Geopolityczne źródła potencjalnych konfliktów w zachodniej części Bałkanów

• Authors: Bukowski Patryk

Title variants

EN

Geopolitical sources of potential conflicts in the western part of the Balkans

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł obejmuje dwie części. W pierwszej z nich autor opisał geopolityczne źródła konfliktów w zachodniej części Bałkanów, wyróżniając zarówno geopolityczną teorię, jak i dotychczasowe realia omawianego obszaru z perspektywy tej teorii. Natomiast w drugiej przeanalizowano poszczególne geopolityczne czynniki zapalne potencjalnych konfliktów w zachodniej części Bałkanów, wyróżniając takie geopolityczne źródła konfliktów, jak graniczność oraz tranzytowość, zróżnicowanie ludności, kryzysy potęgi i/lub spoistości państw, rywalizacja ośrodków siły oraz załamanie systemu geopolitycznego i/lub przekształcenie równowagi sił

EN

The article analyzes the geopolitical inflammatory factors which may constitute a potential cause of further armed conflicts in the western part of the Balkans. The article includes two parts. In the first one, the author described the geopolitical sources of conflicts in the western part of the Balkans, distinguishing both the geopolitical theory and the current realities of the discussed area from the perspective of this theory. On the other hand, in the second one, particular geopolitical factors of potential conflicts in the western part of the Balkans were analyzed, distinguishing geopolitical sources of conflicts such as borderlines and transitability, population diversity, crises of power and/or cohesion of states, rivalry between the power centers and collapse of the geopolitical system and/or transformation of the balance of power.

Keywords

PL

geopolityka; geopolityczne źródła konfliktów; konflikty zbrojne; Bałkany

EN

geopolitics; geopolitical reasons of conflicts; armed conflicts; Balkan

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2018
• Volume: 24
• Pages: 87-100

