Tranzycja jako nowa kategoria biograficzna we współczesnym poradnictwie zawodowym

• Authors: Violetta Drabik-Podgórna

Title variants

EN

Transition as a new biographical category in contemporary career counselling

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zmiany zachodzące w otaczającej rzeczywistości implikują zmiany w sposobach jej opisywania i interpretowania. Także współczesna refleksja poradoznawcza zmierza w kierunku redefiniowania kluczowych kategorii, używanych do opisywania zjawisk w poradnictwie. Jednym z ważniejszych pojęć, pojawiających się w analizach z zakresu poradnictwa zawodowego w ostatnich latach – jest tranzycja. W zależności od perspektywy teoretycznej tranzycje są ujmowane jako: okresy przejściowe z jednego etapu rozwoju na kolejny, jako zmiany spowodowane przez nagłe, przypadkowe zdarzenie, jako przekształcenie kontekstu (lub kontekstów) lub jako procesy wypracowywania zmiany. Niezależnie jednak od przyjętego podejścia tranzycje stają się jedną w wielu kategorii biograficznych, co pociąga za sobą konsekwencje w postaci przekształcania praktyki doradczej, nabycia nowych kompetencji doradców i zastosowania innych strategii działania. Współcześni doradcy mają za zadanie wspieranie w opracowywaniu planów kariery projektów dotyczących kolejnych zadań, tworzeniu podmiotowości, konstruowaniu wielu scenariuszy życia oraz w stawianiu czoła tranzycjom.

EN

Changes happening in the surrounding reality imply changes in how the reality is described and interpreted. Present thoughts on counselling studies aim at redefining key categories, which are used to describe the phenomena in counselling. In recent years transition has been an important term that has been appearing in vocational counselling analysis. Depending on the theoretical perspective transitions are defined as: the passage from one stage of human development to the next; as changes caused by sudden accidental event; as a transformation of context or as processes in working out the change. Regardless of the approach taken, transitions are becoming one of many biographical categories, which results in consequences such as transforming counselling practice, acquiring new counsellor competences and applying different action strategies. Contemporary counsellors have the task of supporting people working out career plans, supporting projects concerning new tasks, supporting forming an identity, supporting facing transitions and constructing alternative life scripts.

Keywords

PL

poradnictwo zawodowe; tranzycje; konstruowanie życia; projektowanie życia

EN

vocational counselling; transitions; life design

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2010
• Issue: 1(62)
• Pages: 91-104

