Możliwe, niemożliwe. Trudny Norwid trudnej norwidologii

• Authors: Karol Samsel

Title variants

EN

Possible, impossible. Difficult Norwid in difficult Norwid studies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tom Trudny Norwid jest nie tylko próbą stworzenia „monografii niemożliwej”, lecz także ważnym, bo przekrojowym dokumentem ewolucji polskiej norwidologii (być może właśnie ta, a nie inna problematyka książki ów interesujący horyzont szczególnie uprzystępniała). Skutkiem tego – analizowany tu zbiór tekstów domaga się niejako dwóch dróg odczytywania i podlega tak samo dwóm równoległym ścieżkom interpretacyjnym. Jedna została wyznaczona przez temat całości tomu, druga realizowana jest mimowolnie, zwłaszcza w toku omawiania dyskusyjnych kwestii w obrębie dyscypliny. Ta druga wydała się autorowi niniejszego omówienia równie pasjonująca, co pierwsza. Stąd też jego próba syntetycznego połączenia obu interesów tej książki, choćby w ramach podtytułu niniejszego studium – hasła „trudnego Norwida trudnej norwidologii”.

EN

The volume Trudny Norwid [Difficult Norwid] marks not only an attempt to create an “impossible monograph” but also an important, large-scale record of the evolution of Norwid Studies in Poland (perhaps it is exactly this and not the other issues addressed in the book that made this interesting perspective particularly accessible). As a result, the collection of texts examined here requires at least two ways of reading and is subject to the same two parallel interpretive paths. One of these was defined by the subject of the entire volume, while the other one is performed involuntarily, in particular in the course of discussing issues that are disputable in the discipline. The author of this review found the second interpretive path as exciting as the first, hence this attempt to synthesise the two interests of the book, if only under the heading of this study – the headword “difficult Norwid in difficult Norwid Studies”.

Keywords

PL

Cyprian Norwid; norwidologia; Czesław Miłosz; metodologia badań nad autorem; idiom; Roman Ingarden; postsekularyzm; neopatrystyka; antagonizm recepcji; William Szekspir; hipoteza serii; metoda kateny; psychobiografia

EN

Cyprian Norwid; Norwid Studies; Czesław Miłosz; author research methodology; idiom; Roman Ingarden; postsecularism; neo-patristics; reception antagonism; William Shakespeare; series hypothesis; katena method; psychobiography

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Norwidiana
• Year: 2017
• Volume: 35
• Pages: 207-236

