Czy o to walczyliśmy? Amerykański spór o historię: pomiędzy republikańską a liberalną narracją w badaniach nad myślą polityczną

• Authors: Dulęba Łukasz
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Modern reading of political thought of the American Revolution is very diverse. The aim of the article is twofold. Firstly, it is to present interpretations which form the canon of modern political thought. Secondly, I intend to confront these perspectives. The authors who represent the republican view (B. Bailyn, G.S. Wood, J.G.A. Pocock) aim to present pre‑revolutionary era as a time deeply rooted in classic republican pattern. An ideological end of republican vision fall during the boost of commercial relations, which in the meantime had changed the hierarchy of values. The liberal myth, which had one of its most important propagators in Louis Hartz, has aimed to prove the strength and continuity, which was called “possessive individualism”. The paper attempts to disprove the idea of domination of liberal values during the beginnings of the United States.

Keywords

EN

republicanism; liberalism; American revolution; John Locke; Louis Hartz; John Pocock

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Year: 2017
• Issue: 48
• Pages: 141-166

Contributors

author

Dulęba Łukasz

References

• Abbott P., Still Louis Hartz after All These Years: A Defense of the Liberal Society Thesis, „Perspectives on Politics” 2005, Vol. 3, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.1017/S1537592705050085.
• Appleby J., Economic Thought and Ideology in Seventeenth‑Century England, Princeton 1978.
• Appleby J., Republicanism in Old and New Contexts, „The William and Mary Quarterly” 1986, Vol. 43, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.2307/1919355. Przedruk w: taż, Republicanism and Liberalism in the Historical Imagination, Cambridge–London 1996.
• Appleby J., Hunt L., Jacob M., Powiedzieć prawdę o historii, przeł. S. Amsterdamski, Poznań 2000.
• Bailyn B., 1776: The British Dimension, „Notes and Records of the Royal Society of London” 1977, Vol. 31, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.1098/rsnr.1977.0012.
• Bailyn B., Faces of Revolution. Personalities and Themes in the Struggle for American Independence, New York 1992.
• Bailyn B., The Ideological Origins of the American Revolution, Cambridge–London 1992.
• Bailyn B., Jefferson and the Ambiguities of Freedom, „Proceedings of the American Philosophical Society” 1993, Vol. 137, nr 4.
• Ball T., Discordant Voices. American Histories of Political Thought, [w:] The History of Political Thought in National Context, red. D. Castiglione, I. Hamsher‑Monk, Cambridge 2001, Ideas in Context, 61.
• Beard Ch., An Economic Interpretation of the Constitution of the United States, New York 1921.
• Beard Ch., Beard M., Rozwój cywilizacji amerykańskiej, t. 1: Era rolnicza, przeł. T. Święcka, Warszawa 1961.
• Bellah R.N. i in., Skłonności serca. Indywidualizm i zaangażowanie po amerykańsku, przeł. D. Stasiak, P. Skurowski, T. Żyro, Warszawa 2007, Współczesna Myśl Humanistyczna. Cywilizacja Amerykańska.
• Benjamin W., O pojęciu historii, [w:] tenże, Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, wybór i oprac. H. Orłowski, przeł. K. Krzemieniowa, H. Orłowski, J. Sikorski, Poznań 1996, Poznańska Biblioteka Niemiecka, 2.
• Biały F., Dulęba Ł., Uparcie odmienne? Fikcyjna teoria państwa i wolność republikańska według Quentina Skinnera, [w:] Quentin Skinner. Metoda historyczna i wolność republikańska, red. J. Grygieńć, Toruń 2016.
• Buksiński T., Problemy obiektywności wiedzy historycznej. Dyskusje w historiografii amerykańskiej pierwszej połowy XX wieku, Warszawa–Poznań 1979, Metodologia Nauk, 12.
• Dickinson J., Letters from a Farmer in Pennsylvania to the Inhabitants of the British Colonies, Letter IV, [w:] The Writings of John Dickinson, t. 1: Political Writings 1764‑1774, red. P.L. Ford, Philadelphia 1895.
