Role pana młodego w lubelskich obrzędach weselnych

• Authors: Bączkowska Grażyna

Title variants

EN

The functions of the groom in wedding reception customs of the Lublin region

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy szkic prezentuje szczegółową charakterystykę pana młodego. Na ten całościowy opis składają się: nazwy postaci funkcjonujące w tradycji ludowej, rys zewnętrzny (tj. strój, towarzyszące panu młodemu atrybuty przedmiotowe), portret psychologiczny postaci, skład drużyny weselnej oraz role, jakie pełni pan młody w obrzędzie. W zebranej dokumentacji źródłowej (pieśni, relacje potoczne o weselu, materiały etnograficzne) występuje kilkanaście nazw pana młodego. Są to m. in.: pan młody, młody, nowożeniec, narzeczony, kniaź. Najważniejszym elementem w charakterystyce pana młodego są pełnione przez niego role w czasie trwania wesela. Był on: (1) zalotnikiem, (2) organizatorem akcji weselnej, (3) zdobywcą.

EN

The article presents a detailed description of the groom. The extensive description consists of: the names for the character functioning in the folk tradition, the description of the appearance (e.g. the attire, objects accompanying the groom), the psychological portrait of the groom, the line-up of the wedding party, and the roles the groom has in the custom. There are a dozen names for the groom found in the source documents (including songs, common accounts about the wedding, and ethnographic materials). These names include: pan młody, młody, nowożeniec, narzeczony, kniaź. The roles fulfilled by the groom during the wedding constitute most important element within the description of the character. The groom was: (1) the suitor, (2) the organizer of the wedding reception, (3) the conqueror.

Keywords

PL

lubelskie wesele ludowe; pan młody – role weselne

EN

folk wedding receptions of the Lublin region; groom – customary functions at the wedding reception

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 1995
• Volume: 7
• Pages: 117–133

Contributors

author

Bączkowska Grażyna

References

• Abraham Władysław, Zawarcie małżeństwa w pierwotnym prawie polskim. Studia nad historią prawa polskiego, t. 9, 1925, Lwów 1925.
• Bajburin A., Lewinton G., „Kniaź” i „Kniaginia” w russkom svadebnom veličani (k semantikie obriadovych termionov), „Russkaja Filologija”, R. IV, 1975, Tartu, s. 58-76.
• Bartmiński Jerzy, O języku folkloru, Wrocław1973.
• Bartmiński Jerzy, O rytualnej funkcji powtórzenia w folklorze. Przyczynek do poetyki sacrum, [w:] Sacrum w literaturze, „Roczniki Humanistyczne”. T. XXVIII, z. 1, 1980, Lublin.
• Bartmiński Jerzy, Folklor, język, poetyka, Wrocław 1990.
• Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz Cezaria, Ze studiów nad obrzędami weselnymi ludu polskiego. Forma dramatyczna obrzędowości weselnej, „Rozprawy i Materiały Wydziału Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie” 1929, t. 2.
• Bień-Bielska Hanna, Słownictwo Warmii i Mazur. Wierzenia i obrzędy, Wrocław 1959.
• Brückner Aleksander, Encyklopedia staropolska, t. 2, Warszawa 1990.
• Eliade Micrea, Sacrum. Mit. Historia. Wybór esejów, przeł. Tatarkiewicz Anna, Warszawa 1970.
• Forstner Dorothea OSB, Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990.
• Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, red. Frankowska Maria, t. 2, Wrocław 1981.
• Gloger Zygmunt, Nazwy weselne, wyrażenia i przedmioty używane przy godowych obrzędach ludu na przestrzeni byłej Rzeczypospolitej, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej” t. 1, 1877, Kraków, Dz. III, s. 80-96.
• Gloger Zygmunt, Encyklopedia staropolska, Warszawa 1985.
• Góra A. W., Iz poleskoj svadiebnoj terminologii. Svadiebnyje Činy (Slovar: B-M) [w:] Slavjanskoje i balkanskoje jazykoznanije. Jazyk v etnokulturnom aspektie, Moskwa 1984.
• Kopaliński Władysław, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1985.
• Kubiak Irena, Kubiak Krzysztof, Chleb w tradycji ludowej, Warszawa 1981.
• Maj Małgorzata, Zambrzycka-Kunachowicz Anna, Obrzędowa wymiana darów w polskiej kulturze ludowej, „Etnografia Polska”, t. 29, z. 1, 1985, s. 93-99.
• Maj Małgorzata, Rola daru w obrzędzie weselnym, Wrocław 1986.
• Leksykon symboli, oprac. Oesterreicher-Mollwo Marianne, przeł. Prokopiuk Jerzy, 1992, Warszawa.
• Stomma Ludwik, Rytuał pokładzin w Polsce, Analiza strukturalna, „Etnografia Polska”, t. 19, 1975, z. 1, s. 51-54.
• Tołstoj N. L., Opolzanije i opojasyvanie chrama, [w:] Trudy po znakovym sistemam. T. 21, Tartu 1988, s. 57-77.
• Vasmer Max, Etimologičeskij slovar russkogo jazyka, Moskwa 1986.
• Zawistowicz-Kintopfowa Kazimiera, Zawarcie małżeństwa przez kupno w polskich obrzędach weselnych, ze szczególnym uwzględnieniem roli orszaku pana młodego, „Prace Komisji Etnograficznej PAU” nr 10, Kraków 1929.