Problem użycia terminu „konotacja", jego rozumienia oraz statusu ontologicznego konotacji

• Authors: Pawłowski Grzegorz

Title variants

EN

The problem concerning the use and understanding of the term connotation, and the ontological status of connotation

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article attempts to provide answers to the questions concerning the use, understanding and ontological status of connotation in the light of the anthropocentric theory of languages. The problems are examined on three levels: terminological, semantic and ontological. The problem on the level of terminology is largely attributed to the ambiguous use of the term connotation in the field of linguistics, i.e. from the point of view of logic, where connotation is understood as intension, and from the linguistic point of view, where connotation is identified as additional meaning. This leads to different understandings of connotation within the remit of semantics as regards its ‘relations' with denotation. A differentiation made between connotation viewed as an expression and connotation proper, together with an attempt to explain the latter's actual role in generating idiolectal meaning, constitutes a platform for further considerations of the problem of connotation on the level of ontology.

Keywords

PL

konotacja idiolektalna; konotacja polilektalna; lingwistyka antropocentryczna; semantyka antropocentryczna; znaczenie idiolektalne; idiokultura

• Publisher: Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej
• Journal: Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
• Year: 2009
• Issue: 1
• Pages: 174-186

Dates

published

2009

Contributors

author

Pawłowski Grzegorz

• Uniwersytet Warszawski

References

• AJDUKIEWICZ K., 1971. Sąd jako konotacja zdania. w: Semiotyka polska 1894–1969. Pelc, J., red. Wyboru dokonał oraz wstępem i przypisami opatrzył Jerzy Pelc. Warszawa: PWN, str. 112–126. ANDRINGA E., 1979. Text, Assoziation, Konnotation. Königstein: Athenäum.
• BARTHES R., 1961. Le message photographique. [w :] Communications, 1, str. 128–130 oraz w: Barthes, R., L´obvie et l´obtus. Paris: Seuil 1982, str. 9–24.
• BARTHES R., 1972. Elements of semiology. London: Jonathan Cape. BARTMIŃSKI J., (red.) 1988. Konotacja. Lublin: UMCS. BLOOMFIELD L., 1957. Language. London: George Allen & Unwin.
• BOCHMANN K., 1974. Zum theoretischen Status und operativen Wert der Konnotation. w: LS/ZISW/A, 10, str. 24–38
• BRASELMANN P.M.E., 1981. Konnotation – Verstehen – Stil. Operationalisierung sprachlicher Wirkungsmechanismen dargestellt an Lehnelementen im Werke Maurice Dekobras. Frankfurt/M, Bern: Peter Lang.
• BRZOZOWSKA M., 2000. Etymologia a konotacja wybranych nazw kamieni. w: Etnolingwistyka. t. 12., str. 265–278.
• BRZOZOWSKA M., 2000. Etymologia a konotacja słowa: (na materiale współczesnej polszczyzny literackiej i ludowej). Lublin: UMCS, niepublikowana rozprawa doktorska.
• BRZOZOWSKA M. 2003. Etymologia a konotacja semantyczna słowa w polszczyźnie literackiej (na wybranych przykładach). [w:] Studia etymologia Brunensia 2., str. 423–432.
• BURKHARDT H., 2001 Gruby i jego konotacje semantyczne w języku polskim i niemieckim. w: Poradnik Językowy, zesz. 8, str. 1–8.
