Wtórna niekonstytucyjność przepisów ustawowych w orzecznictwie sądów administracyjnych

• Authors: Lis-Staranowicz Dorota , Kopacz Marta

Title variants

EN

Secondary unconstitutionality of statutory provisions in the jurisprudence of administrative courts

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The defect of secondary unconstitutionality of the law (manifest unconstitutionality) is an issue growing out of judicial practice, and its determination is a multi-stage process. In this process, the judgment of the Constitutional Tribunal performs the function of a predicate ruling (prejudykat) for the court, for which it is binding not only in the operative part of the judgement, but also in the justification. This is of particular importance for the determination of manifest unconstitutionality. What is important is not the wording of the provision affected by the defect in question, but its meaning, normative environment, purpose and legal effect. The linguistic concurrence of the juxtaposed provisions argues for secondary unconstitutionality. It is, however, a prerequisite, but not a sufficient condition for its determination by the court.

Keywords

EN

constitutional judiciary; administrative judiciary; defect of secondary unconstitutionality; manifest unconstitutionality

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2022
• Issue: 6(173)
• Pages: 115–135

Contributors

author

Lis-Staranowicz Dorota

• Dr hab. Dorota Lis-Staranowicz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Prawa i Administracji, Polska University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Faculty of Law and Administration, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-2118-3761

author

Kopacz Marta

• Dr hab. Marta Kopacz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Prawa i Administracji, Polska University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Faculty of Law and Administration, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-6649-2314

