Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej w Strzyżowie z lat 1784–1918 – stan zachowania i możliwość odtworzenia ruchu naturalnego ludności

• Authors: Wojciech Ziobro

Title variants

EN

Registers of the Roman Catholic Parish in Strzyżów in the Years 1784–1918. Accessibility of Sources and the Possibility of Reconstructing the Vital Statistics of the Population

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest księgom metrykalnym z czasów zaboru austriackiego dotyczących parafii Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, która od XVII wieku stanowiła główny ośrodek życia religijnego nad środkowym Wisłokiem. Zaprezentowano w nim wyniki badań prowadzonych nad księgami metrykalnymi w archiwach parafialnych miejscowości, które w czasie zaborów wchodziły w skład parafii w Strzyżowie, a także wyniki kwerend prowadzonych w Urzędzie Stanu Cywilnego w Strzyżowie i archiwach kościelnych, w tym w głównej mierze w Archiwum Archidiecezjalnym w Przemyślu, gdzie przechowywane są ekstrakty metrykalne z lat 1826–1882 dotyczące strzyżowskiego okręgu parafialnego. Dysponując dostępem do wszystkich tych archiwów i metrykaliów w nich się znajdujących, możliwe stało się zbadanie stopnia odtworzenia ruchu naturalnego ludności zamieszkującej parafię w badanym okresie. Uzyskany wynik, blisko 93% dla całej parafii i 100% w przypadku większości miejscowości do niej należących, umożliwia rozpoczęcie badań nad ludnością parafii Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, jak i samego Strzyżowa w XIX wieku.

EN

The article concerns the registers of the times when Poland was under Austrian rule in the parish of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and Corpus Christi in Strzyżów, which from the 17th century had been the main centre of religious life in the region of the middle course of the Wisłok river. The article presents the results of the research into the registers kept in the archives of the villages which – in the period of Poland’s partitions – were parts of the Strzyżów Parish, as well as the results of the preliminary research conducted in the Registry Office in Strzyżów and church archives, including the Archdiocesan Archives in Przemyśl, where extracts of register certificates concerning the Strzyżów Parish from the years 1826–1882 are kept. The research into the degree of reconstruction of vital statistics of the population living within the parish and time in question would not be possible without the access to all those archives and records kept there. The result – almost 93% for the whole parish and 100% for most of the villages within the parish – makes it possible to initiate research into the population of the parish of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and Corpus Christi in Strzyżów, and the town proper in the 19th century as well.

Keywords

PL

Galicja; archiwa parafialne; archiwa kościelne; księgi metrykalne; Urząd Stanu Cywilnego; parafia Strzyżów

EN

Galicia; parish archives; archives of the church; church registers; registry office; Strzyżów parish

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2017
• Volume: 39
• Pages: 97-115

Contributors

author

Wojciech Ziobro

• Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Socjologiczno-Historyczny

References

• Schematismus Universi Venerabilis Cleri et Regularis Dioecesis Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1914. Przemyśl, 1913.
• Ustawa z 14.07.1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Dz.U. 1983, nr 38, poz. 173.
• Ustawa z 28.11.2014 r. o prawie o aktach stanu cywilnego. Dz.U. 2014, poz. 1741.
• Artymiak, Antoni. Sieciechowskie zapiski metrykalne z lat 1646–1666 jako materiał do dziejów wsi podkrakowskiej. Jędrzejów: Nakładem Autora, 1946.
• Cynarski, Stanisław, red. Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic. Rzeszów: Towarzystwo Naukowe w Rzeszowie, 1980.
• Dobrowolski, Kazimierz. „Znaczenie metryk kościelnych dla badań naukowych”. Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie 5 (1920): 90–110.
• Florczak, Teresa M. „Księgi metrykalne jako źródło historyczne na przykładzie parafii skalmierzyckiej”. Archiwariusz: Biuletyn Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu 1 (2005): 105–131.
• Frączek, Lech. „Księgi metrykalne i metody ich wykorzystania w badaniach nad poznaniem historii społeczeństw XIX wieku na przykładzie parafii szczekocińskiej”.
• Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej 3 (2012): 19–31.
• Froch, Władysław. „Księgi metrykalne jako ważne i ciekawe źródło historyczne”. Memoranda. Wiadomości Archidiecezji Lubelskiej 73 (1999): 381–389.
• Gliwa, Andrzej. Strzyżów. Zarys dziejów miasta od średniowiecza do połowy XIX wieku. Strzyżów: Towarzystwo Miłośników Ziemi Strzyżowskiej, 2014.
• Grzebień, Ludwik. Dzieje kościelne parafii Dobrzechów. Kraków: Ignatianum, 2004.
• Grzebień, Ludwik. Parafia w Strzyżowie i kult Matki Bożej Niepokalanej. Kraków: WAM, 1997.
• Grzebień, Ludwik. „Zarys dziejów parafii w Strzyżowie”. Strzyżowski Rocznik Muzealny 3 (2017): 131–170.
• Hochleitner, Janusz. „Warmińskie nowożytne księgi chrztów jako źródło historyczne”. Echa Przeszłości 2 (2001): 139–152.
• Kalinowski, Jerzy K. „Historyczne zapiski w księgach metrykalnych przez ks. Józefa Czubka prowadzone”. Studia Pelplińskie 27 (1998): 267–280.
• Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009.
• Kumor, Bolesław. Diecezja tarnowska. Dzieje ustroju i organizacji 1786–1985. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1985.
• Kumor, Bolesław. „Przepisy państwowe i kościelne dotyczące metryk kościelnych w zaborze austriackim (1800–1914)”. Przeszłość Demograficzna Polski 7 (1975): 93–107.
• Kumor, Bolesław. „Reforma metryk kościelnych w zaborze austriackim (1775–1788)”. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie 70 (1975): 327–336.
• Kumor, Bolesław. Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej 1772–1918. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1980.
• Kwolek, Jan. „Ekstrakty metrykalne w Archiwum Diecezjalnym Przemyskim”. Kronika Diecezji Przemyskiej 28 (1928): 231–249.
• Nabywaniec, Stanisław. „Księgi metrykalne w warsztacie historyka, na przykładzie metrykaliów parafii Dydnia”. Archiva Ecclesiastica: Biuletyn Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych 6 (2013): 77–119.
• Szulc, Zofia. „Przepisy prawne dotyczące prowadzenia ksiąg metrykalnych w Galicji”. Prace Historyczno-Archiwalne 3 (1995): 27–42.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2017.39-05