Wizyta Hitlera w Szczecinie z okazji pomorskiego zjazdu partii nazistowskiej w dniu 12 czerwca 1938 roku (w świetle regionalnego organu prasowego NSDAP)

• Authors: Wichert Wojciech

Title variants

EN

Hitler’s Visit to Szczecin on the Occasion of the Pomeranian Congress of the Nazi Party on June 12th, 1938 (in the Light of the Regional NSDAP Periodical)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The Prussian province of Pomerania (German: Provinz Pommern) was one of the bastions of the Nazi (National Socialist) movement. A fter J anuary 3 0th, 1933 w hen Hitler assumed power in Germany, the Nazi authorities from Szczecin (German: Stettin), capital of the Province, headed by Gauleiter Wilhelm Karpenstein, and later by Franz Schwede-Coburg, began introducing the new order based on terror and ‘standardisation’ of the social life. In order to testify to the unity of the German nation, the authorities held numerous mass rallies, where the region’s NSDAP leaders gave speeches, which were broadcast; they also staged marches with torches of the party organisations and of the SA (Sturmabteilung, English: Storm Detachment or Assault Division, or Brownshirts). Yet the most important propagandist event was Hitler’s visit to Szczecin on June 12th, 1938 on the occasion of the Congress of the Pomeranian NSDAP (German: Gautreffen Pommern). Führer’s visit has some implications even today, as many inhabitants of Szczecin believe that Hitler is still an Honorary Citizen of Szczecin. The title was conferred to him as early as April 4th, 1933, but Hitler collected the title during his visit to Szczecin five years later. Hitler’s stay in Szczecin was to elevate the status of the Pomeranian Province on the political and economic map of the Third Reich, and the status of the policy of the local authorities who promoted the image of Pomerania as a ‘bastion of the German character’, a ‘borderline province’ and the eastern granary of the Reich. The objective of the article has been to analyse Führer’s visit to Szczecin, its genesis and its political significance for the city and the province, based on the most important Szczecin’s periodical during the period of the Third Reich, “Pommersche Zeitung”. The visit was a wonderful occasion for the periodical’s agitators to blatantly disseminate the cult of Hitler in a spirit of National Socialism, which led to political indoctrination of the local Germans who were taught to be ready to sacrifice everything and to be thoughtlessly faithful to Hitler.

Keywords

PL

zjazd NSDAP w Szczecinie; wizyta Hitlera; III Rzesza; historia Szczecina

EN

Pomeranian Congress of the Nazi Party; Hitler’s Visit to Szczecin; Third Reich; the history of Szczecin

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przegląd Zachodniopomorski
• Year: 2014
• Issue: 4
• Pages: 125-160