Contributors

author

Karol Samsel

• Instytut Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW

References

• Adamowicz-Pośpiech A., Seria w przekładzie. Polskie warianty prozy Josepha Conrada, Katowice 2013.
• Barańczak S., Norwid: obecność nieobecnego, [w:] tenże, Tablica z Macondo. Osiemnaście prób wytłumaczenia, po co i dlaczego się pisze, Londyn 1990, s. 89-105.
• Borowiec A., „Album Orbis” Cypriana Norwida jako księga sztukmistrza, Gdańsk 2015.
• Brajerska-Mazur A., O angielskich tłumaczeniach utworów Norwida, Lublin 2002.
• Buś M., Miłosz i Norwid, [w:] Czesław Miłosz, red. W.P. Szymański, Warszawa–Kraków 1987, s.119-138.
• Buś M., Zagadnienie „trudności” Norwida (uwagi wstępne), [w:] Zbliżenia historycznoliterackie. Prace ofiarowane Prof. Stanisławowi Burkotowi, red. T. Budrewicz, M. Buś, Kraków 2003.
• Całek A., Adam Mickiewicz – Juliusz Słowacki. Psychobiografia naukowa, Kraków 2012.
• Cypriana Norwida kształt prawdy i miłości. Analizy i interpretacje, red. S. Makowski, Warszawa 1986, s. 132-140.
• Czemu i jak czytamy Norwida?, red. J. Chojak, E. Teleżyńska, Warszawa 1991.
• Dąbrowicz E., Model niestateczny [recenzja książki P. Bojko, Oblicze człowieka. Rysy autoportretu w listach Norwida], „Studia Norwidiana” 26(2008), s. 231-236.
• Dąbrowicz E., Norwid czytelny, [w:] Jak czytać Norwida? Postawy badawcze, metody, weryfikacje, red. B. Kuczera-Chachulska, J. Trzcionka, Warszawa 2008.
• Dudek J., Miłosz wobec Conrada 1948-1959, Kraków 2014.
• Dunajski A., ks., Norwid – teolog?, [w:] tenże, Teologiczne czytanie Norwida, Pelplin 1996.
• Fert J., Norwid wobec towianizmu, [w:] Norwid a chrześcijaństwo, red. P. Chlebowski, Lublin 2002, s. 161-209.
• Fiut A., Panu Profesorowi Henrykowi Markiewiczowi – w odpowiedzi, „Teksty Drugie” 2008, nr 5.
• Franaszek A., Głosy biednych ludzi. 1939-1945, [w:] tenże, Miłosz. Biografia, Kraków 2012.
• Ghiddens A., Konsekwencje nowoczesności, przekł. E. Klekot, Kraków 2008.
• Głowiński M., Ciemne alegorie Norwida, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 3, s. 103-114.
• Głowiński M., Norwid i Jakobson (O granicach lingwistycznej analizy poezji), [w:] Anabasis. Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, red. I. Bobrowski, Kraków 2003, s. 147-156.
• Halkiewicz-Sojak G., Historiozof, historiograf czy miłośnik archeologii – Norwidowski podmiot wobec tajemnicy dziejów, [w:] Norwid wobec historii, red. E. Chlebowska, Ł. Niewczas, Lublin 2014, s. 29-45.
• Halkiewicz-Sojak G., Monografia Cypriana Norwida – książka postulowana, ale czy możliwa, [w:] Nawiązane ogniwo. Studia o poezji Cypriana Norwida i jej kontekstach, Toruń 2010.
• Inglot M., Koncepcja procesu historycznego w listach Norwida, [w:] Norwid wobec historii, red. E. Chlebowska, Ł. Niewczas, Lublin 2014, s. 47-66.
• Jarzyna A., Norwid Jastruna: odmiany recepcji, [w:] taż, Pójście za Norwidem (w polskiej poezji współczesnej), Lublin 2013, s. 17-68.
• Jedno dzieło – wiele interpretacji. Rozważania nad „Wielkimi słowami” Cypriana Norwida, red. D. Pniewski, Toruń 2012
• Kopiński A., Ludzie z charakterami. O okupacyjnym sporze Czesława Miłosza i Andrzeja Trzebińskiego, Warszawa 2004.
• Kuziak M., Czarne kwiaty, których nie ma. Jak dekonstruuje się tekst Norwida?, [w:] Strona Norwida. Studia ofiarowane Profesorowi Stefanowi Sawickiemu, red. P. Chlebowski, W. Toruń, E. Żwirkowska, E. Chlebowska, Lublin 2008, s. 271-281.
• Kuziak M., Inny Mickiewicz, Gdańsk 2013.
• Kuziak M., Mickiewicz wobec nowoczesności, [w:] Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009, s. 81-108.
• Kuziak M., O prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza, Słupsk 2007.
• Kuziak M., O różnych „jak” w „Vade-mecum” Norwida, [w:] Czytając Norwida 2, red. S. Rzepczyński, Słupsk 2003, s. 133-147.
• Kuziak M., Wielka całość. Dyskursy kulturowe Mickiewicza, Słupsk 2006.
• Lisiecka A., Norwid. Poeta historii, Londyn 1973.
• Lubelska M., Czcigodny Panie Profesorze!, „Teksty Drugie” 2008, nr 5, s. 194-198.
• Ławski J., Dlaczego „Maria”? Symboliczne funkcje tytułu w poemacie Antoniego Malczewskiego, [w:] Antoniemu Malczewskiemu w 170. rocznicę pierwszej edycji „Marii”. Materiały sesji naukowej, Białystok 5-7 V 1995, red. H. Krukowska, Białystok 1997, s. 137-180.
