Narracyjność teorii jako implikacja specyfiki przedmiotu badań politologicznych

• Authors: Laska Artur

Title variants

EN

The narrative nature of the theory as an implication of the specificity of the subject of political science research

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest weryfikacja założenia, że zrozumienie przez człowieka otaczającej go rzeczywistości, w tym także polityki, opiera się na naturalnym dla niego konstruowaniu narracji teoretycznych. Autor wskazuje, że dotyczy to także poznania naukowego, które można potraktować za specyficzną formę twórczości opowiadającego umysłu. Reprezentując podejście dedukcyjno-nomologiczne, powiązane z interpretacją humanistyczną, udowadnia że specyfika przedmiotu badań politologicznych dodatkowo wzmacnia znaczenie narracji, jako narzędzia poznania. Przedstawioną w artykule argumentację opiera na prezentacji założeń epistemologicznych, operacjonalizacji narracji jako kategorii poznawczej i analitycznej, charakterystyce narracyjnej specyfiki polityki oraz wynikających stąd implikacji badawczych.

EN

The aim of the article is to verify the assumption that human understanding of the surrounding reality, including politics, is based on the natural construction of theoretical narratives. The author points out that this also applies to scientific cognition, which can be treated as a specific form of creativity of the telling mind. Representing the deductive-nomological approach, related to the humanistic interpretation, he proves that the specificity of the subject of political science research additionally strengthens the importance of narration as a tool of cognition. The arguments presented in the article are based on the presentation of epistemological assumptions, the operationalization of narration as a cognitive and analytical category, the narrative characteristics of the specificity of politics and the resulting research implications.

Keywords

PL

narracja,; dyskurs,; narracja polityczna,; teoria polityki,; badania politologiczne

EN

narration,; discourse,; political narrative,; theory of politics,; political science research

• Publisher: Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
• Journal: Społeczeństwo i Polityka
• Year: 2020
• Issue: 4(65)
• Pages: 29-49

