„Społeczeństwo Otwarte” – czasopismo wspierające nauczycieli w wychowaniu uczniów do demokracji i obywatelskości

• Authors: Wereszczyńska Katarzyna

Title variants

EN

Społeczeństwo Otwarte [The Open Society] – a magazine offering support for teachers in educating the students towards democracy and citizenship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono zarys działalności redakcji czasopisma „Społeczeństwo Otwarte”, wydawanego w latach 1990-1998. Jedynego w owym czasie w kraju, starającego się zagospodarować ten obszar znaczeń, który w polskiej szkole i edukacji realizowanej przez nauczycieli należało łączyć z demokracją, formacją obywatela i nauką o społeczeństwie. Na podstawie przeprowadzonej analizy miesięcznika przybliżono wybrane treści wiążące się z problematyką wychowania obywatelskiego, demokracją, ładem społecznym i samorządnością. Były publikowane przez redakcję w celu wspierania nauczycieli w samokształceniu i uzupełnianiu kompetencji, koniecznych w edukacji uczniów do życia w społeczeństwie demokratycznym.

EN

The article outlines the activity of the publisher of Społeczeństwo Otwarte magazine which was issued from 1990 to 1998. At that time, it was the only national magazine which dealt with the range of meanings which in the Polish schools and education realized by teachers should have been combined with democracy, forming of the citizens as well as social science. On the basis of the conducted analysis of the aforementioned monthly, selected issues are presented devoted to the area of civic education, democracy, social order and self-governance published by its editors in order to support the teachers in their self-education and competence enhancement which is necessary in educating the students towards life in a democratic society.

Keywords

PL

edukacja obywatelska; wiedza o społeczeństwie; demokracja; ład społeczny; samorządność; „Społeczeństwo Otwarte” – analiza czasopisma

EN

civic education; social studies; democracy; social order; self-governance; Społeczeństwo Otwarte [The Open Society] – the magazine analysis

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2019
• Issue: 4 (29)
• Pages: 107-133

