Proces likwidacji niższych seminariów duchownych w latach 1959-1963

• Authors: Mezglewski Artur
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Po październiku 1956 r. odżyły nadzieje na normalne funkcjonowanie szkolnictwa kościelnego. W latach 1957-58 reaktywowano w Polsce ponad 30 niższych seminariów duchownych. Ówczesne władze traktowały nowo powstałe seminaria jako szkoły wewnątrzkościelne, deklarując całkowitą wolność Kościoła do ich prowadzenia. Zdecydowanie jednak odmawiano nadawania uprawnień szkół państwowych, godząc się jedynie w kilku przypadkach na organizowanie na ich terenie państwowego eksternistycznego egzaminu maturalnego. Od 1959 r. – w sposób jeszcze bardziej systematyczny i bezwzględny niż to miało miejsce w okresie stalinowskim – rozpoczęto proces ograniczania działalności Kościoła w dziedzinie oświaty i wychowania, także w zakresie prowadzenia przez instytucje kościelne niższych seminariów duchownych. Na pierwszym etapie dokonano reinterpretacji nadal obowiązujących przedwojennych przepisów szkolnych, poddając seminaria duchowne nadzorowi władz państwowych oraz rozciągając na nie obowiązywalność przepisów ustawy z 11 marca 1932 r. o prywatnych szkołach oraz zakładach naukowych i wychowawczych. Nowe zarządzenie dotyczące nadzoru państwowego oraz stare przepisy ustawodawstwa szkolnego wykorzystano następnie do drastycznego ograniczania stanu posiadania Kościoła katolickiego w zakresie szkolnictwa wewnątrzkościelnego.

Keywords

PL

Polska Rzeczpospolita Ludowa; prawo wyznaniowe; relacje państwo-kościół; szkolnictwo wyznaniowe; wolność sumienia i wyznania

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2002
• Volume: 4
• Pages: 31-57

Contributors

author

Mezglewski Artur

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

References

• A. Mezglewski, Akcja likwidacyjna niższych zakonnych seminariów duchownych w dniu 3 lipca 1952 r., w: Divina et humana. Księga Jubileuszowa w 65. rocznicę urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, red. A. Dębiński, W. Bar, P. Stanisz, Lublin 2001, s. 145-157.
• A. Mezglewski, Spór o wygaśnięcie konkordatu polskiego z 1925 r., “Roczniki Nauk Prawnych” 1998, t. 8, s. 325-340.
• H. Misztal, Polskie prawo wyznaniowe. Zagadnienia wstępne. Rys historyczny, Lublin 1996, s. 222-223.