Relacja między duszą a ciałem w ujęciu Mieczysława A. Krąpca

• Authors: Agnieszka Pedryc

Title variants

EN

The relationship between soul and body as understood by Mieczysław A. Krąpiec

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problem relacji między duszą a ciałem jest jednym z zagadnień najczęściej dyskutowanych w filozofii. Prezentowana koncepcja Krąpca, inspirowana myślą Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu, jest dosyć oryginalna na tle współczesnej antropologii filozoficznej. Krąpiec stwierdza, że człowiek jest psychofizyczną jednością. Punktem wyjścia w rozważaniach jest fakt ludzki dany w doświadczeniu. Na podstawie doświadczenia wiemy, że spełniamy różnorodne akty, których suma nie stanowi „ja”. Wszelkie akty „moje” są wykonywane przez samodzielnie istniejący podmiot – „ja”. Na podstawie analizy struktury wyższych aktów psychicznych, takich jak myślenie i chcenie można stwierdzić, że racją dla nich jest czynnik duchowy, który w tradycji filozoficznej nazywany jest duszą. A więc Krąpiec nie przyjmuje duszy jako zasady w punkcie wyjścia, ale jest ona racją uniesprzeczniającą nasze doświadczenie. Po wykazaniu istnienia duszy określamy jej relację z ciałem. Dusza i ciało są w pełnym zjednoczeniu, które jest jednością substancjalną, istotową. Człowiek to jeden byt, ale złożony. Jedność jest możliwa, ponieważ człowiek ma jedno istnienie. Dusza posiadająca własny akt istnienia udziela go ciału. Krąpiec chcąc poznać istotę człowieka zauważa, że ważnym czynnikiem jest ciało, które jest racją konieczną dla zaistnienia duszy oraz jest współczynnikiem wszelkiego ludzkiego działania. Człowiek to byt psychofizyczny i każda jego czynność w jakimś aspekcie nosi znamiona cielesności i duchowości. Z jednej strony doświadczamy jedności istnienia, ale z drugiej wykonujemy czynności, które domagają się przyjęcia duszy i ciała jako zasad konstytuujących człowieka.

EN

The problem of the relationship between soul and body is one of the most often discussed questions in philosophy. If we take into account contemporary philosophical anthropology, Krąpiec's conception, inspired by Aristotle and Aquinas' thought, is quite unique. Krąpiec says that man is a psycho-physical unity. The starting point of his considerations is human fact given in experience. We know, from our experience, that we perform various acts, the sum of which does not add up to the "I". All the “my” acts are performed by the independently existing subject "I". On the basis of analysis of the structure of higher mental acts, like thinking and wanting, we can say that the reason that justifies them is the spiritual factor, known in philosophical tradition as the soul. Krąpiec does not accept the soul as a principle at his point of departure; rather it is the reason making our experience non-contradictory. After proving the existence of the soul, we determine its relation to the body. The soul and the body are in full unity, substantial and essential. Man is a single being, but a complex one. Unity is possible because a man has one single existence. The soul, possessing its own act of existence, shares it with the body. Krąpiec, wanting to know the essence of man, remarks that the body is an important factor, because it is a necessary reason for the existence of the soul and it determines, at least to some extent, all human activities. Man is a psycho-physical being and each of his activities is both bodily and spiritual in some aspect. We experience the unity of soul and body, on the one hand, but on the other, we perform activities that require the acceptance of soul and body as the principles constituting the human being.

Keywords

PL

metafizyka; dusza; problem psychofizyczny; istnienie; Krąpiec Mieczysław A.

EN

metaphysics; soul; mind-body problem; existence; Krapiec Mieczyslaw A.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Philosophiae Christianae
• Year: 2011
• Volume: 47
• Issue: 2
• Pages: 175-193

Contributors

author

Agnieszka Pedryc

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytut Filozofii, ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa, Poland