Intensyfikacja wyobraźni: o tożsamości osoby badacza i zawieszeniu bezwarunkowej obiektywności

• Authors: Waldemar Rapor

Title variants

EN

Intensification of Imagination: On the Researcher’s Identity and the Suspension of Unconditional Objectivity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ducha nauki tworzą takie wartości akademickie, jak bezstronność w myśleniu, reguły logiczne, tolerancja w sprawach naukowych. Śledząc trzy ścieżki etnograficzne – obserwując własne poczynienia badawcze, wskazuję, że o duchu nauki stanowi również tożsamość osoby badacza. Konsekwencją potraktowania tożsamości osoby na równi z wiedzą obiektywną jest zawieszenie bezwarunkowej obiektywności. Analiza własnych ścieżek badawczych stanowi narzędzie służące do ograniczenia niedoskonałości związanych z terenem badawczym i budowania warunkowej obiektywności. Po drugie, ścieżki etnograficzne stanowią ilustrację szczegółowych problemów (analizy setek zdjęć zarchiwizowanych w bazie internetowej projektu badawczego Niewidzialne Miasto; interpretacji subiektywnych przeżyć widzów festiwalu teatralno-muzycznego oraz doświadczenia badacza jednocześnie jako tubylca, jak i obcego), z którymi musiałem się zmierzyć w trakcie badań.

EN

Such academic values as impartiality of thinking, logical rules, tolerance in scientific matters define the spirit of science. Following the ethnographer’s path and looking at my own research, I point out that a person’s identity is an important part of this spirit. The consequence of treating the identity of a person equally with the objective knowledge is the suspension of unconditional objectivity. In addition, the ethnographer’s path is a tool for reducing the imperfection associated with the field of study, as well as for building conditional objectivity. Secondly, the ethnographer’s path facilitates illustrating particular problems I had to face during my research (e.g., analyses of hundreds of photographs archived in the database of the research project Invisible City; interpretation of subjective experiences of spectators of the Malta Festival Poznan, as well as their participation in culture, and interpretation of experiences of the researcher – both as a native and as a stranger).

Keywords

PL

tożsamość osoby; obiektywność; etyka badań; wartości akademickie; fotografia; niewidzialne miasto; uczestnictwo w kulturze; interpatia

EN

person’s identity; objectivity; research ethics; academic values; photography; invisible city; participation in culture; interpathy

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2015
• Volume: 11
• Issue: 1
• Pages: 84-104

