Spójność tekstu jako warunek poprawnej homilii

• Authors: Michał Klementowicz

Title variants

EN

The Coherence and Cohesion of a Text as a Necessary Condition of Homily Structure

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Homilia, jako rodzaj tekstu, powinna spełniać określone wymogi formalne. Jednym z istotnych jest kwestia spójności struktury. Spójność homilii można rozpatrywać w wymiarze: koherencji (spójności semantycznej) oraz kohezji (spójności strukturalnej). Spójność semantyczna obecna jest przede wszystkim we właściwie skonstruowanym oraz rozwijanym temacie. Dotyczy również jedności nadawcy i odbiorcy tekstu. Spójność linearna odnosi się do m.in. właściwego powiązania zdań, zachowania proporcji struktury, jak również używania właściwych operatorów metajęzykowych, które pozwalają na właściwe powiązanie elementów tekstu. Zachowanie spójności homilii służyć ma bardziej efektywnemu komunikowaniu znaczeń w ramach homilijnego actio.

EN

Homily as a type of text should meet some formal requirements. One of the important issues is the coherence and also cohesion of the text structure. The text of homily should include those two mentioned features. The Coherence (semantic sence) is present primarily in the well-structured and developed subject of the text. It also applies to the unity of the orator and receiver. The cohesion (structural sence) provides linking of sentences, preserving the proportion of structure and additionaly, the use of appropriate metalanguage operators that allow for proper structure of text elements. Coherence and cohesion enable communicateing more effectively in a homily meanings within the homily actio.

Keywords

PL

homilia; tekst; spójność globalna; spójność linearna

EN

homily; text; coherence; cohesion

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2017
• Volume: 64
• Issue: 12: Homiletyka
• Pages: 63-77

Contributors

author

Michał Klementowicz

• Katedra Homiletyki w Instytucie Liturgiki i Homiletyki KUL

References

• Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Beaugrande R.A. de, Dressler W.U., Wstęp do lingwistyki tekstu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990.
• Chrzanowski D., Wybrane kompozycje homilii, w: Jak przepowiadać dziś? Głoszenie słowa Bożego w służbie chrześcijańskiej wiary, red. S. Dyk, W. Czupryński, Biblioteka Wydziału Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2014, s. 97-110.
• Dolak M., Klementowicz M., Elementy kultury logicznej w wybranych przykładach przepowiadania biskupa Kazimierza Ryczana, wykład wygłoszony na konferencji pt. Język homilii i kazań po 1989 roku, Kalwaria Zebrzydowska, 16-18 września 2013 r. Komputeropis wystąpienia znajduje się w zbiorach własnych autorów.
• Dobrzyńska T., Tekst. Próba syntezy, „Pamiętnik Literacki” 82(1991), z. 2, s. 142-183.
• Dobrzyńska T., Tekst, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2001, s. 293-314.
• Hajduk Z., Ogólna metodologia nauk, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011, s. 38.
• Herbut J., Rola filozofii w kształceniu kaznodziejów, w: Tenże, Artykuły i szkice. Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki, Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008, s. 349-352.
• Klementowicz M., Homilia jako tekst integralny teologicznie, w: Homilia integralna. Studium treści przepowiadania homilijnego, red. M. Dąbrówka, M. Klementowicz, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2017, s. 9-19.
• Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium homiletyczne, Pallottinum, Poznań 2015.
• Łuczyński E., Maćkiewicz J., Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia. Wydanie drugie rozszerzone i uzupełnione, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002.
• Mayenowa M.R., Spójność tekstu a postawa odbiorcy, w: O spójności tekstu, red. M.R. Mayenowa, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971, s. 189-205.
• Retoryka dziś. Teoria i praktyka, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Poligrafia Salezjańska, Kraków 2001.
• Siwek G., Proces tworzenia kazania, w: Fenomen kazania, red. W. Przyczyna, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Kraków 1994, s. 177-213.
• Siwek G., Przepowiadać skuteczniej. Elementy retoryki kaznodziejskiej, Homo Dei, Kraków 1992.
• Tarczewska M., Dialogizacja monologu. Komunikatywne aspekty współczesnych polskich homilii. Praca doktorska, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Masaryka, Brno 2010, w: Informační systém Masarykovy Univerzity, https://is.muni.cz/ (dostęp: 04.02.2015).
• Twardy J., Proces przygotowania homilii, „Roczniki Teologiczne” 61(2014), z. 12, s. 73-87.
• Wajszczuk J., Tekst spójny czy po prostu tekst, w: Tekst i zdanie. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, E. Janus, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983.
• Wilkoń A., Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2002.
• Wojtak M., Tekst i jego gatunki w ostatnim siedemdziesięcioleciu, w: 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Janowi Mazurowi, red. A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 85-107.
• Zagnitko A., Hnatiuk L., Skuteczność komunikacji interpersonalnej w: Rozprawy Komisji Językowej XL, red. J. Miodek, W. Wysoczański, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 2013, s. 117-125.
• Zdunkiewicz-Jedynak D., Językowe środki perswazji w kazaniu, Poligrafia Salezjańska, Kraków 1996.
• Ziarnowski G., Aktualizacja kerygmatu XXV niedzieli w ciągu roku, cyklu A. Studium homiletyczne na podstawie homilii opublikowanych w „Bibliotece Kaznodziejskiej” i „Współczesnej Ambonie”, Praca magisterska, Wydział Teologii KUL, Lublin−Kielce 2017 (Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II).

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2017.64.12-5