Podażowe i popytowe źródła wzrostu gospodarczego w Polsce i największych krajach Unii Europejskiej w latach 2000–2018

• Authors: Mucha-Leszko Bogumiła

Title variants

EN

Supply- and demand-side sources of economic growth in Poland and the largest EU member states in 2000–2018

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Utrzymujące się prawie od dwóch dekad niskie tempo wzrostu gospodarczego w krajach wysoko rozwiniętych powoduje, że autorzy badań naukowych coraz większą wagę przywiązują do analizy źródeł wzrostu PKB w ujęciu podażowym i popytowym. Koncentrują uwagę na poznawaniu przyczyn zróżnicowania krajów pod względem zdolności do wzrostu gospodarczego i na czynnikach spowalniających aktywność gospodarczą oraz procesy konwergencji. Przedmiotem artykułu jest ocena wkładu do wzrostu gospodarczego w Polsce i największych krajach UE czynników podażowych i popytowych w latach 2000–2018. W długookresowej analizie zostały wyodrębnione trzy podokresy: 1) 2000–2007 (lata względnie dobrej koniunktury gospodarczej, z wyjątkiem zjawisk recesyjnych – 2001–2003), 2) 2008–2013 (lata recesji i stagnacji gospodarczej) oraz 3) 2014–2018 (lata postkryzysowego ożywienia). Wkład do wzrostu PKB czynników podażowych obejmuje: godziny pracy, jakość pracy, kapitał spoza sektora ICT, kapitał w sektorze ICT i wzrost TFP. Czynniki popytowe ilustrują wkład konsumpcji prywatnej, publicznej, inwestycji i eksportu netto. Krajami odniesienia dla Polski są: Francja, Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy. Z analizy wynika, że dynamika gospodarcza Polski w latach 2000–2017 była na tle badanych krajów wysoka, a jej źródła w ujęciu podażowym korzystnie oddziaływały na wzrost wydajności pracy, ale przede wszystkim na TFP. Analiza struktury zagregowanego popytu wskazuje na dominację w Polsce konsumpcji prywatnej w całym okresie badawczym, a wkład inwestycji do wzrostu PKB pozostaje na niskim poziomie od prawie dwóch dekad.

The low rate of economic growth persisting in developed countries for nearly two decades has led researchers to focus on analysing the sources of economic growth from the supply and demand perspective. They concentrate on defining the causes for the differentiation of countries in terms of capacity for economic growth, factors hindering economic activity and convergence. The aim of the paper is to evaluate the contribution of supply and demand factors to economic growth in Poland and the largest EU countries in 2000–2018. The study period was divided into three shorter periods: 1) 2000–2007 (relatively good economic conditions, with the exception of a 2001–2003 recession), 2) 2008–2013 (recession and stagnation), and 3) 2014–2018 (post-crisis revival). Supply-side factors contributing to the GDP growth encompassed: total hours worked, labour quality, non-ICT capital, ICT capital, and TFP growth. Demand-side factors included the inputs of private and public consumption, investment and gross exports. The reference countries for Poland were: France, Spain, Germany, the UK and Italy. The conclusion is that the economic dynamics of Poland in 2000–2017 was relatively high in comparison to the reference countries, and its supply-side sources positively affected the growth in labour productivity and TFP. Analysis of the aggregate demand structure indicated the predominance of private consumption in Poland throughout the research period, while the contribution of investment remained low for nearly two decades.

Keywords

PL

wzrost PKB; produktywność pracy; TFP; inwestycje; konsumpcja; eksport netto

EN

GDP growth; labour productivity; TFP; investment; consumption; gross exports

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2020
• Issue: 61
• Pages: 7-25

