Obraz jako sens hebrajskiego rdzenia. Przyczynek do kwestii (nie)przetłumaczalności hebrajskiej Biblii

• Authors: Termińska-Korzon Kamilla

Title variants

EN

The Notion of Picture as the Meaning of the Hebrew Core. Contribution to the Question of the (un)Translatability of the Hebrew Bible

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Hebrajszczyzna biblijna, jest nieustającym źródłem inspiracji językoznawczych i filozoficznych wynikających z jej unikalnych właściwości. Urastają one do kolosalnych trudności przed tłumaczami Biblii. Bogata symbolika grafemów, wieloznaczność leksemów, brak czasów gramatycznych, odmienne nasemantyzowanie formacji morfologicznych, elastyczność składni, nasycenie frazeologizmami i figurami retorycznymi oraz głęboko uwewnętrzniona tradycja – zakładają specyficzne podejście analizy świętego dla judaizmu języka. Zasadnicza różnica w morfologii języków semickich (w tym hebrajszczyzny biblijnej) i indoeuropejskich, wymaga odmiennych metod analizy. Zawsze przybliżona restytucja obrazu zawartego w rdzeniu klaryfikuje znaczenia derywowanych bezpośrednio z niego werbalnych i nominalnych leksemów. Jej skuteczność potwierdzają drobiazgowe analizy czterech rdzeni hebrajskich.

EN

The biblical Hebrew is a constant source of linguistic and philosophical inspiration resulting from its unique characteristics. They grow to enormous difficulties for the Bible translators. The rich symbolism of graphemes, the ambiguity of lexemes, the lack of some grammatical tenses, the different semanticization of morphological formations, the flexibility of syntax, the saturation with phraseologisms and rhetorical figures as well as the deeply internalized tradition – all assume a specific approach to the analysis of the sacred language of Judaism. The fundamental difference in the morphology of Semitic languages (including the biblical Hebrew) and Indo-European languages requires different methods of analysis. The always approximate restitution of the image contained in the nucleus clarifies the meanings of verbal and nominal lexemes derived directly from it. Its effectiveness is confirmed by meticulous analyses of the four Hebrew cores.

Keywords

PL

semantyka obrazu; analiza obrazów; hebrajski rdzeń; Biblia; sztuka tłumaczenia-przekładu; tekst; komunikacja; translacja

EN

image semantics; image analysis; Hebrew core; Bible; art of translation; text; communication; translational motion

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2022
• Issue: 2
• Pages: 250-264

Dates

published

2022-12-31

Contributors

author

Termińska-Korzon Kamilla

References

• Biblia Gdańska [on-line], http://biblioteka.kijowski.pl/biblia/pdf/biblia_g.pdf [dostęp: 4.02.2019].
• Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, 1971, drugie wydanie, Pallottinum, Poznań – Warszawa / 1996, czwarte wydanie.
• Biblia Warszawska, przekład ekumeniczny z języków oryginalnych, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa, 2017.
• Biblia Warszawsko-Praska [on-line], http://biblioteka.kijowski.pl/biblia/pdf/biblia_c.pdf [dostęp: 4.02.2019].
• Kleszczowa K., 2010, O prawdzie w dawnej polszczyźnie, w: Burkacka I. i in. (red.), Słowa – kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów, Księgarnia Akademicka, Warszawa, s. 387-396.
• Steiner G., 2000, Po wieży Babel: problemy języka i przekładu, tłum. Kubińscy O. i W., TA-iWPN Universitas, Kraków.
• Termińska K., 2001, Słowotwórstwo – z porządku w chaos i z powrotem. Czasowniki odczasownikowe, Polonica, t. 21, s. 287-302.
• Termińska K., 2004, Znaczenie – jądro paradygmatu lingwistycznego, Bohemistyka, nr 1, s. 1-18.
• Termińska K., 2009, Krótki wykład o ożywianiu znaczeń biblijnych, w: Hawrysz M. (red.), Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2006-2007, Oficyna Wydawnicza UZ, Zielona Góra, s. 429-437.
• Termińska K., 2014, Nielinearność czytania w hebrajszczyźnie biblijnej i problem przekładu, w: Filar D. i Piekarczyk D. (red.), Narracyjność języka i kultury, UMCS, Lublin, s. 203-217.
• Termińska K., 2015, Studia z hebrajszczyzny biblijnej. Niedoczytanie moje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Termińska K., 2017, Semantyka leksykalna. Spojrzenie na hebrajszczyznę biblijną, w: Filar D. i Krzyżanowski P. (red.), Barwy słów. Studia Lingwistyczno-kulturowe, UMCS, Lublin, s. 771-794.
• Vulgata [on-line], https://www.vatican.va/archive/bible/nova_vulgata/documents/nova-vulgata_index_lt.html [dostęp: 6.02.2019].
• Wittgenstein L., 1997, Tractatus logico-philosophicus, tłum. Wolniewicz B., PWN, Warszawa.
• Wittgenstein L., 2000, Dociekania filozoficzne, tłum. Wolniewicz B., PWN, Warszawa.
• Benner J.A., Ancient Hebrew Dictionary. 1000 Verbs and Nouns of the Hebrew Bible [on-line], http://www.ancient-hebrew.org/ahlb/ [dostęp: 16.06. 2018].
• Briks P., 1999, Podręczny słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa.
• Gesenius W., 1883, Hebräisches und Chaldäisches Handwörterbuch über das Alte Testament, Verlag von F.C.W. Vogel, Leipzig.
• Hebrew Bible – Hebrew – English Bible [on-line], https://www.mechonmamre.org/p/pt/pt0. htm [dostęp: 16.06.2018].
• Leopold E.F., 1878, Lexicon Hebraicum et Chaldeicum in Libros Veteris Testamenti oridine etymologico compositum, Lipsiae.
• Lisowsky G., 1993, Konkordanz zum Hebräischen Alten Testament, Stuttgart Deutsche Bibel-gesellschaft, Stuttgart

Identifiers

ISSN

1233-9717