Idea prawdy jako korespondencji w filozofii późnego Wittgensteina

• Authors: Bartosz Kaluziński

Title variants

EN

Truth as correspondence in late Wittgenstein’s philosophy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest rekonstrukcją późnych poglądów Ludwiga Wittgensteina na kwestię prawdy zaprezentowanych w Dociekaniach filozoficznych oraz O pewności. Następnie podjęta zostaje próba zaklasyfikowania wittgensteinowskiej koncepcji prawdy. Odrzucone zostają interpretacje Wittgensteina jako koherencjonisty oraz deflacjonisty. Główną tezą artykułu jest uznanie Wittgensteina jako zwolennika korespondencyjnej koncepcji prawdy, jednakże jego rozumienie zarówno korespondencji, jak i rzeczywistości jest dalekie od tradycyjnej wykładni realistycznej.

EN

This article is a reconstruction of late Wittgenstein’s views on the notion of truth, found in the Philosophical Investigations and On certainty. I attempt to classify Wittgenstein’s theory of truth. I reject interpretations of Wittgenstein as an advocate of either the coherence or the deflationary theory of truth. My main thesis is that Wittgenstein’s thought can be understood as a form of the correspondence theory of truth, but his understanding of correspondence and reality is very distinct from that of the traditional realist interpretation.

Keywords

PL

prawda; korespondencja; koherencjonizm; deflacjonizm; Wittgenstein; gra językowa

EN

truth; correspondence; coherentism; deflationism; Wittgenstein; language game

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2012
• Issue: 33
• Pages: 20-39

Contributors

author

Bartosz Kaluziński

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Batóg [2003] – T. Batóg, Podstawy logiki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003.
• Conant [2010] – J. Conant, A Development in Wittgenstein's Conception of Philosophy: From “The Method” to Methods, [w:] In Sprachspiele verstricht – oder: Wie man der Fliege den Ausweg zeigt, red. S. Tolksdorf i H. Tetens, De Gruyter, Berlin 2010.
• Conant [2011] – J. Conant, Wittgestein's Methods, [w:] The Oxford Handbook of Wittgenstein, red. O. Kuusela i Marie McGinn, Oxford University Press, Oxford 2011.
• Ellenbogen [2003] – S. Ellenbogen, Wittgenstein’s Account of Truth, State University of New York Press, Albany 2003.
• Glock [2001] – H.-J. Glock, Słownik wittgensteinowski, tłum. M. Hernik i M. Szczubiałka, Wydawnictwo Spacja, Warszawa 2001.
• Pitcher [1964] – G. Pitcher, The Philosophy of Wittgenstein, Prentice Hall Inc., Englewood Cliffs-New Jersey 1964.
• Pritchard [2005] – D. Pritchard, Wittgenstein’s On Certainty and contemporary antiscepticism, [w:] Forthcoming in Investigating On Certainty: Essays on Wittgenstein’s Last Work, red. D. Moyal-Sharrock i W.H. Brenner, Palgrave Macmillan, Londyn 2005.
• Schlick [1918] – M. Schlick, Allgemeine Erkenntnislehre, Juhus Springer, Berlin, 1918.
• Szubka [2000] – T. Szubka, Minimalistyczne a korespondencyjne teorie prawdy, [w:] Filozofia i logika. W stronę Jana Woleńskiego, red. J. Hartman, Aureus, Kraków 2000.
• Szubka [2001] – T. Szubka, Antyrealizm semantyczny. Studium analityczne, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001.
• Szubka [2009] – T. Szubka, Filozofia analityczna. Koncepcje, metody, ograniczenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.
• Wieczorek [2005] – R. Wieczorek, Antyrealizm: wybrane odmiany i ich konsekwencje epistemologiczne, Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii i Socjologii, Warszawa 2005.
• Wittgenstein [2005] – L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Wittgenstein [1999] – L. Wittgenstein, Kartki, tłum. S. Lisiecka, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
• Wittgenstein [1993] – L. Wittgenstein, O pewności, tłum. W. Sady i M. Sady, Fundacja Aletheia, Warszawa 1993.
• Woleński, Simons [1989] – J. Woleński, P. Simmons, De Veritate: Austro-Polish Contributions to the Theory of Truth from Brentano to Tarski, [w:] The Lvov-Warsaw School and the Vienna Circle, red. K. Szaniawski, Kluwers Academic Publishers, Dordrecht 1989.
• Woleński [1993] – J. Woleński, Metamatematyka a epistemologia, PWN, Warszawa 1993.
• Woleński [2007] – J. Woleński, Epistemologia: poznanie, prawda, wiedza, realizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Wolniewicz [1968] – B. Wolniewicz, Fakty i rzeczy, PWN, Warszawa 1968.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.33.2012.488