The significance of amendments to the March Constitution of 2 August 1926 and the Constitution of the People’s Republic of Poland of 7 April 1989 for political changes in Poland

• Authors: Eckhardt Krzysztof

Title variants

PL

Znaczenie nowelizacji Konstytucji Marcowej z 2 sierpnia 1926 roku i Konstytucji PRL z 7 kwietnia 1989 roku dla przemian politycznych w Polsce

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W sierpniu 1926 r. i w kwietniu 1989 r. znowelizowano obowiązujące wówczas polskie konstytucje. Merytorycznie nowelizacji tych nic nie łączy, mimo to mają wiele wspólnych cech, co stara się wykazać Autor artykułu. W szczególności zwraca uwagę na to, że zostały one wykorzystane w sposób daleko wykraczający poza formalną korektę ustroju. Oparta na nich praktyka polityczna odbiegająca od założeń konstytucyjnych przyniosła gruntowne zmiany ustrojowe a jej ocena nie była i do dzisiaj nie jest dokonywana z punktu widzenia przestrzegania norm konstytucji a charakteru podejmowanych działań, tego czy zmierzały one do autorytaryzmu jak po maju 1926 r., czy do demokratyzacji jak po kwietniu a w szczególności po czerwcu 1989 r.

EN

In August 1926 and April 1989 the Polish constitutions in force at that time were amended. Substantively these amendments have nothing in common, yet they have many common features, which the author of this article tries to show. In particular, the author draws attention to the fact that they have been used in a way that goes far beyond a formal system correction. The political practice based on them, which differed from the constitutional assumptions, brought fundamental changes in the political system and its evaluation has not been and still is not carried out from the point of view of observance of constitutional standards and the nature of undertaken actions, whether they were aimed to authoritarianism as after May 1926, or to democratization as after April and especially after June 1989.

Keywords

PL

zmiana konstytucji; polski konstytucjonalizm; korekta ustroju państwa

EN

constitutional amendment; Polish constitutionalism; correction of the state system

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2018
• Issue: 6 (46)
• Pages: 63-72

Dates

published

2018-12-31

Contributors

author

Eckhardt Krzysztof

• Higher School of Law and Administration Rzeszów School of Higher Education

References

• Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1982.
• Bień-Kacała A., Rewizja czy zmiana konstytucji? (Charakter prawny nowelizacji konstytucji z 1989 r.), “Studia Iuridica Toruniensia” Toruń 2009, vol VII.
• Ciapała J., Prezydent w systemie ustrojowym Polski (1989–1997), Warszawa 1999.
• Garlicki A., Przewrót majowy, Warszawa 1979.
• Gwiżdż A., Burżuazyjno-obszarnicza Konstytucja z 1921 roku w praktyce, Warszawa 1956.
• Karnaś J., Od modyfikacji ustrojowej systemu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do demokratycznego państwa prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, “Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2002, No. 611.
• Komarnicki W., Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system. Wilno 1937.
• Kowalski J., Etapy zmiany ustroju państwa w II Rzeczypospolitej Polskiej (1918–1939), “Humanum” 2008, No. 1.
• Kraczkowski R., Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z mocą ustawy w latach 1926–1935, Warszawa 2007.
• Krukowski S., Nowela sierpniowa z 1926 r., [In:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu 2, ed. M. Kallas, Warszawa 1990.
• Kulesza W.T., Nowela sierpniowa z 1926 r., “Przegląd Sejmowy” 2006 No. 4.
• Lewin I., Prawo rozwiązywania ciał ustawodawczych. Studium z prawa konstytucyjnego, Lwów 1933.
• Malec D., Zagadnienia administracji w Konstytucji marcowej. Uwagi z okazji 90. rocznicy uchwalenia Konstytucji z 17 marca 1921 r., “Przegląd Sejmowy” 2011, No. 1.
• Mojak R., Instytucja Prezydenta RP w okresie przekształceń ustrojowych 1989–1992, Warszawa 1994.
• Orłowski W,. Senat Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1989–1991.
• Geneza instytucji. Warszawa 2009. Orłowski W., Problem dwuizbowej struktury parlamentu w latach 1989–1997, [In:] Polska lat dziewięćdziesiątych. Przemiany państwa i prawa, Lublin 1997.
• Pietrzak M., Prezydent w konstytucjach polskich XX wieku, [In:] Demokratyczne świeckie państwo prawne, Warszawa 1999.
• Raczkiewicz M., Wpływ wyborów z 4 czerwca 1989 roku na polski system polityczny, “Studia Wyborcze” 2011, vol. XII.
• Raina P., Droga do „Okrągłego Stołu”. Zakulisowe rozmowy przygotowawcze, Warszawa 1999.
• Rogowski S., Nowelizacje konstytucji z 22 lipca 1952 r. w latach 1989–1991, “Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” XII, Kraków, Lublin, Łódź 2009.
• Sarnecki P., Ankieta o konstytucji z 17 marca 1921 „Czasopisma Prawniczego i Ekonomicznego” w procesie utrwalania konstytucji marcowej, [In:] Ankieta o Konstytucji z 17 marca 1921, Warszawa 2014.
• Reprint of Professor Władysław Leopold Jaworski’s book, which was first published in 1924.
• Sarnecki P., Ustrój polityczny Polski po wejściu w życie ustawy konstytucyjnej z 7 kwietnia 1989 r., “Przegląd Sejmowy” 2009, No. 3.
• Siemieński F., Kwietniowa nowela konstytucyjna 1989 roku, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1989, No. 4.
• Słomka T., Zmiany konstytucyjne w Polsce po 1989 roku do uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, “Kontrola Państwowa” 2009, No. 3.
• Sokolewicz W., Kwietniowa zmiana Konstytucji, “Państwo i Prawo” 1989, No. 6.
• Witkowski Z., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 1921–1935, Warszawa, Poznań, Toruń 1987.
• Zubik M., Doświadczenia okresu „prowizorium konstytucyjnego” a Konstytucja z 1997 r., “Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych” 2009, No. 1.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2018.06.05