Contributors

author

Mucha-Leszko Bogumiła

• Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Barczyk, R., Lubiński, M. (2009). Dylematy stabilizowania koniunktury. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• Barro, R.J. (1974). Are Government Bonds Net Wealth. Journal of Political Economy, 82 (6), 1095–1117. DOI: 10.1086/260266.
• Barro, R.J. (1990). Macroeconomics. New York: John Wiley&Sons, Inc.
• Belka, M. (1992). Ewolucja poglądów teoretycznych na temat roli państwa w gospodarce.W: M. Belka (red.), Ekonomiczne strategie krajów wysoko rozwiniętych (s. 10–32). Wrocław, Warszawa, Kraków: PAN.
• Białowąs, T., Wojtas, M. (2014). The role of foreign value added in creating Poland’s comparative advantage in world merchandise exports. Annales UMCS. Sectio H, XLVIII(2), 31–40. DOI: 10.17951/h.2014.48.2.31.
• Brown, A.C. (1989). Alvin H. Hansen’s Contributions to Business Cycle Analysis. Department of Economics, Massachusetts Institute of Technology, Working Paper, 515.
• European Commission (2010). Public Finances in EMU 2010. European Economy, 4.
• European Commission (2019a). Economic forecast for Poland. Pobrane z: https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic-performance-and-forecasts/economic-performance-country/poland/economic-forecast-poland_en (2019.10.10).
• European Commission (2019b). Macro-economic database AMECO. Pobrane z: https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/indicators-statistics/economic-databases/macro-economic-database-ameco_en (2019.06.30).
• Felipe, J., MacCombie, J.S. (2004). To Measure or not to Measure TFP Growth? A Reply to Mahadervan. Oxford Development Studies, 32 (2), 321–327. DOI:10.1080/13600810410001700017.
• Gomez-Salvador, R., Musso, A., Stocker, M., Turunen, J. (2006). Labour Productivity Development in the Euro Area. ECB Occasional Paper Series, 53, October.
• Gordon, R.J. (2015). Secular Stagnation: A Supply-Side View. American Economic Review,Papers & Proceedings, 105 (5), 54–59. DOI: 10.1257/aer.p20151102.
• Hansen, A.H. (1939). Economic Progress and Declining Population Growth. The American Economic Review, XXIX (1), 1–15.
• Katz, M. (1986). An Analysis of Cooperative Research and Development. Rand Journal of Economics, 17 (4), 527–543. DOI: 10.2307/2555479.
• Keynes, J.M. (1936). General Theory of Employment, Interest and Money. London: Macmillan Cambridge University Press.
• Kim, Y.E., Loayza, N.V. (2019). Productivity Growth, Patterns and Determinants across the World. World Bank Policy Research Working Paper 8852, May. DOI: 10.1596/1813-9450-8852.
• Koronowski, A. (2018). Czy niski udział płac w PKB prowadzi do stagnacji? Hipoteza niedostatecznego popytu konsumpcyjnego. Gospodarka Narodowa, 4, 5–34. DOI:10.33119/GN/102221.
• Levy, M.D. (2001). Don’t Mix Monetary and Fiscal Policy: Why We Returned to an Old Flawed Framework. Cato Journal, 2, 277–283.
• Levy, M.D. (2018). Sorting out Monetary and Fiscal Policies. Cato Journal, Cato Institute, Winter, 171–183.
• Lin, J.Y., Monga, C. (2013). Comparative Advantage: the Silver Bullet of Industrial Policy. W: J.E. Stiglitz, J.Y. Lin (red.), The industrial policy revolution I. The Role of Government Beyond Ideology (s. 19–38). London: Palgrave Macmillan. DOI:10.1057/9781137335173_2.
• Mankiw, M.G., Taylor, M. (2014). Makroekonomia. Warszawa: PWE.
• Mucha-Leszko, B. (2013). Hiszpania w unii walutowej – czynniki rozwoju, przyczyny problemów gospodarczych i procesy dostosowawcze. Annales UMCS, sectio H: Oeconomia, XLVII (1). DOI: 10.17951/h.2013.47.1.107.
• Mucha-Leszko, B. (2016a). Causes and Consequences of Deindustrialization in the Euro Area. Problems of World Agriculture, 16 (4), 240–252. DOI: 10.22004/ag.econ.253059.
• Mucha-Leszko, B. (2016b). Przyczyny słabego ożywienia koniunktury gospodarczej w strefie euro w świetle hipotezy o nowej sekularnej stagnacji. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 449, 436–449. DOI: 10.15611/pn.2016.449.39.
• Mucha-Leszko, B., Twarowska, K. (2018). Investment as a Determinant of the Sustained Economic Growth in the European Union after Crisis 2008-2009. W: Proceedings of the 4th International Conference on European Integration, 2nd part (s. 1054–1067). 17–18 May, Ostrava: VŠB-Technical University of Ostrava, Czech Republic.
• NBP (2016). Raport o stanie równowagi polskiej gospodarki. Materiał dla KSF-M, Warszawa:Instytut Ekonomiczny, kwiecień.
• Peterson, W.C. (1988). Income, Employment and Economic Growth. New York, London: W.W. Norton&Company.
• Próchnicki, L. (2011). Nowa szkoła keynesowska – teoretyczne i polityczne implikacje. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 19, 67–89.
• Reynolds, A. (2001). The Fiscal-Monetary Policy Mix. Cato Journal, 21 (2), 263–275.
• Sadzikowski, W. (1993). 200 lat gospodarki rynkowej. Warszawa: PWN.
• Sołdaczuk, J. (1987). Współczesna gospodarka światowa. Warszawa: PWE.
• Solow, R. (1957). Technical Change and the Aggregate Production Function. The Review of Economics and Statistics, 39 (3), 312–320. DOI: 10.2307/1926047.
• Sorkin, A.L. (1988). Monetary and Fiscal Policy and Business Cycles in the Modern Era., Lexington: Lexington Books.
• Summers, L.H. (2014). Reflections on the “New Secular Stagnation Hypothesis, Vox, CEPR’s Policy Portal. Pobrane z: https://voxeu.org/article/larry-summers-secular-stagnation (2019.07.02).
• Summers, L.H. (2015). Demand Side Secular Stagnation. American Economic Review: Papers& Proceedings, 105 (5), 60–65. DOI: 10.1257/aer.p20151103.
• The Conference Board (2019). Total Economy Database. Pobrane z: https://www.conference-board.org/data/economydatabase/ (2019.07.02).
• Wojtas, M. (2017). Przyczyny spowolnienia światowego handlu. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 49 (2), 75–87. DOI: 10.18276/sip.2017.49/2-06.
• Woźniak, M.G. (2004). Wzrost gospodarczy. Podstawy teoretyczne. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2020.1.1