Contributors

author

Wichert Wojciech

References

• Opracowania naukowe Benz W., Historia Trzeciej Rzeszy, tłum. R. Kazior, Warszawa 2006. Bloch Ch., Die SA und die Krise des NS-Regimes 1934, Frankfurt a. M. 1970. Bracher K.D., Sauer W., Schulz G., Die nationalsozialistische Machtergreifung. Studien zur Errichtung der totalitären Herrschaftssystems in Deutschland 1933/34, Köln 1960. Czarnik A., Ruch hitlerowski na Pomorzu Zachodnim 1933–1939, Poznań 1969. Czarnik A., Stosunki polityczne na Pomorzu Zachodnim w okresie republiki weimarskiej 1919–1933, Poznań 1983. Czarnik A., Szkice z dziejów Pomorza Zachodniego w latach 1939–1945, Koszalin 1975. Drewniak B., Początki ruchu hitlerowskiego na Pomorzu Zachodnim, Poznań 1962. Evans R.J., Das Dritte Reich, t. 2: Diktatur, München 2010. Gritschneder O., „Der Führer hat Sie zum Tode verurteilt... ”. Hitlers „Röhm-Putsch” – Morde vor Gericht, München 1993. Inachin K.T., Der Aufstieg der Nationalsozialisten in Pommern, Schwerin 2002. Inachin K.T., Der Gau Pommern – eine preussische Provinz als NS-Gau, w: Die NS-Gaue. Regionale Mittelinstanzen im zentralistischen ,,Führerstaat”?, red. J. John, H. Möller, T. Schaarschmidt, München 2007. Kershaw I., Mit Hitlera. Wizerunek a rzeczywistość w III Rzeszy, tłum. J. Lang, Zakrzewo 2009. Kessler W., Zum Bild Pommerns in der nationalsozialistischen Publizistik. Einige Bemerkungen am Beispiel der Zeitschrift ,,Das Bollwerk”, w: Państwo i społeczeństwo na Pomorzu Zachodnim do 1945 roku, red. W. Stępiński, Szczecin 1997. Klemperer V., LTI. Notizbuch eines Philologen, Leipzig 1985. Longerich P., Die braunen Bataillone. Geschichte der SA, München 2003. Lucht D., Pommern. Geschichte, Kultur und Wirtschaft bis zum Beginn des Zweiten Weltkrieges, Köln 1996. Rautenberg H.-W., Czas wielkich nadziei i klęski: w Trzeciej Rzeszy (do 1945 r.), w: Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999. Stępiński W., Życie polityczne w Szczecinie w latach 1919–1939, w: Dzieje Szczecina, red. B. Wachowiak, t. 3, Szczecin 1994. Wehler H.-U., Der Nationalsozialismus. Bewegung, Führerschaft, Verbrechen, München 2009. Włodarczyk E., Militarne znaczenie Pomorza Zachodniego w dobie drugiej wojny światowej w ocenie Inspekcji Zbrojeniowej Wehrmachtu, w: Pomorze militarne XII–XXI wieku, red. K. Kozłowski, E. Rymar, Szczecin 2004. Włodarczyk E., Przemiany społeczno-zawodowe i warunki życia ludności w latach 1919–1939, w: Dzieje Szczecina (1806–1945), red. B. Wachowiak, t. 3, Szczecin 1994. Włodarczyk E., Życie gospodarcze (1919–1945), w: Dzieje Szczecina (1806–1945), red. B. Wachowiak, t. 3, Szczecin 1994. Artykuły naukowe Brożek A., Były pruski wschód w sieci Reichsautobahn, ,,Przegląd Zachodni” 1969, t. 1. Jackowski P., Walka z bezrobociem przez rozbudowę infrastruktury komunikacyjnej i melioracje na Pomorzu w świetle prasy szczecińskiej 1933–39, ,,Przegląd Zachodniopomorski” 1997, z. 1–2. Myk W., Zarys rozwoju szczecińskiej prasy codziennej od XVI do XX wieku (1537–1945), ,,Przegląd Zachodniopomorski” 1997, z. 1–2. Ślepowroński T., Szczecin i jego mieszkańcy w okresie II wojny światowej – refleksje na kanwie wystawy z okazji 70-tej rocznicy wybuchu II wojny światowej, ,,Wiadomości Historyczne” 2009, nr 6. Wichert W., Propaganda nazistowska na łamach ,,Königsberger Kreiskalender” w przełomowym 1939 r., ,,Rocznik Chojeński” 2012, t. 4. Artykuły prasowe „Pommersche Zeitung”. Führende Tageszeitung Pommerns • Parteiamtl. Zeitung der NSDAP Gau Pommern. Nachrichtenblatt der Landesbauernschaft, der Deutschen Arbeitsfront sowie aller Behörden, 8.06.1938–15.06.1938. Rudnicki M., Hitler, Honorowy obywatel Szczecina, ,,Głos Szczeciński”, 31.07.2010. Źródła internetowe IAR, Hitler honorowym obywatelem Szczecina. I nic nie można z tym zrobić, http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/428553,hitler-honorowym-obywatelem-szczecina-sprawa-w prokuraturze.html (dostęp: 6.12.2013). Skawińska N., Hitler honorowym obywatelem Szczecina? Prokurator odpowiada, http://radioszczecin.pl/1,101969,hitler-honorowym-obywatelem-szczecina-prokurator (dostęp: 6.12.2013).