Polityczne aspekty obchodów Millenium w Polsce w 1966 roku na przykładzie Gniezna

• Authors: Menz Mariusz

Title variants

EN

The political aspects of the 1966 Millennium celebrations in Poland: the case of Gniezno

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article attempts to present the circumstances of the Millennium celebrations in Gniezno in 1966. As the capital of the oldest metropolis in Poland, Gniezno was the fi rst city, in which the communist regime organised political demonstration, an intended counterweight to church ceremonies. The author shows the actual process of preparation for these celebrations and describes their course. From the point of view of Primate Wyszyński, the most important day was 14 April 1966, which marked the liturgical anniversary of the baptism of Mieszko I. Despite the fact that the authorities hindered the faithful from outside Gniezno’s arrival to the so-called Millennium Mass’, roughly 40 thousand people participated in the mess. A manifestation organiaed by the communist authorities on 16 April 1966 was intentionally confrontational in nature . The most important guest was Marshal Marian Spychalski, who attacked the Church in his speech. Enraged, a number of demonstration participants left the place of the meeting and headed to the cathedral, wherePrimate Wyszyński fi nished the Millennium celebrations in Gniezno. Wyszyński emerged the victor in the confrontation with the authorities.

Keywords

EN

Millennium of the Polish State; anniversary celebrations; historical memory

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2016
• Issue: 1(10)
• Pages: 239-252

Contributors

author

Menz Mariusz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• APP, KW PZPR w Poznaniu, Scenariusz dekoracji miasta Gniezna w związku z 1000-leciem Polskie [w:] Tysiąclecie Państwa Polskiego – dokumentacja imprez, sygn. 1314, s. 219–225.
• Archiwum Akt Nowych, KC PZPR, 237/VII -904, Dwie koncepcje Tysiąclecia. Projekt tez, s. 109–122.
• Archiwum Archidiecezji w Gnieźnie, Prymas Polski: Komitet Uroczystości Tysiąclecia Chrztu w Gnieźnie, [w:] Sacrum Poloniae Millenium w Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Gniezno 1966, mps 285-III, s. 4–7.
• Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2003.
• Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1995.
• Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, Warszawa 1965.
• Eisler J., Stefan Wyszyński i Władysław Gomułka – dwie wizje Polski, [w:] Milenium kontra Tysiąclecie – 1966, red. K. Białecki, S. Jankowiak, J. Miłosz, IPN, Poznań 2007.
• Głos Wielkopolski z 24 II 1966 r.
• Gniezno 1966. Tysiąclecie w sercu Prymasa, reż. W. Filipczak, Gniezno 2016.
• Jankowiak S., Milenium Polski, Poznań 2006.
• Jankowiak S., Wielka Nowenna narodu polskiego, [w:] http:// chrzest966.pl/wielka-nowenna-narodu-polskiego/ (dostęp 26 V 2016).
• Kaliski B., Archidiecezja gnieźnieńska w czasach komunizmu 1945–1980, Warszawa 2012.
• Le Goff J., Klodwig i Mieszko, Tygodnik Powszechny nr 15–16 (1966).
• Madajczyk P., Na drodze do pojednania. Wokół orędzia biskupów polskich do niemieckich z 1965 roku, Warszawa 1994.
• Milenium czy Tysiąclecie, red. B. Noszczak, IPN, Warszawa 2006.
• Millenium polskie. Walka o rząd dusz, red. C. Wilanowski, Warszawa 2002.
• Obchody milenijne 1966 roku: w świetle dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, wybór dok. W. Chudzik et al., red. nauk. W. Chudzik, I. Kielmel, I. Marczak, MSWiA, Warszawa 1998.
• Obchody Tysiąclecia w Wielkopolsce, Głos Wielkopolski, 11 III 1966.
• Podpalenie katedry gnieźnieńskiej w 1945 r., opr. B. Bielecki, M. Szczepaniak, W. Śmielecki, Gniezno 2015.
• Pomin J. W., Millenium chrztu Polski w archidiecezji gnieźnieńskiej, Warszawa 2013.
• Raina P., Kardynał Wyszyński. Konflikty roku milenijnego 1966, Warszawa 2000.
• Schletz A., Od Redakcji, Nasza przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce 1(1946), s. 4.
• Wyszyński S., Do kapłanów stolicy Tysiąclecia, [w:] Sacrum, mps 285/II-4, k. 3–4.
• Wyszyński S., Zapiski milenijne. Wybór z dziennika „Pro memoria” z lat 1965–1967, Warszawa 1996.