• Diggins J.P., Knowledge and Sorrow: Louis Hartz’s Quarrel with American History, „Political Theory” 1988, Vol. 15, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0090591788016003001.
• Dworetz S.M., The Unvarnished Doctrine. Locke, Liberalism, and American Revolution, Durnham–London 1990.
• Dworkin R., A Matter of Principle, Cambridge–London 2000.
• Faulkner W., Requiem dla zakonnicy, przeł. W. Niepokólczycki, Warszawa 1980, Współczesna Proza Światowa.
• Filipowicz S., Pochwała rozumu i cnoty. Republikańskie credo Ameryki, Kraków 1997, Demokracja.
• Fowler R.B., Enduring Liberalism. American Political Thought Since the 1960s, Lawrence 1999, American Political Thought.
• Freeden M., Ideologies and Political Theory. A Conceptual Approach, Oxford 1996.
• Freeden M., Ideology. A Very Short Introduction, Oxford–New York 2003.
• Hartz L., American Historiography and Comparative Analysis: Further Reflections, „Comparative Studies in Society and History” 1963, Vol. 5, nr 4.
• Hartz L., The Liberal Tradition in America. An Interpretation of American Political Thought since the Revolution, New York 1955, A Harvest Book.
• Hofstadter R., The Progressive Historians. Turner, Beard, Parrington, Chicago 1968.
• Hulliung M., Louis Hartz, His Life and Writings, [w:] The American Liberal Tradition Reconsidered. The Contested Legacy of Louis Hartz, red. tenże, Lawrence 2010, American Political Thought.
• Jefferson T., Uwagi o państwie Wirginia, przeł. T. Wieciech, Kraków 2014.
• Jefferson T., Writings, red. M.D. Peterson, New York 1984.
• Kalyvas A., Katznelson I., Liberal Beginnings. Making a Republic for the Moderns, New York 2008.
• Katz H., Vernon Louis Parrington – karta w historii humanistyki amerykańskiej, [w:] V.L. Parrington, Mentalność kolonialna 1620‑1800, przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa 1968, Główne Nurty Myśli Amerykańskiej.
• Kloppenberg J.T., „Requiescat in Pacem”: The Liberal Tradition of Louis Hartz, [w:] The American Liberal Tradition Reconsidered. The Contested Legacy of Louis Hartz, red. M. Hulliung, Lawrence 2010, American Political Thought.
• Kloppenberg J.T., Virtues of Liberalism, Oxford 2000.
• Kramnick I., Republican Revisionism Revisited, „The American Historical Review” 1982, Vol. 87, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1086/ahr/87.3.629.
• Lutz D., A Preface to American Political Theory, Lawrence 1992, American Political Thought.
• Lutz D., The Relative Influence of European Writers on Late Eighteenth‑Century American Political Thought, „The American Political Science Review” 1984, Vol. 78, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.2307/1961257.
• Macedo S., Cnoty liberalne, przeł. G. Łuczkiewicz, Kraków 1995, Biblioteka Myśli Politycznej.
• Madison J., Federalista, nr 10, [w:] Eseje polityczne federalistów, red. F. Quinn, przeł. B. Czarska, Kraków 1999, Demokracja.
• Madison J., To Thomas Jefferson, [w:] tenże, Writings, red. J.N. Rackove, New York 1999.
• Madison J., Vices of the Political System of the United States, [w:] tenże, Writings, red. J.N. Rackove, New York 1999.
• Manning B., Szlachta, lud i ustrój, przeł. J. Kowalikowa, [w:] Geneza nowożytnej Anglii, red. A. Mączak, Warszawa 1968, Spory o Historię.
• Montesquieu Ch., Rozważania o przyczynach wielkości Rzymian i o ich upadku, przeł. L. Sługocki, Łódź 2000.
• Paine T., Common Sense, [w:] tenże, Political Writings, red. B. Kuklick, Cambridge 1997.
• Pangle T.L., The Spirit of Modern Republicanism. The Moral Vision of American Founders and the Philosophy of Locke, Chicago–London 1988.
• Parrington V.L., Mentalność kolonialna 1620‑1800, przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa 1968, Główne Nurty Myśli Amerykańskiej.
• Pietrzyk‑Reeves D., Pojęcie dobra wspólnego a relacja moralność – polityka w klasycznej tradycji republikańskiej, [w:] Moralność i władza jako kategorie myśli politycznej, red. J. Justyński, A. Madeja, Warszawa 2011, Monografie – Wolters Kluwer Polska.