• BYKOVA O., 1981. Funktionale Besonderheiten des konnotativen Potentials der sprachlichen Ein- heiten auf der lexikalisch-semantischen Ebene (dargestellt am literarischen Text). w: Funktion der Sprachgestaltung im literarischen Text, Steinberg, W., (red.) (MLV Halle) Wittenberg: Wis- senschaftliche Beiträge 1981/52., str. 171–181.
• BÜHLER K., 1978. Die Sprachtheorie. Die Darstellungsfunktion der Sprache. Frankfurt/M., Berlin, Wien: Ullstein
• DAUSES A., 1989. Grundbegriffe der Lexematik: Methoden und Probleme der Wortschatzbetrach- tung in Synchronie und Diachronie. Stuttgart: Steiner, rozdz. I, 3., «Assoziation, Konnotation, Motivation»
• DIECKMANN W., 1979. K. O. Erdmann und die Gebrauchsweisen des Ausdrucks „Konnotationen„ in der linguistischen Literatur. w: LAB 13, str. 1–60.
• ECO, U., 1988. Wer ist schuld and der Konfusion von Denotation und Bedeutung. Versuch einer Spurensicherung. w: Zeitschrift für Semiotik, 10:3., str. 189–207.
• ECO U., 1991. Semiotik. Entwurf einer Theorie der Zeichen. Wyd. 2., popr. München: Fink. ECO U., 2002. Einführung in die Semiotik. Wyd. 9., München: Fink.
• FIX U., 1997. Kulturelle Konnotationen. Eine Möglichkeit der kultursemiotischen Betrachtung von Lexemen am Beispiel des DDR-geprägten Wortschatzes. [w:] Allgemeinwortschatz der DDR- Bürger – nach Sachgruppen geordnet und linguistisch kommentiert. Schröder, M./Fix, U., (red.) Heidelberg. str. 177–197.
• GARZA-CUARÓN B., 1991. Connotation and Meaning. Berlin, NY: de Gruyter.
• GOŁĄB G., 1967. Próba klasyfikacji syntaktycznej czasowników polskich (na zasadzie konotacji), w: BPTJ, zesz. XXV, str. 3–43.
• GOWERDOWSKIJ W., 2002. Affixale Konnotation im Deutschen und im Russischen: Vergleichende Typologie. Ukrainische Beiträge zur Germanistik t. 4., Aachen: Shaker.
• GREIMAS A.J., 1970. Du sens, w: Du sens. Essais semiotiques. Paris: Editions du Seuil, str. 7–17.
• GREIMAS A.J., 1970b. Pour une sociologie du sens commun. w: Du sens. Essais semiotique. Paris: Editions du Seuil [1st ed., 1968], str. 93–102.
• GREIMAS A.J., 1967. Sémantique structurale: recherche de méthode. Paris: Librairie Larousse.
• GRUCZA F., 1983. Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Warszawa: PWN.
• GRUCZA F., 1988. Zum Begriff der Sprachkompetenz, Kommunikationskompetenz und Kultur- kompetenz, w: Daß eine Nation die ander verstehen möge: Festschrift für Marian Szyrocki zu seinem 60. Geburtstag. Honsza, N./Roloff. H.-G., (red.) Amsterdam: Rodopi, Seria (Chloe (Am- sterdam); t. 7), str. 309–332.
• GRUCZA F., 1989. Język a kultura, bilingwizm a bikulturyzm: Lingwistyczne i glottodydaktyczne aspekty interlingwalnych i interkulturowych różnic oraz zbieżności, w: Bilingwizm, bikulturyzm, implikacje glottodydaktyczne: Materiały z XII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lin- gwistyki Stosowanej UW, Zaborów, 18–20 września 1986. Grucza, F., (red.) Warszawa: UW, str. 9–49.
• GRUCZA F., 1991. Terminologia – jej przedmiot, status i znaczenie, w: Teoretyczne podstawy termi- nologii. Grucza, F., (red.) Wrocław, Warszawa, Kraków: Ossolineum, str. 11–44.
• GRUCZA F., (red.) 1992. Język, kultura – kompetencja kulturowa: Materiały z XIII sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Zaborów, 5–8 listopada 1987. Warszawa: UW.
• GRUCZA F., 1992b. Kulturowe determinanty języka oraz komunikacji językowej, w: Język, kultura, kompetencja kulturowa: Materiały XIII sympozium Instytutu Lingwistyki stosowanej UW, Zabo- rów, 5–8 listopad 1987. Grucza, F., (red.) Warszawa: UW, str. 9–68.
