Pochód szkieletów. Jeszcze o Powstaniu Warszawskim

• Authors: Łozowska Katarzyna

Title variants

EN

March of skeletons. More about the Warsaw Uprising

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Polski ruch niepodległościowy skończył się w Powstaniu Warszawskim. Można powiedzieć, że to była honorowa klęska. Ale była to klęska. I trzeba to wyraźnie powiedzieć. Ludzie muszą rozumieć, że można mieć rację, być szlachetnym, wspaniałym i przegrać. Wysiłek wojenny w kraju i za granicą nietrudno jest zrozumieć. Ale zrozumieć własną klęskę jest trudno. W ocenie tego największego w polskiej historii zrywu narodowego od kilkunastu lat dominuje duch martyrologii, mimo że współczesny świat, zmierzając ku większemu racjonalizmowi, dąży do pokoju i odrzuca nacjonalizmy. Wciąż ukazuje się heroiczną postawę żołnierzy polskiego podziemia silnie skontrastowaną z krótkowzrocznością jego dowódców zapominając, że byliśmy przecież częścią potężnej armii koalicjantów, która w 1944 roku stała już u progu zwycięstwa. Celebrujemy kolejne rocznice powstania, ale w kontekście europejskim ma to już wymiar cokolwiek archaiczny. Potrzebne jest bowiem rozpatrywanie tego zdarzenia w szerszym kontekście; nie tylko pytanie o odpowiedzialność przywódców zrywu za śmierć tysięcy ludzi, za jego tragiczny bilans, ale przede wszystkim rzetelna dyskusja nad tym, czy było ono potrzebne, czy też nie. Powstanie upadło, jednak przyczyny i konsekwencje tego stanu były trudne do przewidzenia. Konieczna jest więc jednoznaczna odpowiedź wyjaśniająca, czy powstanie stanie się wreszcie równoprawną bitwą w polsko-niemieckiej historii, czy raczej pozostanie prawdziwą acz przemilczaną opowieścią o naszych dziejach? Czy spustoszona Warszawa, zrzucając „płaszcz Konrada” stanie się przestrogą? Jak uwolnić się od mitów, kiedy przez co najmniej pół roku na stronach internetowych polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w niemieckiej wersji językowej tekst dotyczący powstania Warszawskiego z 1944 roku opatrzony był zdjęciami z... powstania w gettcie, stłumionego przecież przez Niemców rok wcześniej. O tym właśnie jest ten tekst.

EN

The Polish independence movement ended during the Warsaw Uprising. One can say that it was an honourable defeat. Still, it was a defeat. And it must be clearly stated. People need to understand that one can be right, noble, great – and still lose. It is not difficult to understand the war effort at home and abroad. But it is diffi cult to understand one’s own defeat. The judgement of this greatest national rebellion in the Polish history is dominated by the spirit of martyrdom. It is so despite the fact that the modern world, heading for more rationalism, strives for peace and rejects nationalisms. Heroic attitude of the soldiers of the Polish underground is still strongly contrasted with the myopia of its commanders. It should be remembered, however, that we were a part of the powerful coalition army, which was at the threshold of victory in 1944. We celebrate consecutive anniversaries of the Warsaw Uprising, but in the European context it has a fairly archaic dimension. We need to consider this event in a broader context; asking not only about the responsibility of the revolt leaders for the death of thousands of people, for its tragic outcome, but honestly discussing whether it was necessary or not. The Warsaw Uprising failed, but the reasons and consequences of this state were diffi cult to predict. The unequivocal, explanatory answer is necessary: will the Uprising finally become an equal battle in Polish and German history, or will it remain a true but unsaid story about our history? Will the ruined Warsaw become a warning? How to free oneself from myths, when on the Polish Foreign Affairs Offi ce website in the German-language version, for at least six months the text concerning the Warsaw Uprising of 1944 was illustrated with the photographs of… the Warsaw Ghetto Uprising, which was put down by the Germans a year before.

Keywords

EN

the Warsaw Uprising; the Polish history; Jarosław Marek Rymkiewicz

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Annales Neophilologiarum
• Year: 2009
• Issue: 3
• Pages: 51-71

Dates

published

2009

Contributors

author

Łozowska Katarzyna

• Uniwersytet Szczeciński

References

• L. Bartelski, Cień wojny, Warszawa 1983.
• J. M. Rymkiewicz, Kinderszenen, Warszawa 2008.
• J. Żakowski, Dzieje własne. Jak je rzetelnie opowiedzieć?, „Polityka”, 14 lipca 2006.
• P. Stölten, Walczyli, na Boga, lepiej niż my, „Newsweek” 2009, nr 31.
• J. Trznadel, Znaczenie Powstania Warszawskiego, „Arcana” 1995, nr 1.
• J. Trznadel, Powstanie o ukrytym celu. Warszawa 1944, /www.jacektrznadel.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=31&limit=1&limitstart=1.
• A. Bobkowski, Szkice piórkiem, Londyn 1985.
• A. Bullock, Hitler i Stalin. Żywoty równoległe, t. 2., Warszawa 1994.
• J. F. Steiner, Warszawa 1944, tłum. M. Kłyszewska, wstęp A. Friszke, Warszawa 1991.
• J. Surdykowski, Patriotyzm klęski, „Gazeta Wyborcza”, 1 września 2007.
• W. Bartoszewski, 1859 dni Warszawy, Kraków 2008.
• M. Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 2009.
• Kinderszenen starszej siostry. Rozmowa z Aliną z Rymkiewiczów Sawicką. „Wysokie Obcasy”. Dodatek do „Gazety Wyborczej”, 3 sierpnia 2009.
• G. Deleuze, F. Guattari, Anti-Oedipus: Capitalism and Schizophrenia. Preface by Michael Foucault. University of Minnesota Press, Minneapolis, Minnesota 1977.
• D. Bieńkowski, Biało-czerwony, Warszawa 2007.
• D. Foks, Z. Libera, Co robi łączniczka, Katowice 2005.

Identifiers

ISSN

1734-4557