Contributors

author

Bukowski Patryk

• Uniwersytet Warszawski

References

• Babić, M., 2008, Węzeł gordyjski: piętnaście lat daytonowskiej Bośni i Hercegowiny, [w:] P. Chmielewski, S.L. Szczesio (red.), Bośnia i Hercegowina 15 lat po Dayton. Przeszłość – teraźniejszość – perspektywy. Studia i szkice, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 269-281.
• Biała księga w sprawie przyszłości Europy. Refleksje i scenariusze dotyczące przyszłości UE-27 do 2025 r., 2017, Komisja Europejska, Bruksela.
• Bieleń, S., 2009, Geopolityczne myślenie o ładzie międzynarodowym, Przegląd Geopolityczny, nr 1, s. 27-44.
• Borońska-Hryniewiecka, K., i in., 2015, Instytucjonalna i polityczna reakcja UE na kryzys migracyjny, [w:] P. Sasnal (red.), Niekontrolowane migracje do Unii Europejskiej – implikacje dla Polski, Warszawa, s. 11-22.
• Bukowski, P., 2014, Geopolityczne uwarunkowania konfliktów na Bałkanach, [w:] M. Hudzikowski (red.), Elementy geopolityki i geoekonomii w badaniach problemów międzynarodowych, Polskie Towarzystwo Geopolityczne, Częstochowa, s. 45- 99.
• Donnan, H., Wilson, T.M., 2007, Granice tożsamości, narodu, państwa, tł. M. Głowacka-Grajper, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Duszczyk, M., 2015, Kryzys migracyjny czy kryzys Unii Europejskiej?, Biuletyn Instytutu Zachodniego, nr 205.
• Dzieciński, P., 2010, Geopolityczne determinanty konfliktów międzynarodowych, [w:] R. Łoś, J. Reginia-Zacharski (red.), Konflikty i spory międzynarodowe. T. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 65-78.
• Eberhardt, P., 2004, Problematyka demograficzno-etniczna Europy Środkowowschodniej, [w:] H. Maruszczak, Z. Michalczyk (red.), Geograficzne problemy pogranicza Europy Zachodniej i Wschodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin, s. 73-84.
• Fiałkowska, K., 2015, Bałkański szlak, Biuletyn Migracyjny, nr 52, wrzesień.
• Fiszer, F.M., 2015, Kryzys integracji europejskiej czy kryzys Unii Europejskiej? Przesłanki i skutki, Przegląd Europejski, Nr 3 (37), s. 83-109.
• Fogaš, A., Verba, V., Wilczyński, P. L., 2016, Aktualne konflikty na Bliskim Wschodzie i ich wpływ na sytuację w Europie, Przegląd Geopolityczny, 17, s. 41- 49.
• Gołembski, F., 1982, Bałkany. Determinanty stabilności, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa.
• Jagusiak, B., 2014, Korzyści i ryzyka państw bałkańskich w Unii Europejskiej, [w:] M. Babić, I. Jakimowicz-Ostrowska (red.), Bałkany w XXI wieku. Problemy konsolidacji i integracji, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 131-149.
• Jaroszewska, B., 2014, The National Identity of the Population of the Former Yugoslavia, Przegląd Geopolityczny, 10, s. 33-48.
• Jean, C., 2007, Geopolityka, wprow. i rozdz. XI T. Orłowski, tł. T. Orłowski, J. Pawłowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław.
• Kuczyński, M., 1999, Bałkańska pożoga. Wojny i konflikty na Bałkanach w latach 1981-1999, Biuro Prasy i Informacji Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa.
• Lacoste, Y., 2010, Geopolityka Śródziemnomorza, tł. R. Stryjewski, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
• Legucka, A., 2013, Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje konfliktów zbrojnych na obszarze poradzieckim, Difin, Warszawa.
• Mihajić, M., 2008, Bałkański kompleks niestabilności i bezpieczeństwa, [w:] R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, s. 297-330.
• Mihaylov, V., 2011, Geopolityczne położenie Serbii w warunkach postjugosławiańskiej transformacji, Przegląd Geopolityczny, nr 4, s. 59-74.
• Moczulski, L., 1999, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa. Mojsiewicz, C. (red.), 2007, Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych. Praca zbiorowa, aut. J. Bryła i in., Atla 2, Wrocław.
• Olchowski, J., Pawłowski, K., 2009, Region Europy Południowo-Wschodniej, [w:] I.
• Topolski, H. Dumała, A. Dumała (red.), Regiony w stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 73-100.
• Pavlićević, D., 2017, Bałkany, [w:] K. Iwanek, O. Pietrewicz, Chiński projekt „Nowego Jedwabnego Szlaku”. Retoryka a rzeczywistość. Raport Ośrodka Badań Azji Centrum Badań nad Bezpieczeństwem Akademii Sztuki Wojennej, aut. A. Bachulska i in., Warszawa, s. 137-146.
• Petrović, A., Wilczyński, W. J., Kamčevski, D., 2017, Etniczno-kulturowe i geopolityczne uwarunkowanie ekspansji Albańczyków, Przegląd Geopolityczny, 21, s. 9-30.
• Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini, 2013. Rezultati popisa, 2016, Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine, Sarajevo.
• Попис становништва, домаћинстава и станова 2011. у Републици Србији, 2012, број 1, Национална припадност. Подаци по општинама и градовима, Републички завод за статистику, Београд.
• Попис становништва, домаћинстава и станова 2011. у Републици Србији, 2013, број 4, Вероисповест, матерњи језик и национална припадност. Подаци по општинама и градовима, Републички завод за статистику, Београд.
• Potulski, J., 2011, Geopolityka w świecie ponowoczesnym, Instytut Geopolityki, Częstochowa.
• Potyrała, A., 2016, Pozamilitarne aspekty bezpieczeństwa międzynarodowego – kryzys migracyjny 2015-2016, Przegląd Strategiczny, nr 9, s. 295-313.
• Stanisławski, W., 2008, Źródła kryzysu politycznego w Bośni i Hercegowinie, [w:] M. Gniazdowski (red.), Europejski protektorat? Bośnia i Hercegowina w perspektywie środkowoeuropejskiej, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, s. 33-42.
• Sykulski, L., 2009, Geopolityka. Słownik terminologiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szilági, I., 2008, Fiasko budowy narodu i państwa w Bośni i Hercegowinie a społeczność międzynarodowa, [w:] M. Gniazdowski (red.), Europejski protektorat? Bośnia i Hercegowina w perspektywie środkowo-europejskiej, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa, s. 43-62.
• Szpala, M., 2016a, Macedonia: pozorna demokracja w cieniu kryzysów, Komentarze OSW, 2016-04-01, https://osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarzeosw/2016-04-01/, dostęp: 29. 12. 2017 r.
• Szpala, M., 2016b, Zakładnicy dialogu. Proces normalizacji stosunków serbskokosowskich, Komentarze OSW, 2016-06-08, https://osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2016-06-08/, dostęp: 29. 12. 2017 r.
• Świder, K., 2015, Konflikty serbsko-islamskie w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku, Przegląd Geopolityczny, 14, s. 87-106.
• Tanty, M., 2003, Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Tendera-Właszczuk, H., 2016, Kryzys migracyjny zagrożeniem dla realizacji projektu zjednoczonej Europy, Krakowskie Studia Międzynarodowe, nr 3 (XIII), M.
• Czermińska (red.), Gospodarka światowa: między integracją a bezpieczeństwem międzynarodowym, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków, s. 9-25.
• Toe, R., 2016, Bosnia to Publish Census Without Serb Agreement, Balkan Inside, 29 Jun, http://balkaninsight.com/en/article/bosnia-to-release-long-awaitedcensus-results-on-thursday-06-29-2016, dostęp: 29. 12. 2017 r. Vkupno naselenie spored izjasnuvaweto za nacionalnata, pripadnost, majiniot jazik i veroispovedt, 2002, Draven zavod za statistika, Definitivni podatoc, Kniga X, Popis na naselenieto, Domainstvata i stanovite vo Republika Makedonija.
• Walkiewicz, W., 2011, Periodyzacja: 5 – 10 – 15, czyli etapy nieimplementacji Dayton, [w:] P. Chmielewski, S.L. Szczesio (red.), Bośnia i Hercegowina 15 lat po Dayton. Przeszłość – teraźniejszość – perspektywy. Studia i szkice, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 253-268.
• Wilczyński, P. L., 2016, Uzbrojenie armii państw muzułmańskich i ich przemysł zbrojeniowy. Część II – Azja i Bałkany, Przegląd Geopolityczny, 17, s. 100- 132.
• Wilczyński, P.L., 2017, Miejsca potencjalnych konfliktów etnicznych w Europie, Przegląd Geopolityczny, 20, s. 28-52.
• Włodkowska, A., 2009, Rosja na Bałkanach, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, R. 7, cz. 2, A. Gil, T. Kapuśniak (red.), Region bałkański, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin, s. 99-114.