Analiza wybranych płaszczyzn przestrzeni edukacyjnej ucznia niepełnosprawnego intelektualnie na przykładzie edukacji w Polsce, Anglii i Republice Czeskiej

• Authors: Bełza Magdalena

Title variants

EN

Analysis of Selected Areas of Educational Space of Intellectually Disabled Student on the Example of Education in Poland, England and the Czech Republic

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą zarysowania wybranych płaszczyzn przestrzeni edukacyjnej uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim. Podstawę metodologiczną artykułu stanowią badania przeprowadzone w Anglii, Republice Czeskiej i Polsce w ramach dysertacji doktorskiej. W artykule zwrócono uwagę i opisano takie płaszczyzny, jak niepełnosprawność intelektualna a specjalne potrzeby edukacyjne, kształcenie pedagogów specjalnych oraz wsparcie państwa, czyli relacje kadry specjalistycznej z rządem. Wyniki przeprowadzonych badań pokazują różnice i podobieństwa w postrzeganiu edukacji ucznia niepełnosprawnego pomiędzy wybranymi krajami. Przyglądając się im, można stwierdzić, że wiele z nich wynika nie z samej kondycji edukacji specjalnej w danym kraju, ale charakteru narodowego członków danego społeczeństwa, który nadaje określoną percepcję zeczywistości, w tym również tej związanej z edukacją ucznia z niepełnosprawnością intelektualną.

EN

The article is an attempt to scratch the selected areas of the education of students with moderate, severe and profound intellectual disabilities. Methodological basis of article is a study conducted in England, the Czech Republic and Poland in the framework of doctoral dissertation. The article highlights and describes such matters as intellectual disability and special educational needs, special education teachers and the support of the state or specialist relations with the government. Results of this study show the differences and similarities in the perception of student with a disability education between the selected countries. Looking at them, we can say that many of them are the result not of the same condition of special education in the country but the national character of its inhabitants, which makes a certain perception of reality, including those related to the education of the intellectually disabled student.

Keywords

PL

edukacja specjalna; przestrzeń edukacyjna; płaszczyzny edukacji; specjalne potrzeby edukacyjne; uczeń z głębszą i głęboką niepełnosprawnością intelektualną; kształcenie pedagogów specjalnych

EN

special education; education space; the education areas; special educational needs; student deeply and profoundly intellectually disabled; special education teachers

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2019
• Issue: 1(30)
• Pages: 79-91

Dates

published

2019-04-18

Contributors

author

Bełza Magdalena

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bartńová M., Vitková M., Vliv Současnych zmen v edukacji žaku se specialnimi vdelavacimi potřebami na připravu učitelu, [w:] Kapitoly ze specjalni pedagogiki, red. Pipeková J., Brno, 2007
• Bełza M., Systemy edukacji osób umiarkowanie i znacznie oraz głęboko niepełnosprawnych intelektualnie (na przykładzie rozwiązań w Anglii, Republice Czeskiej i Polsce), rozprawa przygotowana pod kierunkiem naukowym dra hab. Zenona Gajdzicy, prof. UŚ, Wydział Pedagogiki i Psychologii UŚ, Katowice, 2013
• Bełza M., Systemy edukacji osób umiarkowanie i znacznie oraz głęboko niepełnosprawnych intelektualnie (na przykładzie rozwiązań w Anglii, Republice Czeskiej i Polsce), Katowice, UŚ, 2015
• Borzyszkowska H., O powinnościach pedagoga specjalnego, „Kultura i Edukacja” 1993, Nr 1
• Chrzanowska I., Problemy edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością, Kraków, Impuls, 2010
• Deklaracja z Salamanki oraz wytyczne dla działań w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych, tłumaczenie Gałkowski T., UNESCO, 1994
• Doroszewska J., Dziedzic S., Podstawowe założenia i problemy teoretyczno-dydaktyczne, „Szkoła Specjalna” 1972, Nr 3–4
• Gajdzica Z., Modele przestrzennej organizacji kształcenia integracyjnego, [w:] Socjalizacja i kształcenie się tożsamości – aktualne doświadczenia na pograniczu polsko-czeskim, red. Lewowicki T., Gajdzica A., Grabowska B., Katowice, Wyd. UŚ, 2008
• Gajdzica Z., Dwie koncepcje badania systemu kształcenia uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym, [w:] Wybrane zagadnienia socjalizacji i edukacji osób z ograniczoną sprawnością, red. Gajdzica Z., Bełza M., Sosnowiec, Humanitas, 2011
• Głodkowska J., Dydaktyka specjalna w przygotowaniu do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Podręcznik akademicki, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2010
• Inclusive Education at Work, Students with Disabilities in Mainstream Schools, Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD, 1999
• Informacje ogólne o Anglii, http://www.england.pl/inf_ogolne.htm, [dostęp: 01.03.2015]
• Jałowiecki B., Szczepański M. S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa, Scholar, 2006
• Lawton D., Gordon P., Dictionary of education, Hodder and Stoughton, Sevenoaks, 1998
• Markiewicz M., Kirenko J., Czy inwalida może być nauczycielem?, „Szkoła Specjalna” 1984, Nr 4
• Prysak D., Przestrzeń życiowa funkcjonowania osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną w domu pomocy społecznej, [w:] Edukacja, socjalizacja w życiu osoby niepełnosprawnej, red. Klinik A., Prysak D., Sosnowiec, Humanitas, 2011
• Rozporządzenie MEN z dnia 12 marca 2009 w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli, Dz. U. 2009, Nr 50, poz. 400
• Rozporządzenie MEN z dnia 17.11.2010 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Dz. U. nr 228, poz. 1487, s. 15706
• Rutkowiak J., Czy istnieje edukacyjny program ekonomii korporacyjnej?, [w:] Neoliberalne uwikłania edukacji, red. Potulicka E., Rutkowiak J., Kraków, 2010
• Szczygieł M., Gottland, Wołowiec, Czarne, 2010
• Szumski G., Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej, Warszawa, PWN, 2009
• Školský zákon ze dne 24. září 2004 o předškolním, základním, středním, vyšším odborném a jiném vzdělávání 561/2004 §16, s. 10267
• Teacher’s standards, Departament for Education, London, 2012
• Tomasik E., Żabczyńska E., Absolwenci Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i ich sytuacja życiowa, „Szkoła Specjalna” 1975, Nr 4
• Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Raport Eures, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Departament Rynku Pracy, 2005
• Wrona S., Osoba głęboko upośledzona umysłowo w systemie edukacji, Kraków, Impuls, 2011