Contributors

author

Waldemar Rapor

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Baert Patrick, da Silva Filipe Carreira (2013) Teorie społeczne w XX wieku i dzisiaj. Przełożył Stanisław Burdziej. Kraków: Nomos.
• Barlösius Eva (2009) „Klasycy w złotych ramach”. Przyczynek do socjologii klasyków [w]: Aleksandra Manterys, Janusz Mucha, red., Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Kraków: Nomos. s. 5–30.
• Belfiore Eleonora, Bennett Oliver (2007) Rethinking the Social Impact of Art. „International Journal of Cultural Policy”, vol. 13, no. 2, s. 135‒151.
• Belfiore Eleonora, Bennett Oliver (2009) Researching the Social Impact of the Arts: Literature, Fiction, and the Novel. „International Journal of Cultural Policy”, vol. 15, no. 1, s. 17‒33.
• Berlin Isaiah (2002) Zmysł rzeczywistości. Przełożył Michał Filipczuk. Poznań: Zysk i S-ka.
• Bérubé Michael (2005a) Objectivity [w]: Tony Bennett, Lawrence Grossberg, Meaghan Morris, eds., New Keywords. A Revised Vocabulary of Culture and Society. Oxford: Wiley Blackwell.
• Bérubé Michael (2005b) Pragmatism [w]: Tony Bennett, Lawrence Grossberg, Meaghan Morris, eds. New Keywords. A Revised Vocabulary of Culture and Society. JW.: Wiley Blackwell.
• Boltanski Luc (2011) On Critique: A Sociology of Emancipation. Cambridge: Polity Press.
• Brandom Robert B. (2012) Między mówieniem a działaniem. W stronę analitycznego pragmatyzmu. Przełożył: Marcin Gokieli. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brożek Bartosz (2014) Granice interpretacji. Kraków: Copernicus Center Press.
• Burke Peter J. (2009) Tożsamości a struktura społeczna: wykład z okazji przyznania nagrody Cooleya-Meada w roku 2003 [w:] Aleksandra Manterys, Janusz Mucha, red., Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Kraków: Nomos. s. 113‒128.
• Collins Randall (2010) Simmelian Numbers [dostęp: 30 grudnia 2013 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://sociological-eye.blogspot.com/search?updated-min=2010-01-01T00:00:00-08:00&updated-max=2011-01-01T00:00:00-08:00&max-results=1›.
• Collins Randall (2011) Łańcuchy rytuałów interakcyjnych. Przełożyła Katarzyna Suwada. Kraków: Nomos.
• Durkheim Émile (2007) Zasady metody socjologicznej. Przełożył Jerzy Szacki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Geertz Clifford (2010) Po fakcie. Dwa kraje, cztery dekady, jeden antropolog. Przełożył Tomasz Tesznar. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Goffman Erving (2006) Rytuał interakcyjny. Przełożyła Alina Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gombrich Ernst (2011) Pisma o sztuce i kulturze. Przełożyły Dorota Folga-Januszewska, Sonia Jaszczyńska, Małgorzata Wrześniak we współpracy z Kamilą Csernak, Katarzyną Włodkowską. Karków: Universitas.
• Gouldner Alvin W. (1984) Anty-Minotaur, czyli mit socjologii wolnej od wartości [w:] Edmund Mokrzycki, red., Kryzys i schizma, t. 1. Warszawa: PIW, s. 13‒43.
• Hookway Christopher (2013) Pragmatism [w:] Edward N. Zalta, red., The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2015 Edition) [dostęp 30 grudnia 2013 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://plato.stanford.edu/archives/spr2015/entries/pragmatism/›.
• James William (1911) Pragmatyzm. Przełożył W. M. Kozłowski. Warszawa: Skład Główny w Księgarni E. Wende i S-ka.
• Judt Tony, Snyder Timothy D. (2013) Rozważania o wieku XX. Przełożył Paweł Marczewski. Poznań: Rebis.
• Kaesler Dirk (2010) Weber. Przełożyła Sława Lisiecka. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Lash Scott, Lury Celia (2011) Globalny przemysł kulturowy. Medializacja rzeczy. Przełożyli Jakub Majmurek, Robert Mitoraj. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Latour Bruno (2009) Polityka natury. Przełożyła Agata Czarnacka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Latour Bruno (2010) Splatając na nowo to co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Przełożyli Aleksandra Derra, Krzysztof Arbiszewski. Kraków: Universitas.
• Lofland John i in. (2009) Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych. Przełożyły A. Kordasiewicz, S. Urbańska, M. Żychlińska. Warszawa: Scholar.
• Kaufmann Jean-Claude (2010) Wywiad rozumiejący. Przełożyła Alina Kapciak. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Kołakowski Leszek (2011) Moje słuszne poglądy na wszystko. Kraków: Znak.
• Krajewski Marek (2013) W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1/2013, s. 29‒68.
• Markowski Michał Paweł (2013) Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków: Universitas.
• Mills C. Wrigh (2008) Wyobraźnia socjologiczna. Przełożyła Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mitchell W. J. T. (2005) What Do Pictures Want? The Lives and Loves of Images. Chicago: University of Chicago Press.
• Mucha Janusz (2009) Wprowadzenie do twórczości Lewisa A. Cosera [w:] Lewis A. Coser, Funkcje konfliktu społecznego. Kraków: Nomos, s.VII‒XXXI.
• Niżnik Józef (1977) Przedmiot poznania a zagadnienie obiektywności w naukach społecznych. „Człowiek i Światopogląd”, nr 3, s. 136‒153.
• Pink Sarah (2009) Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienie w badaniach. Przełożyła Maria Skiba. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Pink Sarah (2011) A Multisensory Approach to Visual Methods [w]: Eric Margolis, Luc Pauwels, eds., Visual Research Methods. Los Angeles, London, New Delhi, Singapore, Washington: Sage.
• Popper Karl P. (1989) Nędza historyzmu. Przełożył Stefan Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Krąg.
• Popper Karl P. (2012) Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna. Przełożył Adam Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Rakoczy Marta (2012) Słowo-działanie-kontekst. O etnograficznej koncepcji języka Bronisława Malinowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Rapior Waldemar (2013) Etnografia widzialności: zdjęcia jako informatorzy. „Człowiek i Społeczeństwo”, nr 2/2013, s. 381‒391.
• Rorty Richard (1999) Obiektywność, relatywizm i prawda. Przełożył Janusz Margański. Warszawa: Aletheia.
• Rorty Richard (2009) Filozofia jako polityka kulturalna. Przełożył Bogdan Baran. Warszawa: Czytelnik.
• Scheper-Hughes Nancy (1995) The Primacy of the Ethical: Propositions for a Militant Anthropology. „Current Anthropology”, vol. 36, no. 3, s. 409‒440.
• Scheper-Hughes Nancy (2013) The Revolution in Maternal Thinking and Child Survival in Northeast Brazil: 20 Years After Death Without Weeping [dostęp 26 września 2013 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.youtube.com/watch?v=XaUFD8YyUgw›.
• Searle John R. (2014) What Your Computer Can’t Know. „The New York Review of Books” [dostęp 20 grudnia 2014 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.nybooks.com/articles/archives/2014/oct/09/what-your-computer-cant-know/›.
• Sennet Richard (2013) Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy. Przełożył Jan Dzierzgowski. Warszawa: Muza.
• Szacki Jerzy (2011) Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tilly Charles (2009) Katalogi zdarzeń jako teorie [w:]: Aleksandra Manterys, Janusz Mucha, red. Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Kraków: Nomos, s.101‒109.
• Titon Jeff Todd (2013) Fieldwork and Applied Ethnomusicology [dostęp 30 grudnia 2013 r.] Dostępny w Internecie: ‹http://sustainablemusic.blogspot.com/2013/06/fieldwork-and-applied-ethnomusicology.html›.
• Touraine Alain (2010) O socjologii. Przełożył Michał Warchala. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wiesing Lambert (2008) Widzialność obrazu. Historia i perspektywa estetyki formalnej. Przełożyła Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Wieviorka Michel (2011) Dziewięć wykładów z socjologii. Przełożyła Agnieszka Trąbka. Kraków: Nomos.