Kerygmat - czyli o modzie w kościelnej odmianie języka

• Authors: Waniakowa Jadwiga

Title variants

EN

Kerygmat — or on fashion in ecclesiastical language

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest poświęcony zjawisku mody językowej w kościelnej odmianie języka. Autor bada to zagadnienie na przykładzie zapożyczonego z greki terminu kerygmat. Śledzi historię wyrazu, obserwując początki pojawienia się kerygmatu w języku polskim, bada przyczyny jego występowania, jego znaczenie i obserwuje wzrost częstości użycia. Na koniec formułuje ogólne wnioski dotyczące przyczyn mody językowej w kościelnej odmianie języka.

EN

The article discusses the phenomenon of fashion in ecclesiastical language. It studies this question on the example of the term kerygmat, borrowed from Greek. First a sketch of the history of the word is presented, observing the first attestations of the word in the Polish language, followed by an exploration of its meaning and the reasons for its use, and the recent growth in its frequency of occurrence. The final part presents general conclusions concerning reasons for fashion in ecclesiastical language.

Keywords

PL

moda językowa; kościelna odmiana języka; zapożyczenia; częstość użycia (frekwencja)

EN

linguistic fashion; ecclesiastical language; loanwords; frequency

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2015
• Issue: 29
• Pages: 219-226

Dates

published

2015

Contributors

author

Waniakowa Jadwiga

• Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków

References

• Auerbach M., Golias M. 1985: Gramatyka grecka, wyd. IV, opr. M. Golias, Warszawa: Państwowe Wy dawnictwo Naukowe.
• Bajerowa I., 1988: Kilka problemów stylistyczno-leksykalnych współczesnego polskiego języka religijnego, [w:] M. Karpluk, J. Sambor (red), O języku religijnym. Zagadnienia wybrane, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 21–44.
• Bąba S., Walczak B. 1992: Na końcu języka. Poradnik leksykalno-gramatyczny, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Blaise — A. Blaise, Dictionnaire latin — français des auteurs chrétiens, Turnhout 1954–1967.
• Buttler D. 1962: Wyrazy modne, Przegląd Humanistyczny 6, 4 (31), 99–112.
• Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H. 1982: Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• EJP — Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, wyd. II popr. i uzup., Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.
• EK — Encyklopedia katolicka, przewodniczący redakcji naczelnej: A. Szostek, red. nacz. B. Migut, t. VIII, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2000.
• Encyklopedja kościelna [...] wydana przez X. Michała Nowodworskiego, t. X, Warszawa 1877.
• Grappin H. 1956: Histoire de la flexion du nom en polonais, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.
• Jougan A. 1948: Słownik kościelny łacińsko-polski, wyd. II, Przemyśl: Michalineum.
• Jurewicz O. 2000: Słownik grecko-polski, t. I–II, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
• LSJ — Liddell H.G., Scott R., Jones H.S., A Greek-English Lexicon, Oxford: Clarendon Press, 1940.
• Makuchowska M. 1999: Miejsce języka religijnego w typologii współczesnych odmian polszczyzny, [w:] Z. Adamek, S. Koziara (red.), Od Biblii Wujka do współczesnego języka religijnego. Z okazji 400-lecia wydania Biblii ks. Jakuba Wujka, Tarnów: Wydawnictwo „Biblos”, 176–189.
• Markowski A. 2005: Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ożóg K. 2007: Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, wyd. 3 popr. i uzup., Rzeszów: Fraza.
• Pałucka I. 2000: Czy istnieje „język religijny”, Język Polski LXXX, 3–4, 176–184.
• Pędzik P. 2012: Wyszukiwarka PELCRA dla danych NKJP, [w:] Narodowy Korpus Języka Polskiego, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R. L. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Warszawa.
• Podręczna encyklopedya kościelna, opr. pod kierunkiem ks. ks. S. Galla, J. Niedzielskiego, H. Przezdzieckiego, Cz. Sokołowskiego, A. Szlagowskiego, J. Gautier i red. ks. Z. Chełmickiego, t. XXI–XXII, Warszawa 1910.
• Reczek J. 1987: Charyzma i charyzmat, Język Polski, LXVII, 298–299.
• Religia. Encyklopedia PWN, red. nauk. T. Gadacz, B. Milerski, t. 5, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
• Urbańczyk S. 1987: Charyzmat, kerygmat i homilia, Język Polski, LXVII, 299–300.
• Waniakowa J. 2013: Wpływ odmiany kościelnej języka na polszczyznę ogólną, LingVaria 2 (16), 191–200.
• Wojtczuk K. (red.) 2002: Moda jako problem lingwistyczny, Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.29.13