Potrzeba zmian w modelu rozwoju rolnictwa a finansowanie celów w budżecie rolnym Polski po 2005 roku

• Authors: Andrzej Czyżewski , Anna Matuszczak

Title variants

EN

Need for changes in agricultural development model and financing purposes of Polish agricultural budget after 2005

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu był a ocena, na ile zmiany zauważalne w strukturze wy-datków budżetu rolnego w Polsce po integracji z UE na poszczególne tytuły budżetowe są zbieżne z założeniami paradygmatu zrównoważonego rozwoju rolnictwa, a tym sa-mym czy przyczyniają się do przekształceń struktur rolnych. Wskazano, iż zachodzą zmiany w dotychczasowym modelu rozwoju rolnictwa. Przejawia się to chociażby w działaniach, które są realizowane i finansowane ze środków budżetowych. Oprócz kwestii czysto ekonomicznych (produkcyjnych) wspiera się działania prospołeczne oraz pro środowiskowe. Jest to niejako efekt kompensacji niedostatków, które przyniósł model rolnictwa industrialnego, a które budzą realne i konkretne do spełnienia potrzeby w ramach nowego paradygmatu rozwoju rolnictwa.

EN

The purpose of the article was to assess how noticeable changes in the structure of the agricultural budget expenditure in Poland after EU integration on individual budgetary titles are consistent with the assumptions of the paradigm of sustainable development of agriculture, and thereby contribute to the transformation of agricultural structures. It was pointed out that there are changes in the current model of agricultural development. This is reflected even in the activities that are carried out and financed by the budget. In addition to purely economic issues (production), supports the pro-social and pro-environmental action. It is as if compensating effect the shortcomings that brought the industrial model of agriculture, and which are of real and concrete to meet the needs of the new paradigm of agricultural development.

Keywords

PL

Budżet rolny; Model rozwoju rolnictwa

EN

Agricultural budget; Model of agricultural development

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Journal: Studia Ekonomiczne
• Year: 2015
• Volume: 218
• Pages: 113-132