References

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm.
• Postanowienie TK z dnia 15 lipca 2015 r., sygn. akt P 66/14.
• Postanowienie TK z dnia 26 października 2021 r., sygn. akt U 3/19.
• Postanowienie WSA w Białymstoku z dnia 21 stycznia 2021 r., sygn. akt II SA/Bk 866/20.
• Pytanie prawne Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu V Wydział Cywilny z dnia 29 lutego 2016 r., sygn. akt P 6/16.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 września 2005 r. w sprawie ekwiwalentów pieniężnych za niewykorzystane przez funkcjonariusza Straży Granicznej urlopy i czas wolny od służby, Dz.U. nr 186, poz. 1560.
• Uchwała NSA z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt I FPS 2/06, ONSAiWSA 2007, nr 1, poz. 3.
• Uchwała NSA z dnia 28 czerwca 2010 r., sygn. akt II GPS 1/10, ONSAiWSA 2010, nr 5, poz. 81.
• Uchwała TK z dnia 14 czerwca 1995 r., sygn. akt W 19/94.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 749, 848, 1101, 1342 i 1529 oraz z 2013 r. poz. 1027 i 1036.
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 423, ze zm.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, Dz.U. nr 100, poz. 1082; z 2002 r. nr 153, poz. 1271; z 2003 r. nr 228, poz. 2256; z 2005 r. nr 169, poz. 1410 i nr 249, poz. 2104; z 2007 r. nr 25, poz. 162, nr 73, poz. 484 i nr 227, poz. 1680 oraz z 2008 r. nr 72, poz. 427.
• Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 137.
• Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 84.
• Ustawa z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, tekst jedn. Dz.U. poz. 1610.
• Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 22 lutego 2016 r., sygn. akt K 10/16.
• Wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2004 r., sygn. akt FSK 16/04.
• Wyrok NSA z dnia 10 marca 2010 r., sygn. akt I OSK 1447/09.
• Wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 2017 r., sygn. akt I FSK 1834/15.
• Wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2018 r., sygn. akt I FSK 1976/17.
• Wyrok NSA z dnia 29 marca 2018 r., sygn. akt I FSK 17/18.
• Wyrok NSA z dnia 18 maja 2018 r., sygn. akt I GSK 900/18.
• Wyrok NSA z dnia 6 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1454/16.
• Wyrok NSA z dnia 3 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 3741/18.
• Wyrok NSA z dnia 5 lutego 2020 r., sygn. akt I GSK 1230/19.
• Wyrok NSA z dnia 21 maja 2020 r., sygn. akt I OSK 2466/19.
• Wyrok NSA z dnia 26 maja 2020 r., sygn. akt II OSK 2264/19.
• Wyrok NSA z dnia 2 lipca 2020 r., sygn. akt I OSK 3258/19.
• Wyrok NSA z dnia 19 lipca 2020 r., sygn. akt I OSK 3155/19.
• Wyrok NSA z dnia 30 lipca 2020 r., sygn. akt I GSK 707/20.
• Wyrok NSA z dnia 25 sierpnia 2020 r., sygn. akt I OSK 3394/19.
• Wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2021 r., sygn. akt I GSK 1609/20.
• Wyrok NSA z dnia 11 lutego 2021 r., sygn. akt III OSK 2843/21.
• Wyrok NSA z dnia 25 lutego 2021 r., sygn. akt I GSK 5/21.
• Wyrok NSA z dnia 18 czerwca 2021 r., sygn. akt I FSK 191/15.
• Wyrok NSA z dnia 21 września 2021 r., sygn. akt I GOK 8/18.
• Wyrok NSA z dnia 29 listopada 2022 r., sygn. akt III OSK 2652/21.
• Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Targu I Wydział Cywilny z dnia 15 marca 2019 r., sygn. akt I C 292/18.
• Wyrok SN z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt V CSK 377/15.
• Wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2017 r., sygn. akt I UK 325/16.
• Wyrok SN z dnia 20 lutego 2018 r., sygn. akt V CSK 230/17.
• Wyrok SN z dnia 19 września 2019 r., sygn. akt II CSK 25/19.
• Wyrok TK z dnia 26 października 1999 r., sygn. akt K 12/99.
• Wyrok TK z dnia 27 maja 2008 r., sygn. akt SK 57/06.
• Wyrok TK z dnia 22 września 2009 r., sygn. akt P 46/07.
• Wyrok TK z dnia 8 października 2013 r., sygn. akt SK 40/12.
• Wyrok TK z dnia 12 lutego 2014 r., sygn. akt K 23/10.
• Wyrok TK z dnia 30 października 2018 r., sygn. akt K 7/15.
• Wyrok TK z dnia 20 maja 2020 r., sygn. akt P 2/18.
• Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 6 stycznia 2010 r., sygn. akt II SA/Bd 662/09.
• Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 11 marca 2021 r., sygn. akt III SA/Gd 962/20.
• Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 3 lutego 2022 r., sygn. akt II SA/Gd 271/21.
• Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 22 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Gl 706/10.
• Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 17 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Go 449/21.
• Wyrok WSA w Krakowie z dnia 26 maja 2021 r., sygn. akt III SA/Kr 160/21.
• Wyrok WSA w Krakowie z dnia 17 czerwca 2021 r., sygn. akt III SA/Kr 43/21.
• Wyrok WSA w Lublinie z dnia 20 maja 2014 r., sygn. akt III SA/Lu 184/14.
• Wyrok WSA w Lublinie z dnia 22 lipca 2021 r., sygn. akt III SA/Lu 193/21.
• Wyrok WSA w Lublinie z dnia 25 stycznia 2022 r., sygn. akt III SA/Lu 699/21.
• Wyrok WSA w Lublinie z 28 kwietnia 2022 r., sygn. akt III SA/Lu 772/21.
• Wyrok WSA w Łodzi z dnia 13 stycznia 2010 r., sygn. akt III SA/Łd 519/09.
• Wyrok WSA w Opolu z dnia 22 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Op 141/21.
• Wyrok WSA w Opolu z dnia 22 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Op 185/21.
• Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 7 lipca 2010 r., sygn. akt II SA/Po 187/10.
• Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 maja 2021 r., sygn. akt III SA/Po 401/21.
• Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 28 września 2021 r., sygn. akt III SA/Po 665/21.
• Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 7 września 2011 r., sygn. akt II SA/Rz 374/11.
• Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 10 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Sz 252/21.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 września 2010 r., sygn. akt VII SA/Wa 920/10.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 listopada 2019 r., sygn. akt SA/WA 1173/19.
• Czeszejko-Sochacki Z., Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego – pojęcie, klasyfikacja i skutki prawne, „Państwo i Prawo” 2000, nr 12.
• Dąbrowski M, Domniemanie zgodności ustaw z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, [s.n.], Olsztyn 2017.
• Drachal J., Hauser R., Mzyk E., Dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne, Zachodnie Centrum Organizacji, Zielona Góra 2003.
• Działocha K., O pojęciu wykonywania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, [w:] W służbie dobru wspólnemu. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Januszowi Trzcińskiemu, red. R. Balicki, M. Masternak-Kubiak, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2012.
• Gomułowicz A., Glosa do postanowienia NSA z dnia 22 października 2018 r., sygn. akt II FSK 2983/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020, nr 11.
• Gregorczyk D., Związanie aktami o mocy co najmniej ustawowej, [w:] Legalność jako kryterium sądowej kontroli decyzji administracyjnych, Warszawa 2018, LEX.
• Hauser R., Kabat A., Glosa do wyroku NSA z dnia 14 lutego 2002 r. sygn. akt I SA/Po 461/01, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2003, nr 2.
• Hauser R., Trzciński J., Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, LexisNexis, Warszawa 2010.
• Jarosz-Żukowska S., Powtórna nie-konstytucyjność prawa w Polsce – uwagi na tle praktyki i doktryny niemieckiej, „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 1.
• Kabat A., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądów administracyjnych – uwarunkowania ustrojowe i aspekt orzeczniczy, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012, nr 2.
• Kiełbowski M., Odmowa zastosowania przepisu ustawy przejawem prawotwórczej działalności sądów administracyjnych, [w:] Prawotwórstwo sądów administracyjnych, red. J.P. Tarno, T. Bąkowski, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2015.
• Kopacz M., Legalność działania organów administracji publicznej przy wydawaniu decyzji administracyjnych a kontrola tej legalności sprawowana przez sądy administracyjne, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014, nr 2.
• Kopacz M., Wznowienie ogólnego postępowania administracyjnego na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2008.
• Kos K., Czy sądy w Polsce mogą nie stosować prawa wtórnie niekonstytucyjnego?, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2019, nr 46.
• Kos K., O pojęciu wtórnej niekonstytucyjności prawa, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 2.
• Kos K., Wtórna niekonstytucyjność a zagadnienia wykładni prawa, „Przegląd Konstytucyjny” 2018, nr 3.
• Kozanecka L., Stosowanie Konstytucji przez Sąd Najwyższy w sprawach cywilnych, maszynopis pracy magisterskiej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Prawa i Administracji, Olsztyn 2021.
• Kozicka B., W kwestii pominięcia przez sąd administracyjny niekonstytucyjnych przepisów ustawy, „Dyskurs Prawniczy i Administracyjny” 2021, nr 2.
• Królikowska K., Skutki pro futuro prejudycjalnego wyroku TK („derogacja trybunalska” na przykładzie spraw cywilnych), [w:] Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, red. M. Bernatt, J. Królikowski, M. Ziółkowski, Biuro Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2013.
• Łętowska E., Trudności stawiania pytań i odpowiadania – o dialogu między sądem administracyjnym a sądem konstytucyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010, nr 5–6.
• Łukowiak D., Skutki orzeczonej niekonstytucyjności dla obliczania ekwiwalentu urlopowego funkcjonariuszy służb. Rozważania w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 7/15, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2020, nr 8.
• Masternak-Kubiak M., Glosa do wyroku NSA z dnia 31 stycznia 2008 r. (sygn. akt II OSK 1599/07), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009, nr 5.
• Parzych J., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez Sąd Najwyższy w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, maszynopis pracy magisterskiej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Prawa i Administracji, Olsztyn 2021.
• Radziewicz P., Wzruszenie „domniemania konstytucyjności” aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjny, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 5.
• Sadowski P., Niekonstytucyjność wtórna przepisów ustawowych – zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015, nr 3.
• Wegner J., O stosowaniu Konstytucji przez sądy administracyjne, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2008, nr 4.
• Wiącek M., Pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2011.
• Wystąpienie Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego prof. Janusza Trzcińskiego na dorocznym Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów Trybunału Konstytucyjnego w dniu 12 marca 2008 roku, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2008, nr 2.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2022.154