Contributors

author

Laska Artur

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000-0002-0046-8098

References

• Abel G. (2014), Świat jako znak i interpretacja, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
• Bachryj-Krzywaźnia M. (2016), Interpretacjonizm narratywistyczny. Filozoficzna geneza, założenia metodologiczne i potencjał analityczny, (w:) Dulęba Ł., Wiśniewski J. (red.), Liberalizm i teoria polityczna, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
• Barber B. (1988), The Conquest of Politics. Liberal Philosophy in Democratic Times, Princeton University Press, Princeton.
• Berger P.L., Luckmann T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości, przeł. J. Niżnik, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Bevir M., Rhodes R.A.W. (2006), Teoria interpretacjonistyczna, (w:) Marsh D., Stoker G. (red.), Teorie i metody w naukach politycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Bodio T. (2003), Politologia jako futurologia, (w:) Kaczmarek B. (red.), Metafory polityki, tom 2, Elipsa, Warszawa.
• Bonheim H. (2000), Shakespeare’s narremes, (w:) Holland P. (red.), Shakespeare and narrative, Cambridge University Press, Cambridge.
• Brożek B. (2013), Hipoteza umysłu normatywnego, „Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu”, nr 7 (2).
• Brożek B. (2020), Legal Interpretation: Towards a New Paradigm? „Teoria Polityki”, nr 4.
• Crick B. (2004), W obronie polityki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Culler J. (1998), Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Damasio A. (2018), Dziwny porządek rzeczy. Życie, uczucia i tworzenie kultury, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań.
• Dziubka K. (2014), Ponowoczesny człowiek publiczny i jego markery mentalnokulturowe, „Filo-Sofija”, nr 24.
• Elliot J. (2005), Using Narrative in Social Research. Qualitative and Quantitative Approaches, SAGE Publications, London-Thousand Oaks-New Delhi.
• Feldman Barrett L. (2018), Jak powstają emocje. Sekretne życie mózgu, CeDeWu, Warszawa.
• Filipowicz S. (2019), Idola theatri. Interpretacja i zagadnienie realizmu, „Teoria Polityki”, nr 3.
• Fleischer M. (2002), Teoria kultury i komunikacji, Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Wrocław.
• Foucault M. (1977), Archeologia wiedzy, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Foucault M. (1981), The order of discours, (w:) Young R. (red.), Untying the Text A Post-Structuralism Reader, Routledge & Kegan Paul, London.
• Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Giddens A. (2007), Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Grabias S. (1997), Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin. Harari Y.N. (2017), Od zwierząt do bogów. Krótka historia ludzkości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Heidegger M. (1994), Bycie i czas, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hutchins E. (2010), Enaction, Imagination, and Insight, (w:) Stewart J., Gapenne O., Di Paolo E.A. (red.), Enaction. Toward a New Paradigm for Cognitive Science, The MIT Press, Cambridge.
• Kampka A. (2009), Perswazja w języku polityki, Scholar, Warszawa.
• Kant I. (1986), Krytyka czystego rozumu, PWN, Warszawa.
• Karwat M. (2012), O karykaturze polityki, Wydawnictwo MUZA, Warszawa.
• Kaszkur A. (2018), Uwarunkowania dyfuzji i-votingu jako innowacji publicznej, „Świat Idei i Polityki”, nr 17.
• Klementewicz T. (2010), Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce, Elipsa, Warszawa.
• Kołodziej J.H. (2017), Narratologia w badaniach komunikacji politycznej: metodologiczne przymiarki, „Społeczeństwo i Polityka” nr 1(15).
• Kozłowski P. (1995), Szukanie sensu, czyli o naszej wielkiej zmianie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Krakowiak T. (2008), Analiza dyskursu – próba nakreślenia pola badawczego, (w:) Horolets A. (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Kreiswirth M. (2000), Merely telling stories? Narrative and Knowledge in the Human Sciences, „Poetics Today”, nr 21.
• Kurek Ł. (2016), Dualizm przekonań, Copernicus Center Press, Kraków.
• Lakoff G. (2011), Nie myśl o słoniu. Jak język kształtuje politykę, Oficyna Wydawnicza ŁOŚGRAF, Warszawa.
• Lakoff G., Johnson M. (2010), Metafory w naszym życiu, Aletheia, Warszawa.
• Majone G. (2004), Dowody, argumenty i perswazja w procesie politycznym, Scholar, Warszawa.
• March J.G., Olsen J.P. (2005), Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, Scholar, Warszawa.
• McAdams D. (1999), Personal narratives and the life story, (w:) Pervin L., John O. (red.), Handbook of personality: Theory and research, Guilford Press, New York.
• Neisser U. (1967), Cognitive Psychology, Appleton Century Crafts. New York.
• Nowicka E. (2009), Świat człowieka – świat kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Perelman C. (1982), The Realm of Rhetoric, University of Notre Dame Press, Notre Dame.
• Postman N. (2006), Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Muza, Warszawa.
• Ramachandran V.S. (2012), Neuronauka o podstawach człowieczeństwa. O czym mówi mózg?, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Rosner K. (1999), Narracja jako struktura rozumienia, „Teksty Drugie”, nr 3.
• Stankiewicz W.J. (2003), Niezbędność teorii politycznej. Klasyczne pojęcia w dobie relatywizmu, Ossolineum, Wrocław.
• Taylor S., Schneider S. (1989), Coping and the simulation of events, „Social Cognition”, nr 7.
• Trzebiński J. (2002), Narracyjne konstruowanie rzeczywistości, (w:) Trzebiński J. (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Walas T. (1993), Czy jest możliwa inna historia literatury?, Universitas, Kraków.
• Ziomek J. (1990), Retoryka opisowa, Ossolineum, Wrocław-Warszawa.
• Znamierowski Cz. (1995), O przedmiocie i fakcie społecznym, (w:) Szacki J. (red.), Sto lat socjologii polskiej: od Supińskiego do Szczepańskiego: wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.