The influence and significance of monastic lace workshops on the development of Polish lace-making (as exemplified by the Benedictine Convent in Staniątki)

• Authors: Szlęk Karolina

Title variants

PL

Wpływ i znaczenie przyklasztornych warsztatów na rozwój koronkarstwa polskiego (na przykładzie opactwa Benedyktynek w Staniątkach)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Prowadzenie szkół przez benedyktynki staniąteckie było najważniejszym aspektem zewnętrznej aktywności klasztoru, stając się z biegiem czasu jednym z jego podstawowych działań. Nauka robót ręcznych, w tym szczególnie interesujące nas koronkarstwo, rozwinęła się tu na dość dużą skalę i przyczyniła się do rozwoju polskiego koronkarstwa. Bezpłatne kształcenie „panien świeckich” było główną powinnością sióstr, która obok modlitwy stanowiła podstawowe założenia zreformowanej reguły benedyktyńskiej: „Módl się i pracuj”. W niniejszym artykule przedstawiono wybrane przykłady koronek ze zbiorów klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, które to stanowią tylko niewielki ułamek skarbów przechowywanych w tych historycznych murach. Niewątpliwie ilość, a także jakość przedstawionych koronek świadczą o niezwykłym kunszcie artystycznym, które zapewne posiadały siostry zakonne lub też uczennice szkoły przyklasztornej, podczas gdy ich działalność koronczarska miała wielkie znaczenie i wpływ na rozwój polskiego koronkarstwa klockowego.

EN

The running of schools by the Benedictine nuns at Staniątki was the most important aspect of the external activities of the convent and with time it became one of their main and most important activities in general. Free Education “Maidens lay” was their duty. That apartment next to the Prayer was the basic assumptions of the reformed Benedictine Rule “pray and work”. This article presents selected examples of lace from the collections of the Benedictine monastery in Staniatki. That would represent only a small fraction of these treasures stored weight of Historical Walls. Undoubtedly the number and also the quality of the laces are evidence of extraordinary artistic craftsmanship. That works, probably made not only by nuns or monastery school students but also by their lacemakers, had a great importance and influence on the development of Polish lace tread.

Keywords

PL

koronka klockowa; koronczarstwo; Staniątki; benedyktynki

EN

bobbin lace; lacemaker; Staniątki; Benedictine

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2016
• Volume: 22
• Pages: 483-496

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Szlęk Karolina

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Archiwum Benedyktynek w Staniątkach.
• years of textiles, ed. J. Harris, London 1993.
• Banach E. i A., Słownik mody, Warszawa 1962.
• Borkowska M., Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. 2, Warszawa 2005.
• Borkowska M., Słownik mniszek benedyktyńskich w Polsce, Tyniec 1989.
• Borkowska M., Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku, Warszawa 1996.
• Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1976.
• Hořáková H., Koronka frywolitkowa, Warszawa 2005.
• Kamińska J., Turnau I., Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII wieku, Wrocław 1966.
• Kołaczkowski J., Wiadomości tyczące się przemysłu i sztuki w dawnej Polsce, Kraków 1888.
• Krasnowolski B., Historia klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1999.
• La Collezione Gandini Merletti, ricami e galloni dal XV al XIX secolo, a cura di T. Schoen-
• holzer, I. Silvestri, Modena 2002.
• Malinowska J., Wstawki i koronki szydełkowe, Warszawa 1989.
• Michałowska M., Leksykon włókiennictwa, Warszawa 2006.
• Modes-Dudrewiczowa M., Koronki klockowe. Metodyczny podręcznik dla szkoły i domu, Kraków 1937.
• Pamiątka 700-letniego jubileuszu klasztoru staniąteckiego, nakładem PP. Benedyktynek w Staniątkach, 1929.
• Rostworowska M., Śląski strój ludowy, Wrocław 2001.
• Rotter L., Duchowość i historia benedyktynek w symbolice dekoracji malarskiej kościoła w Staniątkach, Kraków 2004.
• Stabińska J. OSBap, Mniszki Pierwszej Rzeczpospolitej, Kraków 2009.
• Szylar A., Działalność oświatowa benedyktynek sandomierskich w latach 1616–1686, [in:] Klasztor Panien Benedyktynek w historii i kulturze Sandomierza, red. K. Burek, Sandomierz 2003, p. 76–77.
• Turnau I., Historia europejskiego włókiennictwa odzieżowego od XIII do XVIII wieku, Wrocław 1987.
• Ulanowski B., O założeniu i uposażeniu klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1891.
• Zarys historyi klasztoru PP. Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1905.

Identifiers

ISSN

0867-8294

DOI

10.15633/fhc.2092

URI

http://czasopisma.upjp2.edu.pl/foliahistoricacracoviensia/article/view/2092