O niektórych problemach współczesnego człowieka, ekonomii i systemów ekonomicznych w kontekście integracji procesów rozwojowych

• Authors: Michał Gabriel Woźniak

Title variants

EN

Upon Some Problems of Modern Human, Economics and Economic Systems in a Context of Integration of Development Processes

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zwraca się uwagę na znaczenie ekonomii jako nauki w funkcjonowaniu współ-czesnej gospodarki kapitalistycznej i człowieka gospodarującego. Analiza oparta jest na założeniu, że realne systemy ekonomiczne są złożoną całością. Jej elementy są ze sobą sprzężne. Sprzężenia te rodzą wielokierunkowe konsekwencje i wpływają na rozwój całej gospodarki oraz możliwości realizacji funkcji celów właściwych dla poszczególnych sfer bytu ludzkiego. Autor przekonuje, że użyteczne dla człowieka gospodarującego wypełnianie przez teorię ekonomii funkcji aplikacyj-nych wymaga zmiany jej paradygmatów i metodologii badawczej. W kontekście podjętego tematu zwrócono uwagę na uwolnienie uzyskanych wyników badań od legitymizowania interesów dominujących koalicji dystrybucyjnych, a także postulatów eman-cypacji grup rzekomo uciśnionych i niesprawiedliwie pomijanych w podziale społecznie pożąda-nych dóbr i wartości, które faktycznie dążą do uwolnienia się od samoodpowiedzialności i spo-łecznej odpowiedzialności. Wskazano też kierunki niezbędnych zmian instytucjonalnych, które sprzyjałyby prorozwojowej strategii ograniczającej nierówności społeczne w Polsce. Autor postuluje: nową ekonomię zorientowaną na badanie sprawności systemów ekonomicz-nych z punktu widzenia ich zdolności do realizowania celów zintegrowanego rozwoju, wyjście poza paradygmat homo oeconomicus, rozwijanie badań ekonomicznych opartych na podejściu holistycznym, wykorzystywanie również osiągnięć badawczych innych nauk społecznych w anali-zowaniu reguł działania podmiotów gospodarujących.

EN

The article discusses the meaning of economics as a science in operating of modern capitalist economy and economic individual. The analysis is based on a assumption that relations between institutions and tools of economic system cause number of consequences and impact on develop-ment of an economy and opportunity to carry on functions of aims typical for various spheres of human existence. Author argues in regards to accomplish the practical functions of theory of eco-nomics that is useful for economic man it is required to change economic paradigms and method-ology. It is suggested (a) to introduce new economics aimed at analyzing the efficiency of eco-nomic system from a perspective of its capability to complete the aims of integrated development, (b) to go beyond the homo oeconomicus paradigm, (c) to expend the economic research based on holistic approach, (d) to integrate the achievements of other social science into the investigation of action rules of economic entities. Author emphasizes the need to release the outcomes of economic research from justification of interests of predominant redistributive coalitions and from demands (postulates) for emancipa-tion of purportedly oppressed cohorts and unfairly ignored in distribution of socially desired goods and values, which in essence are aimed at freeing from self and social responsibility. The author suggests few necessary directions of institutional change that facilitate development-enhancing strategy mitigating social inequality in Poland.

Keywords

PL

rozwój gospodarczy; nierówności społeczne; systemy ekonomiczne; ekonomia; gospodarka Polski

EN

economic development; social inequalities; economic systems; economics; the Polish economy

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2015
• Issue: 41
• Pages: 195-213

Contributors

author

Michał Gabriel Woźniak

• Katedra Ekonomii Stosowanej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Akerlof G.A., Shiller R.J., 2010, Zwierzęce instynkty. Czy ludzka psychika napędza glo-balną gospodarkę i jaki to ma wpływ na przemiany światowego kapitalizmu?, Wy-dawnictwo Studio Emka, Warszawa.
• Bal-Woźniak T., 2012, Innowacyjność w ujęciu podmiotowym. Uwarunkowania instytu-cjonalne, PWE, Warszawa.
• Barber B.R. 2009, Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i poły-ka obywateli, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa.
• Bauman Z., 2010, Żyjąc w czasie pożyczonym. Rozmowy z Citlal Rovinosa-Madrazo, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
• Benedykt XVI, 2009, Caritas in veritate. O inteligentnym rozwoju ludzkim w miłości, Liberia Editica, Vaticana.
• Berlin I., 1991, Dwie koncepcje wolności, Respublika, Warszawa.
• Chmielewski P., 2011, Homo Agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych, Poltext, Warszawa.
• Cowling K., 1982, Monopoly Capitalism, John Wiley and Sons, New York,
• Davies J.B., Sandström S., Shorroks A., Wolff E.N., 2008, The World Distribution of Household Wealth [w:] Personal Wealth from a Global Perspective, red. J.B. Da-vies, Oxford University Press, Oxford.
• Foster J.B., McChesney R.W., 2014, Kryzys bez końca. Jak kapitał monopolistyczno-finansowy wywołuje stagnację i wstrząsy od Stanów Zjednoczonych po Chiny, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Dowd D., 2009, Ineguality and the Global Economic Crisis, Pluto Press, London.
• Kahneman, D., 2012, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Wydawnictwo MediaRodzina, Warszawa.
• Kołodko, G.W., 1999, Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka transformacji, Poltext, Warszawa.
• Kołodko G.W., 2013, Dokąd zmierza świat. Ekonomia polityczna przyszłości, Pruszyń-ski i S-ka, Warszawa.
• Kuznets S., 1955, Economic Growth and Income Inequality, “American Economic Re-view” Vol. 45, No. 1.
• Naisbitt J., Naisbitt N., Philips D. 2003, High tech high touch. Technologia a poszuki-wanie sensu, Zysk i S-ka, Warszawa.
• Mishel L., Bernstein J., Shierholtz H., 2009, The State of Working of America, Economic Policy Institute, Washington, DC, No. 9.
• Olson M., 2012, Logika działania zespołowego. Dobra publiczne i teoria grup, Wydaw-nictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Postman N. 2004, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Muza, Warszawa.
• Rodrik D., 2011, Jedna ekonomia wiele recept, Globalizacja, instytucje, wzrost gospo-darczy, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Sedlaček T. 2012,Ekonomia dobra i zła. W poszukiwaniu istoty ekonomii od Gilgamesza do Wall Street, Studio EMKA Warszawa.
• Stiglitz, J.E., 2007, Wizja sprawiedliwej globalizacji, Propozycje usprawnień, PWN, Warszawa.
• Urbański J., 2014, Prekariat i nowa walka klas, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Woźniak M.G., 2009, Globalny kryzys a długookresowy rozwój zintegrowany w Polsce, Biuletyn Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN, Przyszłość. Świat. Europa. Polska, nr 1.
• Woźniak M.G., 2011, Gospodarka Polski 1990–2011, t. 1: Transformacja, PWN, War-szawa.
• Woźniak M.G, 2014, Nierówności społeczne a rozwój gospodarczy [w:] Nierówności społeczne w Polsce, red. B. Kłos, J. Szymańczyk, Wydawnictwo Sejmowe, War-szawa.