Tradycja chińska a prawa człowieka – wybrane problemy

• Authors: Kamińska Małgorzata

Title variants

EN

Chinese Tradition versus Human Rights – Selected Issues

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948) jest niewątpliwie jednym z najważniejszych dokumentów międzynarodowych. Jej podpisanie i przestrzeganie uchodzi na arenie politycznej za miarę stopnia „ucywilizowania” danego państwa. Autorka wykazuje, że powołując się na wywodzące się z tradycji zachodniej prawa człowieka, Deklaracja próbuje narzucić stojący za nią określony system wartości. Pomija się czynniki kulturowe, które niewątpliwie wpływają na odbiór oraz implementację Deklaracji w poszczególnych państwach. W artykule, przytaczając najważniejsze założenia taoizmu oraz konfucjanizmu odnoszące się do etyki oraz antropologii, wskazano na bogactwo myśli chińskiej. Zaakcentowano różnice pomiędzy wyznawanymi wartościami w społeczeństwach azjatyckich i zachodnich. Odwołując się do Deklaracji z Bangkoku (1993) ukazano potrzeby i cele państw Dalekiego Wschodu. Uzasadniono – na podstawie wybranych systemów filozoficznych – przyczyny „niechęci” zaakceptowania idei „praw człowieka” w Chinach, jak również negatywne postrzeganie procesu okcydentalizacji.

EN

The Universal Declaration of Human Rights (1948) is undoubtedly one of the most important international documents. The Declaration’s signing and compliance is considered in the political arena as a measure of the degree of “civilising” of a given state. The present author indicates that, referring to the human rights that derive from the Western tradition, the Declaration attempts to impose a system of values standing behind it. Cultural factors, which undoubtedly influence the Declaration’s reception and implementation in the individual countries, are omitted. In the article, while citing the most important assumptions of Taoism and Confucianism with relation to the ethics and anthropology, the present author indicated the richness of Chinese thought. She also emphasises the differences between the professed values in Asian and Western societies. Referring to the Bangkok Declaration (1993), the author showed the needs and objectives of the Far East. She justified too – on the basis of selected philosophical systems – the cause of “reluctance” to accept the idea of “human rights” in China, as well as the negative perception of the process of Westernisation.

Keywords

PL

Deklaracja Praw Człowieka; Chiny; religie chińskie; wartości azjatyckie; Deklaracja z Bangkoku; okcydentalizacja

EN

The Declaration of Human Rights; China; Chinese religions; Asian values; The Declaration of Bangkok; Westernisation

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2014
• Issue: 1
• Pages: 243-261

Dates

published

2014-06-01

Contributors

author

Kamińska Małgorzata

References

• A. Zwoliński, Chiny. Historia, teraźniejszość, Kraków 2007.
• Hsiao-Lan Hu, W.C. Allen, Taoism, Philadelphia 2005.
• Zhuangzi, Prawdziwa księga południowego kwiatu, tłum. Marcin Jacoby, Warszawa 2009.
• J. Marzęcki, Systemy religijno-filozoficzne Wschodu, Warszawa 1999.
• D.L. Hall, R. Ames, Thinking through Confucius, New York 1987.
• Xinzhong Yao, Konfucjanizm. Wprowadzenie, Kraków 2009.
• R. Taylor, Confucianism, Philadelphia 2004.
• H. Maspero, Taoism and Chinese Religion, University of Massachusetts Press 1981.
• Konfucjusz, Dialogi konfucjańskie, tłum. z chiń. i przypisy K. Czyżewska-Madajewicz i in., wstęp M.J. Künstler, Warszawa 1976.
• J.P. Bea, Czy Chińczycy są nacjonalistami?, „Gazeta Wyborcza”, nr 117, 21.05.2001.
• P. Kłodkowski, Wojna światów? O iluzji wartości uniwersalnych, Kraków 2002.
• M. Kosmala, Dwie cywilizacje – dwa systemy wartości, dwie wizje praw człowieka, „Azja-Pacyfik”, nr 7, 2004.
• K. Gawlikowski, Zapiski z pawilonu odlatującego żurawia IV, „Azja-Pacyfik”, nr 10, 2007.
• S.J. Hood, The Myth of Asian Style Democracy, „Asian Survey”, nr 9, 1998.
• E. Fromm, Anatomia ludzkiej destrukcyjności, tłum. J. Karłowski, Poznań 1999.
• P. Bracken, tłum. Z. Sala, Pożar na Wschodzie, Warszawa 2000.
• M. Stępień, Deklaracja Bangkocka – azjatycki głos w sprawie praw człowieka, „Annales UMCS” (Sectio K: Politologia), t. XVII, nr 1, 2010.
• The Bangkok Declaration, law.hku.hk/lawgovtsociety/Bangkok%20Declaration. htm
• J. Tang, Human Rights & International Relations in Asia, London 1995.
• W. Osiatyński, Prawa człowieka i ich granice, Kraków 2011.
• J. Abkowicz, Konfucjanizm a prawa człowieka, „Azja-Pacyfik”, nr 2, 1999.
• K. Gawlikowski, Problem praw człowieka z perspektywy azjatyckiej, „Azja-Pacyfik”, nr 1, 1998.
• L. Wittgenstein, Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 2000.

Identifiers

ISSN

1233-9717