O jedwabnej stronie wiersza [Snuć miłość…] Adama Mickiewicza

• Authors: Małgorzata Burta

Title variants

EN

On the Silk Side of the Poem [Snuć miłość…] by Adam Mickiewicz

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia ślad obecności św. Teresy z Avila w poezji Adama Mickiewicza. Przynosi próbę interpretacji wiersza [Snuć miłość…] w kontekście obrazu jedwabnika z traktatu Zamek wewnętrzny czyli Mieszkania. Przypomina ustalenia edytorskie i komparatystyczne badaczy „dumania w Lozannie”, by podkreślić wiodące znaczenie pierwszego wersu utworu: „Snuć miłość jak jedwabnik nić wnętrzem swym snuje”. Konteksty zoologiczne prowadzą w kierunku entomologii mistycznej.

EN

The article presents a trace of the presence of St. Teresa of Avila in the poetry of Adam Mickiewicz. It is an attempt to interpret the poem [Snuć miłość...] [To spin love…] in the context of the image of a silkworm from the treatise Zamek wewnętrzny czyli Mieszkania [Internal Castle or Flats]. It resembles the editorial and comparative findings of the researchers of “pondering in Lausanne” in order to emphasise the main meaning of the first line of the work: “Snuć miłość jak jedwabnik nić wnętrzem swym snuje” [To spin love like a silkworm spinning the thread with his inside”. The zoological contexts lead to mystical entomology.

Keywords

PL

Adam Mickiewicz; św. Teresa od Jezusa; liryki lozańskie; jedwabnik; entomologia mistyczna

EN

Adam Mickiewicz; St. Teresa of Jesus; Lausanne lyrics; silkworm; mystical entomology

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2019
• Volume: 67
• Issue: 1: Literatura polska
• Pages: 129-144