Contributors

author

Andrzej Czyżewski

author

Anna Matuszczak

References

• Altieri M.A. (1989), Agroecology: The Science of Sustainable Agriculture, wyd. 2, We-stview Press, Boulder.
• Bohlen P.J., House G. (eds.) (2009), Sustainable Agroecosystem Management: Integra-ting, Ecology, Economics and Society, CRC Press, Taylor and Francis Group, Ad-vances in Agroecology Series, Boca Raton.
• Borys T. (red.) (2005), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.
• Bywalec Cz. (1995), W pętli paradoksów, „Nowe Życie Gospodarcze”, nr 15.
• Chołaj H. (2003), Ekonomia polityczna globalizacji (Wprowadzenie), Fundacja Innowacji i Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, Warszawa.
• Cochran W.W. (1958), Farm Prices, Myth and Reality, University of Minnesota Press, Minneapolis.
• Cochran W.W. (1979), The Development of American Agriculture: An Historical Analysis, University of Minnesota Press, Minneapolis.
• Czyżewski A. (2000-2014), Opinie o projektach ustaw budżetowych na lata 2000-2014 w części dotyczącej rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych, Dział 0.10, część 32, 33, 35 oraz pozostałe części dotyczące rolnictwa, sporządzone na zamówienie Kancelarii Senatu (Biuro Informacji i Dokumentacji, Dział Informacji i Ekspertyz).
• Czyżewski A. (2013), O nowy paradygmat rozwoju rolnictwa (refleksje nad książką J.S. Zega-ra pt. Współczesne wyzwania rolnictwa), „Ekonomista”, nr 6, PAN-KNE, s. 831-841.
• Czyżewski A. (2009), Potrzeba badań makroekonomicznych w gospodarce żywnościowej, „Roczniki Nauk Rolniczych”, nr 2, seria G.
• Czyżewski A. (red.) (2007), Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej. Ujęcie makro- i mikroekonomiczne, Wyd. AE, Poznań.
• Czyżewski A. (2005), Rolnictwo w procesie reprodukcji. Różne wizje dostosowa ń ryn-kowych [w:] B. Klepacki (red.), Kwestia agrarna w Polsce i na świecie, Wyd. SGGW, Warszawa.
• Czyżewski A. (red.) (2003), Makroekonomiczne problemy agrobiznesu w Polsce w okresie przedakcesyjnym, Wyd. AE, Poznań.
• Czyżewski A. (1986), Dochody rolnicze a procesy reprodukcji w gospodarce chłopskiej w okresie Polski Ludowej, „Ekonomista”, nr 4-5.
• Czyżewski A., Grzelak A., Matuszczak A. (2006), Integracja versus globalizacja jako problem polityki rolnej, „Roczniki Naukowe SERiA”, Warszawa-Poznań, Seria 8 (4).
• Czyżewski A., Łuczak P. (2014), Tak dobrego budżetu jeszcze nie było, „TopAgrar”, 2014/2, s. 31.
• Czyżewski A., Matuszczak A. (2013), Rolnictwo i obszary wiejskie w Polsce w świetle wydatków budżetowych I i II filaru WPR w latach 2005-2013. Poziom i dynamika – porównanie, „MANAGEMENT”, nr 1, University of Zielona Góra, s. 421-440.
• Czyżewski A., Matuszczak A. (2012), Sfera realna versus socjalna (KRUS) w krajowym budż ecie rolnym Polski w długim okresie, „Roczniki Naukowe SERiA”, tom XIV, nr 3, Warszawa-Poznań-Białystok.
• Czyżewski A, Matuszczak A. (2011), Wydatki budżetowe na sektor rolny w Polsce w la-tach 1996-2011, „Roczniki Naukowe SERiA”, Warszawa-Poznań-Wrocław.
• Czyżewski B. (2010), Kontrowersje wokół rent gruntowych: od ekonomii klasycznej do czasów współczesnych, „Ekonomista”, nr 2.
• Czyżewski B. (2009), Instytucjonalne uwarunkowania zrównoważonego podziału do-chodów w rolnictwie indywidualnym w Polsce [w] J.S. Zegar (red.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, Program Wieloletni 2004-2009, Raport 174, IERiGŻ, Warszawa.
• Czyżewski B. (2012), Produktywność zasobów w rolnictwie w Polsce wobec paradyg-matu zrównoważonego rozwoju, „Studia Ekonomiczne”, nr LXXIII.
• Czyżewski B. (2013), Renty ekonomiczne w gospodarce żywnościowej w Polsce, PWE, Warszawa.
• Czyżewski B., Mrówczyńska-Kamińska A. (2011), Przepływy międzygałęziowe i podział rent w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w latach 1995-2005, „Ekonomista”, nr 2.
• Daly H. (2007), Ecological Economics and Sustainable Development, Selected Essays of Herman Daly, Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA, USA.
• Fiedor B., Czaja S., Graczyk A., Jakubczyk Z. (red.) (2002), Podstawy ekonomii środo-wiska i zasobów naturalnych, C.H. Beck, Warszawa.
• Fiedor B. (2006), Antropologiczne podstawy koncepcji zrównoważonego rozwoju z per-spektywy ekonomicznej od homo oeconomicus do homo sustines, „Prace AE we Wrocławiu”, nr 1131.