• Ławski J., Marie romantyków. Metafizyczne wizje kobiecości. Mickiewicz – Malczewski – Krasiński, Białystok 2003.
• Maciejewski J., Spojrzenie „w górę” i „wokoło”, „Roczniki Humanistyczne” 1976, nr 1, s. 133-247.
• Markiewicz H., Czego nie rozumiem w „Traktacie moralnym”?, „Teksty Drugie” 2006, nr 5, s. 205-212.
• Markiewicz H., Odpowiedź miłoszologom, „Teksty Drugie” 2006, nr 5, s. 199-205.
• McKinley Runyan W., Historie życia a psychobiografia: badanie teorii i metody, tłum. J. Kasprzewski, Warszawa 1992.
• Melbechowska-Luty A., Sztukmistrz. Twórczość artystyczna i myśli o sztuce Cypriana Norwida, Warszawa 2001.
• Miłosz Cz., Wojna 1940-1945, [w:] tenże, Poszukiwania. Wybór publicystyki rozproszonej 1931-1983, oprac. K. Piwnicki, Warszawa 1985.
• Mitek-Dziemba A., Krytyczne otwarcie świeckości. Postsekularyzm jako formuła komparatystyczna, [w:] Drzewo Poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach, red. P. Bogalecki i A. Mitek-Dziemba, Katowice 2012.
• Nieukerken van A., O „niewczesności” Norwida, dwóch modernizmach i Miłoszu, „Teksty Drugie” 1995, nr 6, s. 53-68.
• Obolevitch T., Myśl o. Gieorgija Fłorowskiego, [w:] taż, Filozofia rosyjskiego renesansu patrystycznego. O. Gieorgij Fłorowski, Włodzimierz Łosski i inni, Kraków 2014.
• Opacki I., Rapsod ostatni, rapsod pierwszy, [w:] Prace ofiarowane Henrykowi Markiewiczowi, red. T. Weiss, Kraków–Wrocław 1984, s. 149-168.
• Paczoska E., Tajemnice konstrukcji. Dramatyzacja w powieści realistycznej (Bolesław Prus – Henry James), [w:] Realizm, realiści, realność. W stulecie śmierci Bolesława Prusa, red. E. Paczoska, B. Szleszyński, D.M. Osiński, Warszawa 2013, s. 249-258.
• Pawelec T., Psyche i Klio. Historia w oczach psychohistoryków, Lublin 2002.
• Pniewski D., Narzędzia Norwidowskiej moralistyki. Wzniosłość, pàthos, éthos i paideia w „Wielkich słowach” i w „Modlitwie”, „Studia Norwidiana” 29(2011), s. 119-133.
• Porębski M., Czy metaforę można zobaczyć?, „Teksty” 1980 nr 6.
• Rzepczyński S., Aktualizacja i uniwersalizacja jako figury myślenia historycznego Norwida, [w:] Norwid wobec historii, red. E. Chlebowska, Ł. Niewczas, Lublin 2014, s. 11-28.
• Rzepczyński S., Wokół nowel „włoskich” Norwida. Z zagadnień komunikacji literackiej, Słupsk 1996.
• Rzepczyński S., Za co Norwid cenił „Marię”?, [w:] Antoniemu Malczewskiego w 170. rocznicę pierwszej edycji „Marii”. Materiały sesji naukowej, Białystok 5-7 V 1995, red. H. Krukowska, Białystok 1997, s. 441-452.
• Sawicki S., Z zagadnień semantyki poetyckiej Norwida, [w:] tenże, Norwida walka z formą, Warszawa 1986, s. 24-41.
• Słowacki J., Do pastereczki siedzącej na druidów kamieniach w Pornic nad oceanem, [w:] tenże, Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. I, Wrocław 1959.
• Śniadecki J., [Sąd o Szekspirze], [w:] Walka romantyków z klasykami, wstęp, wypisy i opracowanie: S. Kawyn, Wrocław 1960.
• Tischner Ł., Glosa do artykułu prof. Henryka Markiewicza „Czego nie rozumiem w »Traktacie moralnym«?”, „Teksty Drugie” 2008 nr 5, s. 188-193.
• Towiański A., Biesiada. Wielki Period, Kraków 2002.
• Trojanowiczowa Z., Dambek Z. przy współudziale J. Czarnomorskiej, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I: 1821-1860, Poznań 2007.
• Trojanowiczowa Z., W kręgu „młodej piśmienności warszawskiej”, [w:] taż, Rzecz o młodości Norwida, Poznań 1968.
• Trudny Norwid, red. P. Chlebowski, Lublin 2013.
• Woronow I., Romantyczna idea korespondencji sztuk. Stendhal, Hoffmann, Baudelaire, Norwid, Kraków 2008.
• Wyka K., Cyprian Norwid. Poeta i sztukmistrz, Kraków 1948.
• Zach J., „Traktat moralny”: poezja jako „akt umysłu”, „Teksty Drugie” 2008, nr 5, s. 180-187.
• Zdrada J., Apollo Korzeniowski’s „Poland and Muscovy”, „Yearbook of Conrad Studies (Poland)”, 2008-2009, vol. IV, s. 21-96.
• Zięba J., Klerk zaangażowany. Stefana Napierskiego nowoczesna krytyka literacka wobec dyskursów krytycznych w Dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2006.

Identifiers

DOI

10.18290/sn.2017.35-13