• Pietrzyk‑Reeves D., Wolność i ład republiki. Włoscy humaniści i znaczenie tradycji republikańskiej, „Politeja” 2010, nr 14.
• Pocock J.G.A., America’s Foundations, Foundationalisms, and Fundamentalisms, „Orbis” 2005, Vol. 49, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.1016/j.orbis.2004.10.005.
• Pocock J.G.A., Ancient Constitution and Feudal Law. A Study of English Political Thought in the Seventeenth Century, Cambridge 1987.
• Pocock J.G.A., Machiavellian Moment. Florentine Political Thought and the Atlantic Republican Tradition, Princeton 1975.
• Pocock J.G.A., The Myth of John Locke and the Obssesion with Liberalism, [w:] tenże, R. Ashcraft, John Locke. Papers Read at Clark Library Seminar, 10 December 1977, Los Angeles 1980, William Andrews Clark Memorial Library.
• Pocock J.G.A., Review: Virtue and Commerce in Eighteenth Century: The Creation of the American Republic, 1776‑1787 by Gordon S. Wood, „Journal of Interdisciplinary History” 1972, Vol. 3, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.2307/202465.
• Pocock J.G.A., Virtue, Commerce, and History. Essays on Political Thought and History, Chiefly in the Eighteenth Century, Cambridge 1995, Ideas in Context, 2.
• Rawls J., Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Warszawa 2009, Biblioteka Współczesnych Filozofów.
• Rodgers D.T., Republicanism: the Career of a Concept, „The Journal of American History” 1992, Vol. 79, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2078466.
• Rusinowa I., Geneza Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Unia lat 1774‑1783, Warszawa 1974.
• Sandel M.J., Democracy’s Discontent. America in Search of a Public Philosophy, Cambridge–London 1996.
• Sandel M.J., The Procedural Republic and the Unencumbered Self, „Political Theory” 1984, Vol. 12, nr 1.
• Sandel M.J., Republika proceduralna i nieuwarunkowana jaźń, przeł. P. Rymarczyk, [w:] Komunitarianie. Wybór tekstów, red. P. Śpiewak, przeł. P. Rymarczyk, T. Szubka, Warszawa 2004, Biblioteka Polityczna Aletheia, 16.
• Shalhope R.E., Towards a Republican Synthesis: The Emergence of an Understanding of Republicanism in American Historiography, „The William and Mary Quarterly” 1972, Vol. 29, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.2307/1921327.
• Shapiro I., Political Criticism, Berkeley 1992.
• Skinner Q., Wolność przed liberalizmem, przeł. A. Czarnecka, Toruń 2013, Polityka w Kulturze.
• Smith D.C., Sir Edward Coke and the Reformation of the Laws. Religion, Politics and Jurisprudence, 1578‑1616, Cambridge 1992.
• Sullivan V.B., Machiavelli, Hobbes, and the Formation of Liberal Republicanism in England, New York 2004.
• Szlachta B., Zapoznane dziedzictwo Zachodu?, [w:] Q. Skinner, Wolność przed liberalizmem, przeł. A. Czarnecka, Toruń 2013, Polityka w Kulturze.
• Taylor Ch., Nieporozumienia wokół debaty liberalno‑komunitariańskiej, przeł. P. Rymarczyk, [w:] Komunitarianie. Wybór tekstów, red. P. Śpiewak, przeł. P. Rymarczyk, T. Szubka, Warszawa 2004, Biblioteka Polityczna Aletheia, 16.
• Tocqueville A. de, O demokracji w Ameryce, t. 1, przeł. B. Janicka, M. Król, Kraków 1996, Demokracja.
• Topolski J., Świadomość rewolucyjna w Europie i Ameryce w drugiej połowie XVIII w. jako problem metodologiczny i historyczny, „Poznańskie Studia z Filozofii Nauki” 1978, Vol. 3.
• Turner F.J., O znaczeniu pogranicza w amerykańskiej historii, przeł. B. Czepil, „Pogranicze. Polish Borderland Studies” 2014, Vol. 2, nr 2.
• Wood G.S., The Creation of the American Republic 1776‑1787, Chapel Hill 1998.
• Wood G.S., Ideology and the Origins of Liberal America, „The William and Mary Quarterly” 1987, Vol. 44, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.2307/1939783.
• Wood G.S., The Radicalism of the American Revolution, New York 1992.
• Zuckert M.P., Natural Rights and the New Republicanism, Princeton 1994.
• Żyro T., Boża plantacja. Historia utopii amerykańskiej, Warszawa 1994.
• Żyro T., Ideologia Americana. U źródeł przekonań politycznych, Warszawa 2002.

Identifiers

DOI

10.12797/Politeja.14.2017.48.08