Contributors

author

Wereszczyńska Katarzyna

• Uniwersytet Opolski

References

• Adamski F., O potrzebie pedagogiki personalistycznej, „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 4, „Reforma Szkolna”(6), s. 10-12.
• Atakan A., Fostering Students’ Civic Skills: Education for Sustainable, “Democracy Georgia Educational Researcher” 2019 vol. 16 iss.1, Article 7, p. 74-91.
• Berelson B., Content Analysis in Communication Research, Th e Free Press, Glencoe 1952.
• Bergson H., Dwa źródła moralności i religii, tłum. P. Kostyło, K. Skorupski, „Znak”, Kraków 1993.
• Borowczyk K., Zadania edukacji politycznej w państwie liberalnym i demokratycznym, [w:] Problemy edukacji obywatelskiej w procesie przemian ustrojowych, praca zbiorowa, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im A. Mickiewicza, Toruń-Poznań 1993, s. 7-15.
• Byczewski I., Samorząd terytorialny – jaki był?, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 1, s. 36-41.
• Czerepaniak-Walczak M., Nie myśl, bądź posłuszny – dyskursy władzy w szkole, [w:] Wychowanie. Pojęcia– procesy – konteksty, t. 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak –Walczak, GWP, Gdańsk 2008, s. 236-288.
• Ciemniak G., Prezydent RP i jego kompetencje. Wiedza o społeczeństwie lub lekcja wychowawcza, klasa III ZSZ; IV LO; V Tech., „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 11, „Wkładka”, s. V-VIII.
• Ciemniak G., Sejm Rzeczypospolitej, sposoby podejmowana decyzji. Wiedza o społeczeństwie, klasa I-V (szkoła średnia), „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 11, „Wkładka”, s. II-IV.
• Crisp J. P., JR., Jawny i ukryty program, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 9, s. 34-37.
• Dahl R. A., O demokracji, tłum. M. Król, „Znak”, Kraków 2000.
• de Tocqueville A., Dawny ustrój i rewolucja, tłum. A. Wolska, wstęp J. Szacki, Czytelnik, Warszawa 1970.
• de Tocqueville A., O demokracji w Ameryce, tłum. B. Janicka, M. Król, Fundacja Aletheia, Warszawa 2005.
• Dobosiewicz S., Wychowanie obywatelskie w nowej szkole, „Wychowanie Obywatelskie” 1967 nr 1, s. 1-2.
• Dudzikowa M., Erozja kapitału społecznego w szkole w kulturze nieufności, [w:] Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty, t. 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak–Walczak, GWP, Gdańsk 2008, s. 205-62. Dudzikowa M. (red.), Kapitał społeczny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania, t. 2, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011.
• Dyskusja redakcyjna: Edukacja ku obywatelskości, oprac. G. Woroniecka, „Societas/Communitas” 2013 nr 16 s. 13-41. Edukacja obywatelska w projektach MEN, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 10, „Wkładka”, s. II-XVI. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego, SO 1991, nr 7-8, „Wkładka”, s. I-VIII.
• Gagnon P., Nie opowiedziana historia demokracji. Czego nie ma w podręcznikach historii fragmenty), tłum. E. Schramm, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 9 „Wkładka”, s. I-VIII.
• Giroux H. A., Teoria krytyczna i racjonalność w edukacji obywatelskiej, Wydawnictwo Edytor, Warszawa 1993.
• Giza-Poleszczuk A., Emocje i ład społeczny (I), „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 3, s. 11-14.
• Giza-Poleszczuk A., Emocje i ład społeczny (II), „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 4, s. 12-16.
• Giza-Poleszczuk A., Kto zawiesi kotu dzwonek, „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 6, s. 3-5.
• Goban-Klas T., Media: komunikowanie masowe. Teoria i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Heggart K., Arvanitakis J., Matthews I., Civics and citizenship education: What have we learned and what does it mean for the future of Australian democracy?, „Education, Citizenship and Social Justice” 2019 vol. 14 no. 2, p. 101-117.
• Humanizować władzę. Z prof. Andrzejem Piekarą, kierownikiem Studium Samorządu Terytorialnego z Zakładu Badań Samorządności i Środowisk Społecznych w Instytucie Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, rozm. T. Pióro, „Społeczeństwo Otwarte” 1991 nr 7-8, s. 24-27.
• Jaka szkoła? Jakie wychowanie obywatelskie?, oprac. i przyg. S. Garwacki, T. Pióro, B. Misiewicz, „Wychowanie Obywatelskie” 1989 nr 9-10, s. 656-682.
• Jakubowski W., WOS – inaczej, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 2 s. 52-53.
• Kiciński K., Edukacja obywatelska – problemy i dylematy, „Społeczeństwo Otwarte” 1991 nr 3, s. 38-41.
• Kołakowski A., Cena demokracji, „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 12, s. 47.
• Komalasari K., Rahmat, Living Values Based Interactive Multimedia in Civic Education Learning, „International Journal of Instruction” vol. 12 no. 1, p. 113-126.
• Kopińska V., Country Report: Civic and Citizenship Education in Polish School, „Journal of Social Science Education” 2019 vol. 18 no. 1, p. 172-202.
• Kozioł R., Styn I., Pięć mitów polskiej demokracji, „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 12, s. 12-16. Kozłowski P., Polska, ale jaka? Studium racjonalności przemian ustrojowych, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 10, s. 11-17.
• Kulerski W., Organizacje pozarządowe w kształceniu politycznym, „Społeczeństwo Otwarte” 1994 nr 2, s. 31-33.
• Kulesza M., Samorząd, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004, s. 1153-1175.
• Kwieciński Z., Socjopatologia edukacji, Mazurska Wszechnica Nauczycielska, Olecko 1995.
• Kwieciński Z., Demokracja jako wyzwania i zadania edukacyjne, w: Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, poznawcze i empiryczne, red. Z. Melosik, K. Przyszczypkowski, Wydawnictwo Edytor s.c., Poznań- Toruń 1998, s. 9-33.
• Lewowicki T., Przemiany oświaty. Szkice o ideach i praktyce edukacyjnej. Wydanie czwarte, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1997.
• Lisowska-Magdziarz M., Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów. Wersja 1.1, „Zeszyty Wydziałowe” – Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, nr 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.
• Liu Ou L., Roohr K. C., Rios J. A., Assessing Civic and Intercultural Competency in Higher Education: Th e ETS “HEIghten®” Approach. Research
