Zmartwychwstanie we wczesnych pismach rabinicznych i tradycji targumicznej

• Authors: Kuśmierek Anna

Title variants

EN

he Resurrection in the Early Rabbinic Writings and the Targumic Tradition

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Żydowskie postrzeganie śmierci i zmartwychwstania zmieniało się w ciągu wieków, wywołując dyskusje na te tematy w różnych ugrupowaniach od czasów starożytności. Ważne zmiany miały miejsce w okresie Drugiej Świątyni. Ich świadectwo widać głównie w pismach apokaliptycznych tego okresu. Choć nie należały one do głównego nurtu religii żydowskiej, to jednak miały wpływ na kształtowanie się normatywnego judaizmu. Celem tego artykułu jest przegląd głównych elementów koncepcji śmierci i zmartwychwstania we wczesnych pismach rabinicznych i tekstach targumicznych. Na podstawie współczesnych badań, które zajmują się tymi problemami, zostaną określone zbieżności w postrzeganiu życia po śmierci w obu rodzajach tekstów źródłowych, a jednocześnie podkreślone zróżnicowanie i wielopostaciowość poglądów, które odgrywały ważną rolę w początkach judaizmu.

EN

The Jewish perception of death and resurrection not only underwent significant changes over the centuries, but it also built up tensions and generated oppositions within various Jewish communities. An important shift took place in the period of the Second Temple, mostly in the apocalyptic writings. Even though they did not belong to the mainstream of Judaism, they essentially contributed to the normative Judaism. The purpose of this article is to review principal elements of the conception of death and resurrection in the early rabbinic writings and to analyse their usage in the Targumic tradition. The study of the specific works and of the contemporary researches proves that there are some convergences between both kinds of the sources. However, at the same time it appears that the doctrine of the raising of the dead was diverse and multiform in the early Judaism.

Keywords

PL

zmartwychwstanie; wczesny judaizm; targumy; życie po śmierci

EN

resurrection; early judaism; targums; life after death

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2015
• Issue: 37
• Pages: 89-97

Contributors

author

Kuśmierek Anna

• Wydział Teologiczny Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Warszawa

References

• Avery-Peck, A. – Neusner, J., Judaism in Late Antiquity, Part Four: Death, Life after Death, Resurrection, and the World to Come in the Judaism of Antiquity, Leiden 2000, s. 35-60.
• Avery-Peck, A. J., Resurrection of the Body in Early Rabbinic Judaism, w: Deuterocanonical and Cognate Literature, red. F.V. Reiterer – P.C. Beentjes – N. Calduch-Beganes – B.G. Wright, Berlin 2009, s. 243-265.
• Cohen, A., Talmud. Syntetyczny wykład na temat Talmudu i nauki rabinów dotyczący religii, etyki i prawodawstwa, tł. R. Gromacka, Warszawa 1995.
• Levine, E., The Aramaic Version of the Bible: Contents and Context, Berlin 1998.
• Nickelsburg, G., Resurrection, Immortality, and Eternal Life in Intertestamental Judaism (Harvard Theological Studies; 26), Cambridge 1972.
• Parchem, M., Zmartwychwstanie, odpłata po śmierci i życie wieczne w literaturze międzytestamentalnej, „Verbum Vitae” 15 (2009), s. 99-142.
• Pietkiewicz, R., „Dusze sprawiedliwych są w ręku Boga” ( Mdr 3,1). Idea odpłaty a zmartwychwstanie i życie wieczne w Starym Testamencie, w: Ad imaginem tuam. Księga Jubileuszowa dla uczczenia Arcybiskupa Mariana Gołębiewskiego, red. W. Irek, t. 1, Wrocław 2012, s. 299-308.
• Segal, A., Life After Death: A History of the Afterlife in Western Religion, New York 2004.
• Setzer, C., Resurrection of the Body in Early Judaism and Christianity, Leiden 2004.
• Sysling, H., Tehiyyat Ha-Metim. The Resurrection of the Dead in the Palestinian Targums of the Pentateuch and Parallel Traditions in Classical Rabbinic Literature, Tübingen 1996.