Contributors

author

Małgorzata Burta

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Humanistycznych

References

• Adamska Janina I. OCD, Święta Teresa od Jezusa, Kraków 1983.
• Ahlgren Gillian T.W., Entering Teresa of Avila’s “Interior Castle”. A Reader’s Companion, New York 2005.
• Álvarez Tomas OCD, Komentarz do „Twierdzy wewnętrznej” świętej Teresy od Jezusa, przeł. B.K. Jakubowski, Kraków 2011.
• Álvarez Tomas OCD, Przewodnik do wnętrza Zamku. Duchowa lektura „Zamku wewnętrznego” św. Teresy od Jezusa, przeł. D. Wandzioch, Poznań 2015.
• Bourne Peter, St. Teresa’s Castle of the Soul. A Study of the Interior Castle, Long Beach 1995.
• Ciesielska-Borkowska Stefania, Mistycyzm hiszpański na gruncie polskim, Kraków 1939.
• Czerwińska Renata, Teresa z Ávili. Mistyczka z temperamentem, Kraków 2017.
• Forstner Dorothea OSB, Świat symboliki chrześcijańskiej, przeł. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, wybór il. T. Łozińska, Warszawa 1990.
• Guerra Santiago, El gusano y la mariposa. Una consideration histórico-espiritual, „Revista de Espiritualidad” 72(2013), s. 537-571.
• Hoffmanowa Klementyna, Teressy [!] świętej dzieła, [w:] taż, Encyklopedia doręczna […], t. II, Warszawa 1851.
• Humphreys Carolyn, From Ash to Fire. An Odyssey in Prayer. A Contemporary Journey Through the “Interior Castle” of Teresa of Avila, New Rochelle 1992 (i wyd. nast.).
• Kaczor-Scheitler Katarzyna, Mistycyzm hiszpański w piśmiennictwie polskich karmelitanek XVII i XVIII wieku, Łódź 2005.
• Kajdańska Aleksandra, Kajdański Edward, Jedwab. Szlakami dżonek i karawan, Warszawa 2017.
• Kluk Krzysztof, Zwierząt domowych i dzikich, osobliwie krajowych, historii naturalnej początki i gospodarstwo […], Warszawa 1780.
• Las moradas del Castillo interior de Santa Teresa de Jesús. Actas del IV Congreso Internacional Teresiano, Avila 2014.
• Lipczak Aleksandra, Święta Teresa. Squatterka boża, „Gazeta Wyborcza” z 2.04.2015 (Magazyn świąteczny).
• Marren Peter, Rainbow Dust. Three Centuries of Butterfly Delight, Chicago 2016.
• Morilla Delgado Juan Manuel, Mistyka św. Teresy z Ávila. „Szukaj siebie we mnie”, przeł. J. Zychowicz, Kraków 2011, część 2: W twierdzy duszy: szlaki wewnętrzne.
• O’Rourke Boyle Marjorie, Divine Domesticity. Augustine of Thagaste to Teresa of Avila, Leiden–New York–Köln 1997.
• Sicari Antonio Maria OCD, Od Franza Kafki do św. Teresy. Wprowadzenie do „niedostępnego” zamku, przeł. Siostry Karmelitanki Bose – Tarnów, Poznań 2015, część 2: W „Zamku wewnętrznym” św. Teresy z Ávila.
• Steggink Otger Ocarm, Teresa. Duchowy i psychologiczny portret Teresy od Jezusa, przeł. L. Wrona CM, Kraków 2011.
• Stinissen Wilfrid OCD, Wędrówka wewnętrzna śladem św. Teresy z Avili, przeł. J. Iwaszkiewicz, Poznań 2001.
• Wanat Benignus Józef OCD, Bibliografia św. Teresy od Jezusa w Polsce, [w:] Otrzymałam ducha mądrości. Księga pamiątkowa z okazji ogłoszenia św. Teresy od Jezusa Doktorem Kościoła Powszechnego, red. Otton Filek OCD, Kraków 1972.
• Weber Alison, Teresa of Avila and the Rhetoric of Femininity, Princeton 1990, chap. IV: „The Interior Castle” and the Rhetoric of Obfuscation, s. 98-122.
• Mickiewicz Adam, Dzieła wszystkie, red. Konrad Górski, t. I, cz. 3: Wiersze 1829-1855, oprac. Czesław Zgorzelski, Wrocław 1981.
• Wiersze Adama Mickiewicza w podobiznach autografów. Część druga: 1830-1855, oprac. Czesław Zgorzelski, red. nauk. Maria Kalinowska, Zofia Stefanowska, Wrocław 1998.
• Bachórz Józef, Fauna w słowniku Mickiewicza, [w:] tenże, Jak pachnie na Litwie Mickiewicza i inne studia o romantyzmie, Gdańsk 2003.
• Borowy Wacław, Drobiazgi Mickiewiczowskie, „Pamiętnik Literacki” 1948.
• Igliński Grzegorz, Z Mickiewiczowskiego bestiariusza, Owady i robaki w „Dziadach”, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 9(2016).
• Kawa Marek, Ten, który toczy nasze dusze i ciała… Robak i robactwo w kulturze i literaturze, Kraków 2011.
• [Klaczko Julian], Rękopisy po Adamie Mickiewiczu i niedrukowane ustępy z „Pana Tadeusza”, „Czas. Dodatek miesięczny” 1856, t. 2.
• Kuczera-Chachulska Bernadetta, Przemiany form i postaw elegijnych w liryce polskiej XIX wieku, Warszawa 2002, rozdział 1: Mickiewicza pamięć zamieszkana.
• Lednicki Wacław, Adam Mickiewicz – romantyczny ambasador Polski przy dworze realizmu, „Teki Historyczne” 1955, t. 7.
• Liryki lozańskie Adama Mickiewicza. Strona Lemanu. Antologia, oprac. Marian Stala, Kraków 1998.
• Maciejewski Marian, Mickiewiczowskie „czucia wieczności”. (Czas i przestrzeń w liryce lozańskiej), [w:] tenże, Poetyka – gatunek – obraz. W kręgu poezji romantycznej, Wrocław 1977.
• Mickiewiczowski „domek mego ducha”, [w:] Mickiewicz mistyczny, red. Andrzej Fabianowski, Ewa Hoffmann-Piotrowska, Warszawa 2005.
• Nowak Marek OP, „Czterdzieści i cztery”. Tropem Nieznanego Filozofa, [w:] Mickiewicz mistyczny, red. Andrzej Fabianowski, Ewa Hoffmann-Piotrowska, Warszawa 2005.
• Pigoń Stanisław, Jakiego Mickiewicza znamy? Garść uwag o tekstach i autografach jego dzieł, „Przegląd Warszawski” 2(1922), t. 3, nr 12.
• Pigoń Stanisław, Autograf wiersza Mickiewicza „Snuć miłość”, „Przegląd Warszawski” 5(1925), t. 1, nr 42.
• Piwińska Marta, „I ziarno duszy nagie pozostało”. Późne wiersze Mickiewicza w świetle twórczości genezyjskiej Słowackiego, „Pamiętnik Literacki” 1987, z. 1.
• Sekrecka Mieczysława, Louis-Claude de Saint-Martin – le Philosophe Inconnu. L’Homme et l’oeuvre, Wrocław 1968.
• Seweryn Dariusz, O wyobraźni lirycznej Mickiewicza, Warszawa 1996.
• Stefanowska Zofia, Świat owadzi w IV części „Dziadów”, [w:] taż, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976.
• Stelmaszczyk Barbara, Sfera miłości – o wierszu „Snuć miłość…”, [w:] Wiersze Adama Mickiewicza. Analizy, komentarze, interpretacje, red. Jacek Brzozowski, Łódź 1998.
• Sudolski Zbigniew, Wiara Mickiewicza, „Przegląd Powszechny” 1999, nr 11, s. 162.
• Szczeglacka-Pawłowska Ewa, Romantyzm „brulionowy”, Warszawa 2015.
• Winek Teresa, Eustachy Januszkiewicz i Julian Klaczko jako wydawcy „Pism” Adama Mickiewicza, „Pamiętnik Literacki” 2005, z. 4.
• Zamącińska Danuta, Ze studiów nad kompozycją wierszy lirycznych Mickiewicza, „Roczniki Humanistyczne” 8(1959), z. 1.
• Zgorzelski Czesław, O sztuce poetyckiej Mickiewicza. Próby zbliżeń i uogólnień, Warszawa 1976.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2019.67.1-9