2014), Value appropriation in business Exchange: Literature review and future research opportunities, “Journal of Business & Industrial Marketing”, nr 29 (3), s. 185-198.
• Falencikowski T., Nogalski B. (2015), Przechwytywanie wartości w modelu biznesu sieci przedsiębiorstw – osnowa teoretyczna i przypadki praktyczne, „Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości”, nr 2 (32), s. 109-121.
• Gans J., Ryall M. (2017), Value capture theory: a strategic management review, “Strategic Management Journal”, nr 38 (1), s. 17-31.
• Hurmelinna‐Laukkanen P., Puumalainen K. (2007), Nature and dynamics of appropriability: strategies for appropriating returns on innovation, “R&d Management”, nr 37 (2), s. 95-112.
• Koźmiński A., Latusek-Jurczak D. (2017), Rozwój teorii organizacji, Poltext, Warszawa.
• Lavie D. (2006), The competitive advantage of interconnected firms: An extension of the resource based view, “Academy of Management Review”, nr 31 (3), s. 638-658.
• Lepak D.P., Smith K.G., Taylor M.S. (2007), Value creation and value capture: A multilevel perspective, “Academy of Management Review”, nr 32 (1), s. 180-194.
• Lewicka D. (2013), Rozwój przywództwa wspierającego innowacyjność wyzwaniem dla współczesnych organizacji, „Zeszyty Naukowe Organizacja i Zarządzanie Politechniki Łódzkiej”, nr 49, s. 181-192.
• Mazur K., Kulczyk Z. (2014), Przywłaszczanie wartości – podejście zróżnicowane, „Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości”, nr 2 (27), s. 225-239.
• Najda-Janoszka M. (2011), Zatrzymywanie wartości w sieciach kooperacyjnych przedsiębiorstw, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu”, nr 169, s. 48-62.
• Najda-Janoszka M. (2015), Problem zatrzymywania wartości przez MŚP – studium przypadku działalności podwykonawczej, „Marketing i Rynek”, nr 9, s. 424-435.
• Najda-Janoszka M. (2016), Proces zawłaszczania wartości w perspektywie kompetencji dynamicznych organizacji, „Zarządzanie i Finanse”, nr 14 (2, cz. 1), s. 249-264.
• Niemczyk J. (2013), Strategia. Od planu do sieci, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Ritala P., Hurmelinna-Laukkanen P. (2009), What's in it for me? Creating and appropriating value in innovation-related coopetition, “Technovation”, nr 29 (12), s. 819- 828.
• Ryall M. (2013), The New Dynamic of Competition, “Harvard Business Review”, 91(6). s. 80-87, dostępny na: https://hbr.org/2013/06/the-new-dynamics-of-competition (data dostępu: 25.05.2017).
• Ryalls L. J., Holt S. (2007), Creating and capturing value in KAM relationships, “Journal of Strategic Marketing”, nr 15, s. 403-420.
• Zakrzewska-Bielawska A. (2016), Tworzenie i apropriacja wartości jako cel strategii relacyjnej przedsiębiorstwa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 446, s. 609-622.

Identifiers

DOI

10.26366/PTE.ZG.2018.132