Contributors

author

Violetta Drabik-Podgórna

• Instytut Pedagogiki Uniwersytet Wrocławski ul. Dawida 1 50-527 Wrocław

References

• Bańka A. (2003), Rola poradnictwa zawodowego w integracji osób niepełnosprawnych z rynkiem pracy [w:] Poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych. Materiały konferencyjne BKKK, Warszawa.
• Bańka A. (2005), Ocena, pomiar i usprawnianie jakości procesu doradztwa zawodowego, MPiPS, Departament rynku pracy, Warszawa.
• Bańka A. (2006), Poradnictwo transnacjonalne. Cele i metody międzykulturowego doradztwa karier, MPiPS, Departament rynku pracy, Warszawa.
• Bańka A., Nowe kierunki rozwoju współczesnego poradnictwa zawodowego, dostępny na: www.doradca-zawodowy.pl (otwarty: luty 2008).
• Bańka A. (2007), Psychologiczne doradztwo karier, PRINT-B, Poznań.
• Beck U. (2004), Społeczeństwo ryzyka, Scholar, Warszawa.
• Gerlach R. (2008), Praca człowieka w dwudziestym pierwszym wieku. Konteksty – wyzwania - zagrożenia, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, PWN, Warszawa.
• Guichard J., Huteau M. (2005), Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego, Impuls, Kraków.
• Giuchard J. (2007), Transition [w:] Guichard J., Huteau M. (red.), Orientation et insertion professionnelle. 75 concepts cles, Dunod, Paris.
• Jacyno M. (2007), Kultura indywidualizmu, PWN, Warszawa.
• Karatkiewicz A. (2005), Wykrywanie blokad w systemach priorytetowych, Materiały z II Konferencji Naukowej "Informatyka - sztuka czy rzemiosło", 15-18 czerwca 2005, Złotniki Lubańskie (data dostępu marzec 2010).
• Kargulowa A. (2004) O teorii i praktyce poradnictwa, PWN, Warszawa.
• Kargulowa A. (red.) (2009), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa.
• Kwaśnica R. (1994), O pomaganiu nauczycielowi – alternatywa komunikacyjna, Wrocławska Oficyna Nauczycielska, Wrocław.
• Łoś-Nowak T., Wolański M. (2002), Świat, Europa, Dolny Śląsk: Materiały z międzynarodowej konferencji - Wrocław, 28-30 listopada 2000 roku, wyd. U. Wr., 2002, Wrocław.
• Ossowski R., Muszalska M. (2007), Przeszkody i szanse aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych z zaburzeniami percepcji wzrokowej. Psychologiczna analiza problemu. Raport z projektu.
• Palut D., Kostka G., Adamczyk M. (1998), Molekularne mechanizmy chemicznej kancerogenezy, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, t. 49, nr 1.
• Partycki S. (red.) (2007), Nowoczesność, ponowoczesność: społeczeństwo obywatelskie w Europie Środkowej i Wschodniej, Tom 1, Wyd. KUL – tranzycja od nowoczesności do ponowoczesności.
• Paszkowska-Rogacz A. (2003), Psychologiczne podstawy wyboru zawodu. Przegląd koncepcji teoretycznych, Wyd. KOWEZiU, Warszawa.
• Rożnowski B., Markowski K., Łobodzki J., Konefał K. (2006), Lokalne rynki pracy województwa lubuskiego w świetle opinii pracodawców, pracowników i młodzieży. Raport z badań terenowych, Lublin.
• Savicas M., Nota L., Rossier J., Dauwalder J-P., Duarte M.E., Guichard J., Soresi S., Van Esbroeck R., Van Vianen A., Bigeon, Construire sa vie (Life designing): un paradigm pour l’orientation au 21e siècle [w:] Guichard J., Vignoli E. (red.), S’orienter; construire sa vie, Numer specjalny L’Orientation Scolaire et Professionnelle, 2010.
• Sęk H. (2001), Stres krytycznych wydarzeń życiowych [w:] Sęk H., Pasikowski T. (red), Zdrowie – stres – zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań.
• Schlossberg N., Waters E.B., Goodman J. (1995), Counseling Adults in Transitions – Linking Practice with Theory, Springer, New York.
• Straś-Romanowska M. (2009), Doświadczenia graniczne w rozwoju człowieka: wyzwanie dla poradnictwa [w:] Kargulowa A. (red.), Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu, PWN, Warszawa.
• Szafraniec K. (1986), Anomia - przesilenie tożsamości: jednostka i społeczeństwo wobec zmiany, Wyd. UAM, Toruń.
• Szkudlarek T. (2005), „Koniec pracy" czy koniec zatrudnienia? Edukacja wobec presji światowego rynku [w:] Kargulowa A., Kwiatkowski S., Szkudlarek T. (red.), Rynek i kultura neoliberalna a edukacja, IMPULS, Kraków.
• Teusz G. (2009), Poradnictwo biograficzne w aspekcie teorii krytycznych [w:] Kagulowa A. (red.) Poradoznawstwo – kontynuacja dyskursu. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa.
• Tomaszewski T. (red) (1982), Psychologia, PWN, Warszawa.
• Wojtasik B. (1993), Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa, Wyd. U. Wr., Wrocław.
• Wojtasik B. (2003), Refleksyjne konstruowanie kariery życiowej w ponowoczesnej codzienności, Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja, Numer Specjalny
• Zgółkowa H. (red.), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 43, Wyd. Kurpisz, Poznań 2003