Od prawa patronackiego do ius mandati. Powierzanie terenów do ewangelizacji w Afryce

• Authors: Różański Jarosław

Title variants

EN

From Patronage Law to ius mandati. Entrusting Territories for Evangelization in Africa

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor przedstawia podporządkowanie misji ad gentes w Afryce danemu Portugalii przywilejowi padroado. Ten przywilej stał się podstawą tzw. „misji patronackiej”, która położyła się cieniem na ewangelizacji Afryki, skutecznie ją blokując przez utożsamianie misji z interesami Imperium Portugalskiego. Do prowadzenia misji przez długi czas nie dopuszczano nie-Portugalczyków oraz misjonarzy posyłanych przez Kongregację Rozkrzewiania Wiary. Mimo to Kongregacja Rozkrzewiania Wiary rozwinęła system prefektur i wikariatów apostolskich, które były podporządkowane bezpośrednio papieżowi. Było to wykorzystanie luki prawnej, która z czasem stała się praktyką Kongregacji. Pewne zasady z systemu padroado paradoksalnie stosowano jeszcze w XX w.

EN

The author presents the subordination of the mission ad gentes in Africa to the privilege of the padroado given to Portugal. This privilege became the basis of the so-called “patronage mission”. It cast a shadow on the evangelization of Africa effectively blocking it by identifying the mission with the interests of the Portuguese Empire. For a long time non-Portuguese and missionaries sent by the Congregation for the Propagation of the Faith were not allowed to carry out missions. Nevertheless, the Congregation for the Propagation of the Faith developed a system of prefectures and apostolic vicariates that were subordinated directly to the pope. This was an exploitation of a legal loophole which over time became the practice of the Congregation. Paradoxically, some rules from the padroado system were still used in the 20th century.

Keywords

PL

Kongregacja Rozkrzewiania Wiary; misja patronacka; padroado; misje w Afryce

EN

Congregation for the Propagation of the Faith; patronage mission; padroado; missions in Africa

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 25-42

Dates

published

2023-06-30

Contributors

author

Różański Jarosław

References

• Aleksander VI, 1979a, Bulla Inter caetera (4 maja 1493 r.), w: Wodecki B., Wodecki F., Zapłata F. (oprac.), Breviarium missionum. Wybór dokumentów Kościoła dotyczących dzieła misyjnego, cz. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa, s. 21-26.
• Aleksander VI, 1979b, Bulla Eximiae devotionis sinceratis (4 maja 1493 r.), w: Wodecki B. i in. (oprac.), Breviarium missionum. Wybór dokumentów Kościoła dotyczących dzieła misyjnego, cz. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa, s. 26-28.
• Balandier G., 1970, Życie codzienne w państwie Kongo (XVI-XVIII w.), tłum. Bąkowska E., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Bernard-Maitre H., 1957, La rencontre du „padroado” et du „patronato”: l’affrontement des méthodes, w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 2, Les missions modernes, Librairie Grund, Paris, s. 323-336.
• Bouchaud J., 1957, Les missions d’Afrique (1402-1789), w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 2, Les missions moderns, Librairie Grund, Paris, s. 227-245.
• Bouchaud J., 1958, Les mission d’Afrique, w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 3, Les missions contemporaines (1800-1957), Librairie Grund, Paris, s. 297-354.
• Décret de la création de la Mission du Congo, 1966, w: Brásio A. (red.), Angola: 1596-1867, Duquesne University Press, Pittsburgh PA.
• Dekret o misyjnej działalności Kościoła „Ad gentes divinitus” (7 grudnia 1965), 2002, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Pallottinum, Poznań, s. 433-471.
• Gérin Marcel, 1944, Le gouvernement des missions. Thèse présentée pour l’obtention du Doctorat eb Droit canonique, Faculté de Droit canonique Université Laval, Québec.
• Hastings A., 1971, Kościół i misje w Afryce, tłum. Nikołow J., Pax, Warszawa.
• (Instructio) de quibusdam principiis atque normis circa relationes in territoriis missionum inter ordinarios locorum et instituta missionalia, 1969, Acta Apostolicae Sedis, t. 61, s. 281-287.
• Instrukcja Kongregacji Ewangelizacji Narodów ustalająca pewne zasady i normy dotyczące stosunków między ordynariuszami miejsca a instytutami misyjnymi na terenach misyjnych, 1970, w: Sztafrowski E. i in. (tłum. i oprac.), Posoborowe prawodawstwo kościelne (dokumenty prawno-liturgiczne), t. II, z. 2, ATK, Warszawa, s. 18-33.
• Jadin L., 1964, Le Clergé séculier et les Capucins du Congo et d’Angola aux XVIe et XVIIe siècles: Conflits de juridiction 1700-1726, Bulletin de l’Institut Historique Belge de Rome, t. 36, s. 185-483.
• Koren H.J., 1958, The Spiritans: A History of the Congregation of the Holy Ghost, Duquesne University, Pittsburgh.
• Kurek A., 1979, Początki misjologii katolickiej (w 70-lecie powstania), Collectanea Theologica, t. 49, z. IV, s. 176-182.
• Kurek A., 1995, Wybrane problemy inkulturacyjne misji czarnoafrykańskiej, w: Zimoń H. (red.), Kultury i religie Afryki a ewangelizacja, KUL, Lublin, s. 189-222.
• Mulders A., 1960, Missionsgeschichte. Die Ausbreitung des katholischen Glaubens. Aus dem Niderländischen von J. Madey, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg.
• Piętek R., 2009, Garcia II władca Konga a Kościół katolicki, Neriton, Warszawa.
• Quumum huic, 1930, Acta Apostolicae Sedis, t. 22, s. 111-115.
• Ricard R., 1956, L’expansion missionnaire du Portugal et de l’Espagne aux XVe et XVIe siècles, w: Delacroix S. (red.), Histoire universelle des missions catholiques, t. 1, Les missions des origines au XVIe siècle, Librairie Grund, Paris, s. 223-268.
• Różański J., 2016, Mahdi i mahdija a misjonarze i misje katolickie w relacji kombonianina Josefa Ohrwaldera, w: Cisło W., Różański J., Ząbek M. (red.), Sudan – wojna, polityka, uchodźcy, Bernardinum, Pelplin, s. 95-143.
• Różański J., 2020, Maksymilian Ryłło SJ u początków drugiej ewangelizacji Sudanu, w: Cisło W., Różański J., Ząbek M. (red.), Bilad as-Sudan – Między przeszłością a teraźniejszością, Bernardinum, Pelplin, s. 161-181.
• Tymowski M., 1996, Basen Konga i sawanny południa do schyłku XVI w., w: Tymowski M. (red.), Historia Afryki. Do początku XIX w., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 600-617.

Identifiers

ISSN

1233-9717