• Liu Ou L., Roohr K. C., Rios J. A., Assessing Civic and Intercultural Competency in Higher Education: Th e ETS “HEIghten®” Approach. Research Report. ETS RR-18-23, Princeton 2018, NJ: Educational Testing Service. https://doi.org/10.1002/ets2.12212.
• Majerska J., Wiedza o społeczeństwie za i przeciw, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 8, s. 42-45.
• Marody M., Demokracja po polsku, „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 11, s. 15-19.
• Marody M., Państwo a społeczeństwo, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 11, s. 11-18.
• Melosik Z., Wychowanie obywatelskie: nowoczesność i ponowoczesność, „Forum Oświatowe” 1998 nr 1, s. 25-46.
• Mikołejko A., De Tocqueville: równość przeciw wolności, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 1, s. 18-21.
• Mikołejko Z., Demokracja, Kronos i choroba populizmu, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 1, s. 15-17.
• Mikołejko Z., Siła prowincji, „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 11, s. 9-14.
• Miłoszewski R., Jaka wiedza o społeczeństwie?, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 1, s. 58-59.
• Minimum programowe w zakresie Wiedzy o społeczeństwie (projekt), „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 11, „Reforma Szkolna” (3), s. 12-14.
• Minor R., Jaka wiedza o społeczeństwie?, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 6, s. 59-60.
• Misiewicz B., Wiedza o szkole contra… „szum informacyjny”, „Wychowanie Obywatelskie” 1989 nr 9/10, s. 716 -721.
• Mojsiewicz C., Rola edukacji obywatelskiej w rozwijaniu kultury politycznej, [w:] Problemy edukacji obywatelskiej w procesie przemian ustrojowych, praca zbiorowa, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im A. Mickiewicza, Toruń-Poznań 1993, s. 17-30.
• Monkiewicz W., Program „Edukacja obywatelska w społeczeństwie demokratycznym”, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 11, „Reforma Szkolna” (3), s. 15.
• Mrówka R., Związki zawodowe – tak i nie, „Społeczeństwo Otwarte” 1995 nr 12, s. 15-17.
• Obawiam się anarchii i kompromitacji. Rozmowa z dr. Andrzejem Celińskim, senatorem Ziemi Płockiej, członkiem Unii Demokratycznej, rozm. przeprowadził A. Kozłowski, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 2, s. 3-7.
• Od Redakcji, oprac. A. Mikołejko, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 1, s. 2.
• Panaritis P., Uczestnictwo w rządzeniu. Demokracje i dyktatury: Sposoby podejmowania decyzji, „Społeczeństwo Otwarte” 1991 nr 3, „Wkładka”, s. I-VIII.
• Paradowska J., Samorząd – piłka w grze, „Społeczeństwo Otwarte” 1994 nr 3, s. 3-8.
• Potulicka E., Wychowanie obywatelskie – nowy przedmiot nauczania w Anglii, [w:] Wychowanie. Pojęcia – procesy –konteksty, t. 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak –Walczak, GWP, Gdańsk 2008, s. 37-53.
• Pisarek W., Analiza zawartości prasy, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków 1983.
• Popper K. R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t.1, tłum. H. Krahelska, oprac. A. Chmielewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Przyszczypkowski K., Wychowanie obywatelskie w koncepcjach edukacyjnych opozycji politycznej w Polsce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, w: Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, poznawcze i empiryczne, red. Z. Melosik, K. Przyszczypkowski, Wydawnictwo Edytor s.c., Poznań-Toruń 1998, s. 83-105.
• Przyszczypkowski K., Edukacja dla demokracji. Strategie zmian a kompetencje obywatelskie, Wydawnictwo Edytor s.c., Toruń-Poznań 1999.
• Raport o stanie państwa (fragmenty), oprac. zespół ekspertów przy sztabie Jacka Kuronia, „Społeczeństwo Otwarte” 1995 nr 10, „Wkładka”, s. I-XVI.
• Reykowski J., Kapitalizm a demokracja, „Społeczeństwo Otwarte” 1994 nr 12, s. 8-17.
• Rutkowiak J., Uwagi o reformie kształcenia ogólnego, „Społeczeństwo Otwarte” 1993 nr 4, „Reforma Szkolna” (6), s. 12-15.
• Rychard A., Nowy ład: poparcie czy odrzucenie?, „Społeczeństwo Otwarte” 1992 nr 2, s. 8-11.
• Smolski R., Czy uczyć wiedzy o społeczeństwie?, „Wychowanie Obywatelskie” 1989 nr 8, s. 609-612.
• Smolski R., WOS w opinii uczniów i nauczycieli, „Społeczeństwo Otwarte” 1991 nr 6, s. 54-58.
• Szczęsny W. W., Od jednomyślności nieuków do zgodności uczonych, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 3, s. 53-57.
• Śliwerski B., Czy oświata potrzebuje przewrotu kopernikańskiego?, w: Rozwój i edukacja. Wielkie przewartościowanie, red. J. Szomburg , Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2011, s. 75-85.
• Śliwerski B., Analiza polityki oświatowej wobec pozoru demokracji w szkolnictwie publicznym, „Rocznik Pedagogiczny” 2015 t. 38, s. 9-29.
• Śliwerski B., Meblowanie szkolnej demokracji, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
• Tomasiewicz J., Demokracja po polsku, „Społeczeństwo Otwarte” 1996 nr 3, s. 8-10.
• Uliński T., Edukacja obywatelska. Konceptualne przesłanki, „Kultura i Edukacja” 1993 nr 1, s. 37-42.
• Warszawski D., Konieczne rozstanie, „Społeczeństwo Otwarte” 1991 nr 7-8, s. 17-18.
• Warszawski D., Rządy ludu, rządy prawa, „Społeczeństwo Otwarte” 1990 nr 2, s. 2-3.
• Wereszczyńska K., W trosce o wychowanie obywatelskie. Społeczne i pedagogiczne funkcje czasopisma „Społeczeństwo Otwarte” 1990-1998, Wydaw. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017.
• Wójcicki J., Dlaczego i jak uczę demokracji w szkole, „Społeczeństwo Otwarte” 1991 nr 11, s. 51-52.
• Wójcicki J., Metodycy w nowej rzeczywistości?, „Wychowanie Obywatelskie” 1989 nr 9/10, s. 702-704.
• Zahorska M., Jak być radną?, „Społeczeństwo Otwarte” 1991 nr 7-8, „Wkładka”, s. VII-VIII.
• Zahorska M., Dylematy szkolnej demokracji, w: Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty, t. 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak –Walczak, GWP, Gdańsk 2008, s. 309- 329.
• Żebrowski J., Wybrane problemy edukacji obywatelskiej i demokratyzacji polskiej szkoły, w: Edukacja a społeczeństwo obywatelskie. Z teorii i praktyki demokratyzacji polskiej szkoły, red. J. Żebrowski, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk 1995, s. 49-62.