• GRUCZA F., 1993. Zagadnienia ontologii lingwistycznej: O językach ludzkich i ich (rzeczywistym) istnieniu, w: Opuscula Logopaedica in honrem Leonis Kaczmarek, Bartmiński, J., (red.) Lublin: UMCS, str. 25–47.
• GRUCZA F., 1993b. Język, ludzkie właściwości językowe, językowa zdolność ludzi, w: Człowiek w perspektywie ujęć biokulturowych. Piontek, J./Wierciński, A., (red.) Poznań, str. 151–174.
• GRUCZA F., 1997. Problemy historii i genezy języków ludzkich, w: Plus ratio quam vis. Festschrift für Aleksander Szulc zum 70. Geburtstag. Dębski, A., (red.) Kraków: UJ, str. 77–99.
• GRUCZA F., 1997b. Języki ludzkie a wyrażenia językowe, wiedza a informacja, mózg a umysł ludzki, w: Podejście kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce: Materiały z XX sympo- zjum ILS UW, Grzegorzewice 12–14 stycznia 1996. Grucza, F./Dakowska, M. (red.) Warszawa: UW, str. 7–21.
• GRUCZA F., 2007. Lingwistyka stosowana. Historia – Zadania – Osiągnięcia. Warszawa: Euro- Edukacja.
• GRUCZA S., 2004. Od lingwistyki tekstu do lingwistyki tekstu specjalistycznego. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych.
• GRUCZA S., 2007. O konieczności tworzenia korpusów tekstów specjalistycznych, w: S. Grucza (red.) W kręgu teorii i praktyki lingwistycznej. Księga pamiątkowa ofiarowana profesorowi Jerzemu Lukszynowi w 70. rocznicę urodzin. Warszawa: WUW, str. 103–122.
• HELMBRECHT J., 1990. Funktionale Aspekte der Konnotation und Sprachtabu, w: Neue Fragen der Linguistik: Akten des 25. Linguistischen Kolloquiums. Feldbusch, E., (red.) Paderborn, str. 173–179.
• HJELMSLEV L., 1953 Prolegomena to a theory of language. Baltimore: Waverly Press. JORDANSKAJA L./Mielczuk, I., 1988. Konotacja w semantyce lingwistycznej i leksykografii.
• [w:] Konotacja. Bartmiński, J., (red.) Lublin: UMCS, str. 9–34.
• KERBRAT-ORECCHIONI C., 1977. La connotation. Lyon: Press Universitaires.
• KĘPA-FIGURA D., 2001. Miejsce konotacji w semantycznej strukturze słowa, w: Semantyka tekstu artystycznego. Pajdzińska, A./Tokarski, R. (red.) Lublin: UMCS, str. 293–305.
• KINDERVATER Ch., 1983. Konnotationen in argumentierenden Texten. Erfurt: Päd. Hochsch. „Dr.Theodor Neubauer”, Hist.-Phil. Fak., nieopublikowana rozprawa doktorska, A
• KRZESZOWSKI T.P., 1994. Konotacja i denotacja, w: Podstawy gramatyki kognitywnej. Kardela, H., (red.) Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne, str. 85–95.
• LERCHNER G., 1983. Zur Beschreibbarkeit von Konnotationen, w: LS/ZISW/A, t. 107/II Berlin, str. 61–69.
• LEWICKI R., 1993. Konotacja obcości w przekładzie. Lublin: UMCS.
• MARTINET A., 1967. Connotations, poesie et culture, w: To Honor Roman Jacobson. Essays on the Occasion of his Sebentieth Birt., Vol. II, The Hague & Paris. Mouton, str. 1288–1294.
• MILITZ H.-M.,. 1986. Wertende Konnotation in der Phraseologie, w: Sprachpflege (Zeitschrift für gutes Deutsch) Jahrgang 35: zesz. 8., str. 109–111.
• MILL J. St., (1843) 1925. A System of Logic. Raciocinative and Inductive. London: Longman, Green, and Co.
• NAGÓRKO A., 1988. Problem konotacji semantycznych w opisie przedmiotów, w: Konotacja. Bart- miński, J., (red.) Lublin: UMCS, str. 55–66.
