Się: zaimek czy wyraz funkcyjny?

• Authors: Aleksander Kiklewicz

Title variants

EN

Polish się ‘self’: a pronoun or a function word?

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article investigates the status of the word się ‘self’ in the grammatical system of contemporary Polish. Functioning in two separate syntactic positions, the word is an example of grammatical homonymy: it can be a semantically complete (autosemantic) unit – a reflexive pronoun, and at the same time a semantically incomplete (synsemantic) unit, a function word – or, a discontinuous morpheme. The paper critically analyzes the theoretical positions of the authors of traditional Polish grammars, and proposes a new concept of the word się. In the presented view, the word only functions as a pronoun in those expressions where it is a separate part of the sentence which indicates a person or a living creature, where it enables interlocation in the syntagmatic group V + się, and where it allows creation of parallel expressions with the same verb and an unreflexive meaning.

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2012
• Issue: 2(14)
• Pages: 9-21

Contributors

author

Aleksander Kiklewicz

References

• Bobrowski I., 1985, Cechy subkategoryzacyjne polskich czasowników przechodnich, Wrocław. Bogusławski A., 1977, Polskie „się” – słowo nie do końca poznane, „International Review of Slavic Linguistics” II, 1, s. 99–124. Bartnicka B., Sinielnikoff R., 1978, Słownik podstawowy języka polskiego dla cudzoziemców, Warszawa. Derwojedowa M., 2000, Porządek linearny składników zdania elementarnego w języku polskim, Warszawa. Fici F., 2008, The functions of the reflexive particle in Bulgarian and in Italian: a comparative analysis, [w:] S. Comati (red.), Bulgaristica – studia et argumenta, München, s. 337–345. Grochowski M., 1997, Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Kraków. GWJP: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa 1984, s. 121–171. Helbig G., Buscha, J., 2001, Deutsche Grammatik. Ein Handbuch für den Ausländerunterricht, Berlin – München – Wien. Kaleta Z., 1995, Gramatyka języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków. Karcevskij S.I., 1996, Du dualisme asymétriques du signe linguistique, „Znakolog” VI–VII, s. 19–26. Karolak S., 1999, Medium (strona zwrotna), [w:] K. Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław, s. 358–359. Kępińska A., 2001, Jedno małe „się”, [w:] G. Habrajska (red.), Język w komunikacji, Łódź, s. 142–153. Kurcz I., Lewicki A., Sambor J. i in., 1990, Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej, Kraków. Milewski T., 1965, Językoznawstwo, Warszawa. Nagórko A., 1996, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa. Podlawska D., Płóciennik I., 2002, Leksykon nauki o języku, Bielsko-Biała. Saloni Z., 1975, W sprawie się, „Język Polski” LV, s. 25–34. SEBor: W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2006. USJP: S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa 2008. Williams A., 1993, Prototype Marker or Reflexive Marker, [w:] L. de Stadler, Ch. Eyrich (red.), Issues in Cognitive Linguistics, New York, s. 277–293.