Lyrisches Krisenmanagement. Annotationen zur Analyse und Interpretation von Friedrich Hölderlins "Hälfte des Lebens"

• Authors: Brylla Wolfgang

Title variants

EN

Lyrical management of the crisis. Annotations to the analysis and interpretation of the life of Friedrich Hölderlin

PL

Liryczny management przełomu. Przypiski do analizy dziejów życia Friedricha Hölderlina

• Languages of publication: DE

Abstracts

EN

When Friedrich Hölderlin was writing "Hälfte des Lebens" (1804, ang. Half of Life), he was 34 years old and had achieved the real midst of his life. In his poem Hölderlin, confronted with the past and the future he is for, describes a sort of middle-age crisis. However, the issue of ‘midlife crisis’ refer to a specifi c lifestyle, that is an artist’s and poet’s life. The crisis is visible not only in the contents of Hälfte des Lebens, but also in its form; the latter has a metre and a rhythm, that seem to be derived from antiquity. On the one hand, the poet affi rms the surrounding nature, from which he draws his inspiration, on the other – he sees its devaluation, that is the signal of the approaching end. The poet, in order to pull himself out from the crisis, has to become its manager. Thanks to the managerial activity, through the ability to regulate, by means of his literary genius, the poetic crisis, there is a potentiality to overcome the diffi cult phase of the artistic life. ‘Poeta doctus’ is not standing by, he fi ghts with the ‘midlife crisis’ by using both the word and the silence, where the latter in fact gets verbalized. As a matter of fact, it is the balance between poetic ecstasy and poetic clear, ‘sober enthusiasm’ (‘sobria ebrietas’), that exemplify, for the poet-Hölderlin, a chance to further creation and writing, despite the middle-age crisis.

PL

Kiedy Friedrich Hölderlin pisał "Hälfte des Lebens" (1804, pol. Połowa życia), miał 34 lata i osiągnął prawdziwy środek życia. W swoim wierszu Hölderlin, skonfrontowany z przeszłością i czekającą przyszłością, opisuje swego rodzaju kryzys wieku średniego. Problematyka midlife crisis tyczy się jednak specyfi cznego życia, mianowicie życia artysty oraz poety. Kryzys H ölderlina uwidacznia się nie tylko w treści "Hälfte des Lebens", ale też w formie; posiada ona metrum i rytm, które to wydają się być zapożyczone z antyku. Z jednej strony poeta afi rmuje otaczającą go naturę, z której czerpie inspirację, lecz z drugiej strony widzi jej dewaluację, będącą sygnałem zbliżającego się końca. Poeta, by sam z kryzysu, musi stać się jego managerem. Dzięki aktywności managerskiej, dzięki umiejętności regulacji poetyckiego kryzysu za pomocą swojego ingenium i literackiej genialności, istnieje możliwość pokonania trudnej fazy artystycznego życia. Poecta doctus nie stoi bezczynnie; on walczy z midlife crisis zarówno słowem, jak i milczeniem – milczeniem, które się jednak werbalizuje. W równowadze między poetycką ekstazą, a poetyckim jasnym „trzeźwym entuzjazmem” (sobria ebrietas) istnieje dla poety-Hölderlina, mimo kryzysu wieku średniego, szansa dalszego tworzenia i pisania.

Keywords

EN

Hölderlin; german literature; poetry

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Annales Neophilologiarum
• Year: 2009
• Issue: 3
• Pages: 5-19

Dates

published

2009

Contributors

author

Brylla Wolfgang

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• E. Staiger, Die Kunst der Interpretation. Studien zur deutschen Literaturgeschichte, Zürich 1955.
• W. Menninghaus, „Hälfte des Lebens“. Versuch über Hölderlins Poetik, Frankfurt/M. 2005.
• P. Bertaux, Hölderlin und die Französische Revolution, Berlin 1990.
• P. Bertaux, Friedrich Hölderlin. Eine Biographie, Frankfurt/M. 2000.
• T. Eicher, V. Wiemann (Hg.), Arbeitsbuch: Literaturwissenschaft, Paderborn–München–Wien–Zürich 2001.
• D. Breuer, Deutsche Metrik und Versgeschichte, München 1981.
• H.-W. Ludwig, Arbeitsbuch Lyrikanalyse, Tübingen–Basel 2005.
• G. Kurz (Hg.), Friedrich Hölderlin. Gedichte. Eine Auswahl, Stuttgart 2005.
• L. L. Albertsen, Die freien Rhythmen: Rationale Bemerkungen im allgemeinen und zu Klopstock, Aarhus 1971.
• M.C. Howardson (Hg.), Reclams Lexikon der Antike, Stuttgart 1996.
• H. Hunger, Lexikon der griechischen und römischen Mythologie, Reinbek bei Hamburg 1974.
• E. Tripp (Hg.), Reclams Lexikon der antiken Mythologie, Stuttgart 1975.
• J. Kreuzer (Hg.), Hölderlin-Handbuch. Leben-Werk-Wirkung, Stuttgart–Weimar 2002.
• R. Görner, Hölderlins Mitte. Zur Ästhetik eines Ideals, München 1993.
• F. Schlegel, Athenäum (in: Charakteristiken und Kritiken I, 1796–1801), München–Paderborn–Wien 1967.
• W. Jens, Statt einer Literaturgeschichte, Pfullingen 1957.
• G.-L. Darsow, „...aber von Ihnen dependier ich unüberwindlich“ – Friedrich Hölderlins fremde Leidenschaft, Stuttgart 1995.
• M. Heidegger, Erläuterungen zu Hölderlins Dichtung, Frankfurt/M. 1996.
• M. Heidegger, Gesamtausgabe. II. Abteilung: Vorlesungen 1923–1944. Band 52. Hölderlins Hymne „Andenken“, Frankfurt/M. 1992.
• P. Rusterholz, Hermeneutische Modelle, [in:] Grundzüge der Literaturwissenschaft. Hrsg. von H.L. Arnold und H. Detering, München 2005.

Identifiers

ISSN

1734-4557