• PAJDZIŃSKA A., 1988. Udział konotacji leksykalnej w motywacji frazeologizmów, w: Konotacja. Bartmiński, J., (red.) Lublin: UMCS, str. 67–82.
• PAWŁOWSKI G., 2007. Konnotationen der Wörter Nation, Staat, Kirche, Religion, Kunst, Freiheit und ihrer polnischen Entsprechungen naród, państwo, kościół, religia, sztuka, wolność. Eine deutsch-polnische kontrastive Studie. Warszawa: UW/WLS, nieopublikowana rozprawa dok- torska.
• PAWŁOWSKI G., 2009, Freiheit - Zu Problemen der Lexemgrenzen aus semantischer Sicht, w: Russische Germanistik. Jahrbuch des Russischen Germanistenverbandes. red. Babenko, N.S., Bakshi, N.A., Moskau 6, 2009, s. 381–394.
• PELC J., (red.) 1994. Znaczenie i prawda. Rozprawy semiotyczne. Warszawa: PWN.
• RÖSSLER G., 1979. Konnotationen: Untersuchungen zum Problem der Mit- und Nebenbedeutung. Wiesbaden: Steiner.
• ŠAHOVSKIJ V.-I., 1987. Lexikalische Bedeutung des Wortes und Konnotation, w: Zeitschrift für Phonetik, Sprachwissenschaft und Kommunikationsforschung 40:6, str. 830–838. SCHEIDWEILER G., 1983. Die Kontextabhängigkeit der Konnotation, nachgewiesen anhand des semantischen Differentials, w: Muttersprache. Zeitschrift zur Pflege und Erforschung der deut- schen Sprache. Wiesbaden, t. 93, str. 320–335.
• SCHEIDWEILER G., 1984. Zur Konnotation der Diminutivsuffixe „-chen„ und „-lein„ : prosaisch oder poetisch? w: Muttersprache: Zeitschrift zur Pflege und Erforschung der deutschen Sprache. Wiesbaden, t. 95 (1984/85), nr 1/2, str. 69–79.
• SCHIPPAN T., 1972. Einführung in die Semasiologie. Leipzig: Bibliographisches Institut. SCHIPPAN Th.,1979. Konnotationen und Ideologiegebundenheit im lexikalischen Bereich, w: LS/ZISW/A, zesz. 51, str. 103–111.
• SCHIPPAN Th., 1979b. Zum Problem der Konnotationen, w: ZPSK, 32:6, str. 679–684.
• SCHIPPAN Th., 1982. Subtext – Konnotationen – Präsuppositionen. Gedanken zu einem Aufsatz Elise Riesels, w: ZfG 3:3, str. 332–337.
• SCHIPPAN Th., 1983. Konnotationen, w: LS/ZISW/A, zesz. 109, str. 260–275.
• SCHIPPAN Th., 1987. Konnotationen – ein noch immer aktuelles lexikologisches Problem. Diskus- sion zu Semantiktheorie und Lexikographie, w: ZfGerm 8:3, str. 354–360.
• SCHIPPAN Th., 1992. Lexikologie der deutschen Gegenwartssprache. Tübingen: Niemeyer. SENDEL’S E.I. 1985. Pragmatik, Semantik und Konnotation in der Grammatik. [w:] Deutsch als
• Fremdsprache. Zeitschrift zur Theorie und Praxis des Deutschunterrichts für Ausländer. 22:2, str. 84–88.
• STEINERT A., 2003. Denotationen, Konnotationen und Offenheit. München: Meidenbauer.
• STIERLE K. H, 1975. Versuch zur Semiotik der Konnotation, w: Text als Handlung. Perspektiven einer systematischen Literaturwissenschaft. (red.) Stierle, K.H., München: Fink, str. 131–151.
• TOKARSKI R., 1988. Konotacja jako składnik treści słowa, w: Konotacja. Bartmiński, J., (red.) Lublin: UMCS. str. 35–54.
• TOKARSKI R., 1990. Prototypy i konotacje: o semantycznej analizie słowa w tekście poetyckim, w: Pam. Lit. zesz. 2., str. 117–137.
• TOKARSKI R., 1991. Poziomy konotacji semantycznej, w: Zagadnienia leksykalne i aksjologicz- ne. Puzynina, J./Bartmiński, J., (red.) Wrocław: Wiedza o Kulturze, (Język a Kultura, t. 2), str. 45–52.
• WALCZAK G., 1977. Konotacja jako jedno z kryteriów klasyfikacji zdań złożonych, w: BPTJ, zesz. XXXV, str. 133–140.
• ZARĘBINA M., 1967. Elipsa a konotacja, w: BPTJ, zesz. XXV, str. 103–121.

Identifiers

ISSN

2080-4814