• Fiedor B., Kociszewski K. (red.) (2010), Ekonomia rozwoju, Wyd. UE, Wrocław.
• Gliessman S.R., Rosemeyer M. (red.) (2010), The Conversion to Sustainable Agriculture Principles, Processes and Practices, CRL Press, Boca Raton, London, New York.
• Goraj L. (2009), Wpływ Polityki rolnej na dochody polskich gospodarstw rolnych, Mate-riały z konferencji „Polska wizja WPR po 2013 r.”, SGGW, Warszawa 26.01.2009.
• Hayami Y., Ruttan V.W. (1985), Agricultural Development: An Internationale Perspective, The John Hopkins University Press, Baltimore-London.
• Kośmicki E. (2009), Główne zagadnienia ekologizacji społeczeństwa i gospodarki, EkoPress.
• Krasowicz S. (2009), W Polsce powinno dominować rolnictwo zrównoważone [w:] Przy-szłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, I Kongres Nauk Rolni-czych, Puławy.
• Łuczka-Bakuła W. (2007), Rynek żywności ekologicznej. Wyznaczniki i uwarunkowania rozwoju, PWE, Warszawa.
• Malkina-Pykh I.G., Pykh Y.A. (2003), Sustainable Food and Agriculture, WIT Press, Southampton, Boston.
• Pawlewicz A., Bórawski P. (2013), Realizacja programu rolnośrodowiskowego w Polsce, SERiA, zesz. 2, s. 271.
• Poskrobko B., Poskrobko T., Skiba K. (2007), Ochrona biosfery, PWE, Warszawa.
• Rogall H. (2010), Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Wyd. Zysk i Spółka, Poznań.
• Runowski H. (2004), Kierunki rozwoju przedsiębiorstw rolnych w Polsce, „Postępy Nauk Rolniczych”, nr 3.
• Samuelson P.A. (1954), The Pure Theory of Public Expenditure, “Review of Economics and Statistics” 11, 35.
• Samuelson P.A. (1955), Diagrammatic Exposition of a Theory of Public Expenditure, “Review of Economics and Statistics” 11, 37.
• Solow R.M. (1974), The Economics of Resources or the Resources of Economics, “Ame-rican Economic Review”, Vol. 40.
• Swinton S.M., Lupi F., Robertson P., Landis D.A. (2006), Ecosystem Services from Agriculture: Looking beyond the Usual Suspects, “American Journal of Agricultu-ral Economics”, 88 (5).
• Thirtle C., Lin L., Holding J., Jenkins L., Piesse I. (2004), Explaining the Decline in UK Agricultural Productivity Growth, “Journal of Agricultural Economics”, 55 (2).
• Tietenberg T. (2006), Environmental Natural Resource Economics, wyd. 7, Pearson Education, Inc., New York, London i in.
• Uphoff N. (ed.) (2002), Agroecological Innovations: Increasing Food Production with Participatory Development, Earthscan Publications Ltd., London.
• Valdés A., Foster W. (2005), Reflections on the Role of Agriculture in Pro-Poor Growth [w:] The Future of Small Farms Proceedings of a Research Workshop, Wye, UK.
• Wilkin J. (red.) (2010), Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodo-logiczne i implikacje praktyczne, IRWiR PAN, Warszawa.
• Wilkin J. (1995), Jaki kapitalizm, jaka Polska, PWN, Warszawa. Wilkin J. (1986), Współczesna kwestia agrarna, PWN, Warszawa.
• Wojtyna A. (2008), Współczesna ekonomia – kontynuacja czy poszukiwanie nowego paradygmatu, „Ekonomista”, nr 1.
• Woś A. (2004), W poszukiwaniu modelu rozwoju polskiego rolnictwa, IERiGŻ, Warszawa.
• Woś A. (2000), Tworzenie i podział dochodów rolniczych. Dochody transferowe, IERiGŻ, Warszawa.
• Woś A. (1996), Cele ekonomiczne i ekologiczne w strategii rozwoju rolnictwa, „Wieś i Rolnictwo”, nr 1.
• Woś A. (1995), Ekonomika odnawialnych zasobów naturalnych, PWN, Warszawa.
• Woś A. (1988), Alternatywne strategie w rozwoju gospodarki żywnościowej, IERiGŻ, Warszawa.
• Woś A. (1987), Rozwój i postęp w rolnictwie polskim, PWRiL, Warszawa, 1987.
• Woś A., Tomczak Fr. (red.) (1983), Ekonomika rolnictwa. Zarys teorii, wyd. 2, PWRiL, Warszawa.
• Woś A., Zegar J.S. (2004), Rolnictwo społecznie zrównoważone – w poszukiwaniu nowego modelu dla Polski, „Wieś i Rolnictwo”, nr 3.
• Woś A., Zegar J.S. (2002), Rolnictwo społecznie zrównoważone, IERiGŻ, Warszawa. Zegar J.S. (2012), Współczesne wyzwania rolnictwa, PWN, Warszawa.
• Zegar J.S. (2010), Ekonomia wobec kwestii agrarnej, „Ekonomista”, nr 6.
• Zegar J.S. (2008), Dochody w rolnictwie w okresie transformacji i integracji europejskiej, IERiGŻ, Warszawa.
• Zegar J.S. (2007), Przesłanki nowej ekonomiki rolnictwa, „Zagadnienia Ekonomiki Rol-nej”, nr 4.
• Zegar J.S. (2004), Dochody w strategii rozwoju rolnictwa (na progu integracji europej-skiej), IERiGŻ, Warszawa.

Identifiers

ISSN

2083-8611