Między słowem i ciałem. O somatekstualności Dzienników z lat osiemdziesiątych Teodora Parnickiego

• Authors: Szewczyk Joanna

Title variants

EN

Beetwen Word and Flesh. The Somatextuality In Diaries From The Eighties By Teodor Parnicki

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi analizę Dzienników z lat osiemdziesiątych Teodora Parnickiego, dokumentujących ostatni okres jego życia i twórczości. Tematem artykułu są funkcje pełnione przez dziennik pisarza (m.in. dziennik jako kronika i warsztat pracy twórczej, forma terapii i rodzaj buchalterii) oraz miejsce, jakie zajmuje w nim historia lat osiemdziesiątych. Ze względu na ich charakter Dzienniki zostały odczytane jako swoisty somatekst, w którym ciało i czynność pisania są ze sobą nierozerwalnie złączone. Celem artykułu jest ukazanie uzależnienia Parnickiego od czynności pisania, niezbędnej dla podtrzymania jego projektu tożsamości jako autora powieści historycznych, oraz relacji między „ja piszącym” i „ja somatycznym”, skupionym na doświadczeniu ciała, choroby, starości i nałogu alkoholowego.

EN

The article deals with the Teodor Parnicki’s Diaries from the eighties, which are a document of the last period his life and artistic work. A subject of the article is functions of the diary of the writer (among others the diary as the chronicle of artistic work, form of therapy and kind of bookkeeping) and Teodor Parnicki’s ratio to the history of the eighties visible in his diary. Diaries from the eighties are reading as a kind somatext, which body and writing are inseparably connected. The aim of article is to show, firstly, Parnicki was addicted to writing, which was necessary for his project of identity as author of historical novels and secondly, relationship between writing and somatic subject, focused on experience old age, illness and alcohol addiction.

Keywords

PL

Teodor Parnicki; dzienniki; ciało; somatekst; pisanie; tożsamość

EN

Teodor Parnicki; diaries; body; somatext; writing; identity

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2015
• Issue: 1(4)
• Pages: 169–182

Contributors

author

Szewczyk Joanna

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Chirpaz François, Ciało, przeł. Jacek Migasiński, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998. Czermińska Małgorzata, Teodor Parnicki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974. Dziadek Adam, Sôma i sema – zarys krytyki somatycznej. W: Literackie reprezentacje doświadczenia, red. Włodzimierz Bolecki, Ewa Nawrocka, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2007. Dziadek Adam, Projekt krytyki somatycznej, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2014. Juszczyk Andrzej, Pisanie jako fetysz. O pewnym aspekcie pisarstwa Teodora Parnickiego. W: Fantazmaty i fetysze w literaturze polskiej XX (i XXI) wieku, red. Jagoda Wierzejska, Tomasz Wójcik, Andrzej Zieniewicz przy współpracy Marty Czemarmazowicz, Agaty Kwaśniewskiej i Piotra Rosoła, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2001. Juszczyk Andrzej, Słowo – ciało – fetysz. Artystyczne operacje na seksualności (przypadek Parnickiego). W: Od polityki do poetyki. Prace ofiarowane Stanisławowi Jaworskiemu, red. Cezary Zalewski, wstęp Anna Burzyńska, Universitas, Kraków 2010. Lejeune Philippe, „Drogi zeszycie…”, „Drogi ekranie…” O dziennikach osobistych, przeł. Agnieszka Karpowicz, Magda i Paweł Rodakowie, wybór, wstęp i opracowanie Paweł Rodak, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010. Lejeune Philippe, Koronka. Dziennik jako seria datowanych śladów, przeł. Magda i Paweł Rodakowie, „Pamiętnik Literacki” 2006, nr 4. Łukasiewicz Jacek, Parnicki: pisać do końca, „Tygodnik Powszechny” z 26.03.2008. Nora Pierre, Czas pamięci, przeł. Wiktor Dłuski, „Res Publica Nowa” 2001, nr 7. Nycz Ryszard, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Universitas, Kraków 2001. Parnicki Teodor, Dzienniki z lat osiemdziesiątych. Notatki o własnej pracy literackiej, wstęp Zygmunt Lichniak, słowo o autorze dzienników oraz opracowanie Tomasz Markiewka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008. Parnicki Teodor, Historia w literaturę przekuwana, Czytelnik, Warszawa 1980. Rodak Paweł, Czas dzienników, „Znak” 2012, luty, nr 861. Rodak Paweł, Dziennik pisarza: praktyka, materialność, tekst. W: Narracje po końcu (Wielkich) narracji. Kolekcje, obiekty, symulakra…, red. Hanna Gosk, Andrzej Zieniewicz, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2007. Rodak Paweł, Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011. Rodak Paweł, Narracja – dziennik – tożsamość. Przesłanki (projektowanej) antropologii literatury. W: Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, red. Włodzimierz Bolecki, Ryszard Nycz, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2004. Szubert Mateusz, Choroba jako przedmiot kulturowego dyskursu. W: Antropologia kultury – antropologia literatury. Na tropach koligacji, red. Ewa Kosowska, Anna Gomóła, Eugeniusz Jaworski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007. Śmietana Urszula, Od écriture féminine do „somatekstu”. Ciało w dyskursie feministycznym, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2003, nr 1.

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/au.2015.1.4-11